نغمه‌ پردازی برای امام مهربانی (ع)

بیشتر و قبل‌تر از همه چیز در زمزمه‌های زیرلبی مردان به وقت کار و کشت و تولید و نیز در لالایی‌های پر آرزو و حسرت مادران این مرز و بوم، ابیاتی زیبا را می‌توان پیدا کرد که به امام رضا(ع) اشاره دارد.

تبلور این عشق و ارادت در شعر و موسیقی، راهش را به تولیدات رسمی‌تر باز کرده است و قطعات متعددی در موسیقی ایران، وامدار همین عشق و ارادت هستند.

خوانندگان زیادی درباره امام رضا (ع) خوانده‌اند، به قدری که شاید نتوان به‌سادگی فهرست کاملی از این آثار فراهم آورد. به‌علاوه در موسیقی نواحی و اقوام مختلف نیز نغمه‌های زیادی از این عشق و ارادت سر برآورده‌اند که شاید کمتر بشناسیم اما در ادامه به ذکر نام برخی از معروف‌ترین و شنیدنی‌ترین قطعات مرتبط با امام مهربانی(ص) و خوانندگانی که برای این حضرت خوانده‌اند، می‌پردازیم.

ساختن نغمه‌های دلنشین درباره امام مهربانی و عشق به حضرت رضا (ع) گاه در خلوت دلگیر یک شیعه دلشکسته به انجام رسیده است و گاهی در یک نهاد سازمان‌یافته مانند بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع). در میانه این طیف وسیع از خوانندگان و آهنگسازان عاشق، هنرمندان صاحب‌نام و ستاره‌های دنیای موسیقی هم بوده‌اند؛ کسانی که بین مردم جایگاه و مرتبه‌ای دارند و خوب شناخته می‌شوند.

محمد اصفهانی، محسن چاووشی و علیرضا افتخاری شاید مهم‌ترین اسم‌هایی باشند که در وهله اول به خاطر بیایند اما این فهرست بسیار بلند است، حتی بلندتر از چیزی که اینجا به آنها اشاره کرده‌ایم.

محمد اصفهانی: «ولایت عشق» با شعری از دعبل خزایی و آهنگسازی بابک بیات، «خیال کن که غزالم» با ترانه‌ای از محسن رضوانی و آهنگسازی آریا عظیم‌نژاد و «سبزه نوروز» با ترانه‌سرایی و آهنگسازی سیاوش انور.

علیرضا افتخاری: در آلبوم «شمسه رضوان» دو تصنیف «حضرت نور» و «زیارت» را برای امام رضا(ع) خوانده و به ساحت قدسی امام هشتم (ع) تقدیم کرده است. هر دو قطعه بر اساس اشعاری از سعید بیابانکی و آهنگسازی حمید اکبرزاده ساخته شده‌اند.

محسن چاوشی: «کلاغ روسیاه» زمانی منتشر شد که محسن چاوشی هنوز مجوز نداشت اما با این حال، تلویزیون این ترانه را بارها پخش کرد. این قطعه مانند قطعه «کاشکی» که آن هم به امام رضا(ع) تقدیم شده، هر دو بر اساس شعری از امیر ارجینی و آهنگسازی چاوشی ساخته شده‌اند. قطعه «کاشکی» سال ۱۳۸۸ در آلبومی به نام «هشت» منتشر شد که حاصل همکاری و ارادت هشت خواننده کشورمان به امام‌رضا(ع) بود.

محمدعلی کریمخانی: «آمدم ای شاه پناهم بده» یکی از معروف‌ترین قطعاتی است که درباره امام هشتم(ع) ساخته شده است؛ شاعر این قطعه زنده‌یاد حبیب‌ا... چایچیان، متخلص به «حسان» است و آهنگ آن را آریا عظیم‌نژاد ساخته است. این خواننده همچنین قطعه دیگری دارد به نام «جان خستگان» که آن را نیز به امام رضا(ع) تقدیم کرده است.

مجید اخشابی: «دل آهو» و «نذر هر سال» با ترانه‌هایی از اسحاق انور و آهنگسازی حسین طاهری ساخته شده‌اند و «دقایق حرم» با شعری از اسحاق انور و آهنگسازی خود اخشابی منتشر شده است.

حامد زمانی: «امام رضا» ۱ و ۲ قطعاتی است که زمانی در همراهی با هلالی منتشر کرده است؛ قطعه اول بر اساس شعری از پیمان طالبی و حامد زمانی ساخته شده و قطعه دوم را سعید پاشازاده سروده است.

علی اصحابی: «پرسه زنون» یکی از همان قطعات آلبوم معروف «هشت» است که هادی اصحابی شعر آن را سروده و آهنگسازی آن را برعهده داشته است.

رضا صادقی: «پابند» را رضا صادقی براساس شعری از مصطفی منصوریار خوانده و خودش آهنگسازی آن را هم برعهده داشته است. این قطعه در آلبوم «هشت» منتشر شد.

از جمله خوانندگان دیگری که قطعاتی در رثای امام رضا(ع) خوانده‌اند می‌توان به امیر رستمی،رضا یزدانی، حمید حامی ، بابک جهانبخش، علیرضا شهاب، غلامرضا صنعتگر، حجت اشرف‌زاده، امیرحسین مدرس، بهنام صفوی و... اشاره کرد.

آذر مهاجر - گروه فرهنگ و هنر