دارو؛ کمبود، ۷۰۰‌درصد گرانی

حتی در مواردی شاهد رشد ۷۰۰‌درصدی قیمت دارو هستیم و با وجود این افزایش قیمت، باز هم دارو کم است. کمبود‌های دارویی موجب تغییرات مدیریتی در سازمان غذا و دارو شده و سؤال مجلس از وزیر بهداشت به‌واسطه سوء‌مدیریت در حوزه دارو شنیده می‌شود. حتی سخنگوی دولت هم بابت کمبود دارو از مردم عذرخواهی کرد. با وجود این، هنوز اقدام محسوسی برای رفع کمبود‌ها انجام نشده و چالش‌های دارویی مردم همچنان پابرجاست! به گونه‌ای که در اوج موج آنفلوآنزا و موج قریب‌الوقوع کرونا، ساده‌ترین دارو‌ها به‌خصوص دارو‌های اطفال پیدا نمی‌شود.

۱۹اردیبهشت ماه امسال بود که سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور در گفت‌وگوی تلویزیونی‌اش با مردم صراحتا اعلام کرد که دارو، نان و بنزین تحت هیچ‌شرایطی افزایش قیمت نخواهند داشت. درست دو ماه بعد از این قول رئیس‌جمهور، افزایش قیمت‌های دارویی آغاز شد و رفته‌رفته این افزایش قیمت به کمبود رسید. آن هم در شرایطی که شرط مجلس برای اجرای طرح دارویار و آزاد شدن ارز دارو، این بود که دارو به قیمت شهریور۱۴۰۰ باقی بماند و گران نشود. حالا در کنار رشد چندصد درصدی قیمت داروها، ساده‌ترین دارو‌ها همچون شربت سرماخوردگی و استامینوفن هم در داروخانه‌ها کمیاب یا حتی نایاب شده و ماجرای کمبود‌های دارویی به آنتی‌بیوتیک‌ها و سرم محدود ن مانده است.

گشتی در داروخانه‌ها

اگر تا همین چند ماه پیش شربت استامینوفن ۳۰۰۰‌تومان بود حالا توزیع این شربت به داروخانه‌ها، سهمیه‌بندی شده است. در مراجعه به داروخانه‌های سطح شهر و صحبت با مسئولان داروخانه‌ها متوجه خواهید شد، تعداد محدودی از این شربت یا سایر دارو‌های کودکان بین داروخانه‌ها توزیع می‌شود و قیمت جدیدش نزدیک به ۲۰‌هزار تومان است. البته اگر پیدا شود! اگر هم پیدا نشود راهکار‌های دیگری برای تهیه آن وجود دارد. مثل بازار سیاه و آزاد که همیشه دارو‌های کمیاب و نایابی که در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شود، در قفسه‌های آن‌ها هست! اما برای تهیه آن باید قیمتش را بپردازید. به گونه‌ای که طبق برخی گزارش‌ها برای خرید یک شربت استامینوفن کودکان از بازار سیاه چیزی نزدیک به ۱۰۰‌هزار تومان باید هزینه کنید. وضعیت سایر اقلام دارویی هم همین است و حتی قطره سدیم کلراید در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شود!

عذرخواهی سخنگو بابت نسخه‌هایی که پیچیده نمی‌شود

جدی‌ترین واکنش دولت به کمبود‌های دارویی تاکید رئیس‌جمهور برای رفع این کمبود‌ها و عذرخواهی سخنگوی دولت بابت بحران پیش آمده است! در وزارت بهداشت هم تغییراتی صورت گرفته و رئیس سازمان غذا و دارو و مدیرکل داروی این سازمان تغییر کرده‌اند. همچنین قرار است مجلس درباره چرایی سوء‌مدیریت دارویی از وزیربهداشت سؤال کند. با تمام این‌ها هنوز مردم تاثیر چنین اقداماتی را در سبد دارویی‌شان نمی‌بینند و همچنان باید دارو‌های ساده همچون شربت سرماخوردگی و استامینوفن را با سختی و قیمت‌های بالا تهیه کنند. از همه مهم‌تر این‌که ماجرای کمبود‌های دارویی به آنتی‌بیوتیک و سرم محدود نمانده است. برخی کارشناسان و صاحب‌نظران، اما معتقدند کمبود‌های دارویی پشت پرده‌هایی دارد و ماجرا به همین سادگی هم نیست.

دست‌های پشت‌پرده

محمد‌جواد نیک‌بین، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به این‌که حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ و حتی ۷۰۰درصد به قیمت دارو افزوده شده و با این وجود باز هم با کمبود دارو و آنتی‌بیوتیک در کشور مواجه هستیم معتقد است: «قطعا افرادی در پشت‌پرده این ماجرا به‌دنبال کسب سود‌های کلان هستند.» از نگاه این نماینده مجلس، این دست‌های پشت‌پرده درصدد هستند که عرضه دارو را در بازار کم کنند تا بتوانند به این وسیله باعث افزایش قیمت آن شوند. وقتی تقاضا برای دارو زیاد شود با اولین عرضه دارو به بازار این سودجویان می‌توانند به سود‌های مد‌نظر خود برسند.

بنا به تاکید وی در این شرایط دستگاه‌های نظارتی و حکومتی باید پیگیری کنند تا هر چه زودتر بحران کمبود دارو در کشور حل شود و با ادامه نظارت بر این دستگا‌ها مانع بروز بحران‌های دیگر شوند.
به گفته این نماینده مجلس افزایش قیمت دارو بر‌خلاف قانون است، زیرا قانون اجازه نمی‌دهد که در این شرایط اقتصادی که مردم با آن مواجه هستند باز هم افزایش قیمت داشته باشیم.

دولت علیه دولت!

امتناع شرکت‌های داروسازی از تولید دارو برای سود بیشتر در حالی است که اغلب این شرکت‌های داروسازی دولتی هستند! در واقع انگار بخشی از دولت اقدام به کاهش تولید سازمان‌یافته دارو کرده تا بخش دیگری از دولت را وادار به افزایش قیمت دارو کند!

سید‌علی فاطمی، نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران هم با اشاره به این‌که، در هر دو طرف موضوع قیمت دارو بخش دولتی قرار دارد، می‌افزاید: «با این اوصاف چطور نمی‌توانند باهم توافق کنند؟»

به‌گفته وی در بحث دارویار که ۲۳ تیر ماه آغاز شد، سازمان غذا و دارو قیمت‌گذاری انجام داد، اما تولیدکنندگان آنتی‌بیوتیک از قیمت‌ها راضی نبودند و تولیدشان را در مرداد و شهریور کاهش دادند و ما در مهر و آبان با کمبود دارو مواجه شدیم. وزارت بهداشت اواخر مهر اجازه افزایش قیمت داد و از ۳۰ تا ۱۳۰‌درصد قیمت آنتی‌بیوتیک‌های داخلی را بالا برد. آن‌ها هم شروع به تولید کردند، ولی دیگر کار از کار گذشته بود و کمبود‌های دارویی بازار را فرا گرفت و اکنون با قیمت جدید تولید از سرگرفته شده است. از نگاه این کارشناس زمین داروی ما زمین خشکی شده و تا هنگامی که از دارو اشباع شود زمان می‌برد.

لزوم ورود دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی به موضوع دارو

حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس که پیش از این در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواستار رفع کمبود‌های دارویی شده بود، معتقد است در رابطه با تامین دارو کوتاهی و سهل‌انگاری شده و درست نبود که شرکت‌های دارویی وابسته به دولت به خاطر مسائلی مانند افزایش قیمت یا گمرک شرایط را به‌جایی برسانند که بعد از ۴۰‌سال با چنین کمبود‌هایی مواجه شویم. از نگاه وی، می‌طلبد سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی با بررسی دقیق، برخورد جدی و قاطعی را با متخلفان و کسانی که کمبود دارو را در کشور رقم زدند داشته باشند تا درس عبرتی شود برای کسانی که با سلامت مردم بازی می‌کنند.