بعد از خشک شدن دریاچه، زندگی خشک می‌شود

تا یک دهه قبل، این دریاچه در لیست جاذبه‌های منحصر به‌فرد و حتی یکی از نمادهای ایران بود اما حالا با نحیف و ضعیف شدنش، واکنش‌های زیادی را از طرف کارشناسان داخلی و بین‌المللی برانگیخته و این در شرایطی است که مسئولان و متولیان امر، خود را موظف به ارائه یک گزارش درست از برنامه‌ها و اقدامات صورت گرفته در جهت احیای نگین زیبای آبی نمی‌دانند.

این یک واقعیت است که اگر تصمیم و تدبیر درستی در سال‌های ابتدایی خشک شدن دریاچه ارومیه ارائه می‌شد، اکنون شاهد بحرانی شدن وضعیت آن نبودیم. هر چند گروهی تغییرات اقلیم و کاهش بارش‌ها را عامل اصلی خشک شدن دریاچه می‌دانند اما سوء‌مدیریت‌ها بیش از عوامل طبیعی در به‌وجود آمدن شرایط کنونی نقش دارند.

وقتی چند روز پیش رئیس مجلس اعلام کرد که «دریاچه ارومیه نقطه‌ای کاملا استراتژیک است و ازبین‌رفتن آن ظرفیت‌های اقتصادی و محیط‌زیستی و کشاورزی کشور را به پتانسیلی منفی تبدیل می‌کند که قابل جبران نیست و ممکن است زیست را در بخش‌هایی از سرزمین ما تحت تأثیر قرار دهد.» خوب معلوم بود همه چیز را می‌داند، جز یک چیز، آن هم این‌که دیگر وقت هشدار و حرف زدن‌های دستوری نیست و الان باید عمل کرد و به‌صورت روزانه گزارش کار داد.

اگر روزی از کاهش آب دریاچه ارومیه گفته شد، یک روز از اجرای بدون مطالعه مسیر میان گذر آن حرف زدند یا از تلف شدن موجودات زنده گفتند حالا با صدای بلند فریاد برمی آوریم که خشک شدن این دریاچه علاوه بر استان‌ها و شهرهای حاشیه ای، بیشترین تأثیر منفی را در سمت شرق این دریاچه خواهد داشت چراکه بیش از ۱۴میلیون نفر از تبریز تا نزدیکی پایتخت از ریزگردهای نمکی در امان نخواهند بود.

دریاچه ارومیه در اوایل دهه ۸۰ یعنی قبل از خشک شدن ۵۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت داشت که این رقم در ابتدای دهه۹۰ به ۵۰۰ کیلومتر مربع و حجم آب نیز از ۳۰ میلیارد مترمکعب به یک میلیارد مترمکعب کاهش یافت.

حالا کارشناسان معتقدند طوفان‌های گرد و غبار ناشی از خشک شدن این دریاچه باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی در کشورهای اطراف نیز می‌شود.

دریاچه ارومیه ارتباط مستقیمی با زندگی مردم دارد. اگر دریاچه خشک شود، زندگی در منطقه خشک خواهد شد. در این وضعیت ۶ میلیون نفر به طور مستقیم و ۱۵میلیون نفر نیز به طور غیر مستقیم آسیب می‌بینند، طوفان‌های نمکی بر طبیعت، کشاورزی و حیات وحش کل منطقه تاثیر می‌گذارد. با این تفاسیر اگر به ۱۰۲جزیره موجود در دریاچه ارومیه هم نظری داشته باشیم باید بگوییم، خطر خشک شدن آن، حیات وحش را هم تهدید می‌کند.