شبیخون به قلب تحریم‌ها

به گزارش جام جم آنلاین، حالا پوتین هم این قانون را امضا کرده است و با اجریی شدن آن، بحث سرمایه‌گذاری مشترک در این منطقه اجرایی شده و تعرفه تجارت میان ایران و کشور‌های عضو این پیمان صفر می‌شود. اتحادیه اقتصادی اوراسیا، یک اتحادیه اقتصادی است که بیشتر اعضای آن کشور‌های شمال منطقه اوراسیا در شرق اروپا است. معاهده تشکیل این اتحادیه در تاریخ ۸ خرداد ۹۳ توسط بلاروس، قزاقستان و روسیه امضا شد. با جذاب شدن این اتحادیه، ایران تصمیم گرفت وارد این سازمان کوچک و نوظهور شود که بر این اساس موافقت شد ایران هم به آن اضافه شود. در اردیبهشت ۹۷ روسیه با ورود ایران موافقت کرد و اندکی بعد در مجلس ایران و روسیه نیز به تصویب رسید.

این توافق‌نامه شامل قوانین اساسی تجارت بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران است و تا حد ممکن به قوانین سازمان تجارت جهانی (WTO) نزدیک است. در آن تعهدات طرفین برای کاهش یا لغو حقوق گمرکی و دیگر موانع غیرگمرکی برای برخی از کالا‌ها در راستای تشویق همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو طرف تعریف می‌شود.

آمار‌های دقیق و رسمی می‌گوید در سال ۲۰۱۹ حجم تجارت میان دو طرف دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بود که تا سال ۲۰۲۱ به پنج میلیارد دلار رسید تا اتحادیه اقتصادی اوراسیا در تعامل اقتصادی با ایران در رتبه سوم قرار بگیرد. بر اساس آمار‌های موجود از آغاز عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا تا‌کنون میزان مبادلات تجاری ایران با اوراسیا ۸۶ درصد افزایش یافته است. ایران به کشور‌های روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس در زمینه محصولات کشاورزی و گیاهی صادرات داشته و کالا‌هایی مانند گندم، جو، ذرت، نهاده‌های دامی و محصولاتی را که برای تولید کاربرد دارد، وارد می‌کند. با توجه به تمایل هند و کشور‌های دیگر از‌جمله کشور‌های شرق آسیا برای پیوستن به این اتحادیه، کشور‌های عضو از‌جمله ایران در دراز‌مدت منفعت بیشتری خواهند داشت و پیش‌بینی می‌شود گردش تجارت از غرب یعنی اروپا و آمریکا به شرق و آسیای‌شرقی یعنی هند و چین سوق پیدا کند. این موضوع چنان اهمیت دارد که به گفته کارشناسان، بیش از نیمی از تجارت‌های مرسوم در جهان متعلق به چنین توافق‌نامه‌هایی است. به‌عنوان نمونه ترکیه هم اکنون بیش از ۲۰ سند همکاری تجاری با کشور‌های مختلف جهان امضا کرده است و تجارتش را بر پایه این اسناد به پیش می‌برد.

روز گذشته اعلام شد پوتین قانون تجارت آزاد ایران و اوراسیا را امضا کرد. این اتفاق در شرایطی رخ داد که جمهوری اسلامی ایران همچنان تحت تحریم‌های غرب قرار دارد و می‌خواهد با توسعه ابزار‌های اقتصادی خود در مناطق مختلف، نظام تحریم‌ها را بی‌اثر کند. روس‌ها هم با توجه به تحولات منطقه‌ای و تحریم‌هایی که غرب علیه آن‌ها آغاز کرده بیشتر از گذشته مصمم هستند تا همکاری‌های تجاری خود با ایران را توسعه دهند. این شرایط حاوی دو نکته است؛ مورد اول به تغییر رفتار شفاف مسکو مربوط می‌شود. کشوری که طی سال‌های اخیر روابط اقتصادی خود را با توجه به تحریم‌ها تنظیم می‌کرد، دیگر تصمیم خود را گرفته و قصد دارد از رویکرد محتاطانه سابق خود فاصله بگیرد. مهم‌ترین دلیل در این تصمیم‌گیری به تشدید بلوک‌سازی‌ها بر‌می‌گردد که غرب و روسیه را روبه‌روی هم قرار داده است. غربی‌ها طی چند ماه گذشته در حال توسعه همکاری‌های منطقه‌ای خود علیه روسیه هستند و قصد دارند با یارکشی، کرملین را در مخمصه قرار دهند، درست مانند روسیه که این کشور هم در‌صدد بازطراحی اتحاد‌های منطقه‌ای است تا غرب در منگنه قرار بگیرد. در این میان کشور‌هایی که شاهد چنین بلوک‌سازی‌هایی هستند برای افزایش قدرت چانه‌زنی خود از دو طرف در حال امتیازگیری هستند از‌جمله ایران که اکنون در شرایط ممتازی قرار دارد. از طرفی روس‌ها می‌خواهند ارتباط اقتصادی خود با تهران را از حالت مشتری‌مدارانه و مقطعی به یک رابطه بلند‌مدت و استراتژیک تبدیل کنند و از سوی دیگر هم غربی‌ها برای کاهش قدرت مسکو و ایجاد فشار‌های اقتصادی، حاضرند دست به هر کاری بزنند و به همین دلیل اصرار دارند ایران از موضع خود کوتاه آمده و به برجامی باز‌گردد که آمریکا قصد بازگشت به همه تعهداتش را ندارد. غرب برای قطع وابستگی به انرژی روسیه به ایران نیازمند است و می‌داند در صورت عمیق‌تر شدن رابطه دو کشور، منافعش به خطر می‌افتد و قافیه را به کرملین می‌بازد. در این میان به‌نظر می‌رسد همکاری‌های ایران و روسیه درصورتی که وارد حوزه‌های فرآیندی، زیرساختی و ترانزیتی شود، می‌تواند منافع ملی را در بلندمدت تامین کند مانند همان کاری که کشور‌های دیگر مانند چین و هندوستان با روسیه کردند.

در اوراسیا چه خبر است؟

۹۰۰ میلیارد دلار سطح تجارت اوراسیا با جهان
۳۵ میلیارد دلار ظرفیت این منطقه برای کالا‌های ایرانی
۵ میلیارد دلار صادرات فعلی کالا به اوراسیا
۵۰۰ میلیارد دلار صادرات ایران به روسیه
۱۲ میلیارد دلار ظرفیت بازار روسیه برای ایران

منبع: روزنامه جام جم