یک فنجان چای با مجریان ورزشی

به گزارش جام جم، از این‌رو در برنامه‌های ورزشی صداوسیما و به‌خصوص برنامه‌های پرمخاطب همواره از مجریانی دعوت به همکاری می‌شوند که یک سر و گردن از مجریان دیگر بالاتر هستند. همچنین نوع اجرا و استفاده از کلمات و یک‌سری اصطلاحات و به‌روز بودن دانش و اطلاعات و تبحر در به چالش کشیدن مسائل و بحث و جدل با کارشناس و مهمان‌های برنامه جزو خصیصه‌های یک مجری متبحر ورزشی است که بتواند در لحظه هم برنامه را مدیریت و هدایت کند و روی مباحث و موضوعات برنامه مسلط باشد و هم مسائل به‌وجود آمده را به چالش بکشد، به‌نحوی که مهمان را مجاب به پاسخگویی کند. از این‌رو مجری یک برنامه ورزشی کار سختی در پیش دارد که از عهده هر‌کسی برنمی‌آید. با این‌حال در تلویزیون مجریانی در این حوزه فعالیت می‌کنند که سال‌ها در این زمینه تجربه کسب کرده‌اند و در برخی برنامه‌ها به همراه چهره‌های جوان و تازه‌نفس اما مشتاق و علاقه‌مند به ورزش، هدایتگر برنامه هستند که اغلب خروجی قابل قبولی هم دارد. از این‌رو در یکی از روزهای پایانی سال رضا جاودانی، بهزاد کاویانی، حسین اسدی و بیژن خراسانی از مجریان حوزه ورزش مهمان جام‌جم و پاسخگوی سؤالات ما در حوزه اجرای تلویزیونی و برنامه‌های ورزشی شدند که ماحصل این گفت‌و‌گوها را در ادامه می‌خوانید.

بهزاد کاویانی، مجری و تهیه‌کننده:

علنی نمی‌گویند پرسپولیسی هستیم یا استقلالی!

مجری و تهیه‌کننده برنامه‌های ورزشی با اشاره به فضای جدید تلویزیون نسبت به سال‌های گذشته تاکید کرد، فراهم آوردن امکانات سخت‌افزاری غنی‌تر در برنامه‌سازی طبعا موجب ساخت آثار ارزنده‌تری می‌شود.

بهزاد کاویانی در گفت‌و‌گو با جام‌جم با بیان این‌که مجریان تلویزیون در تمام دنیا باید یک‌سری قوانین و خط‌قرمزها را رعایت کنند، می‌گوید: یک مجری برای صحبت و بیان حرف‌های چالش‌برانگیزی که ممکن است بعدا حواشی‌ای برای او به‌وجود بیاورد باید به خط‌قرمزها توجه داشته باشد؛ به این معنا که مجری باید خطوط قرمز را بشناسد و در نزدیک‌ترین فاصله با این خطوط حرکت کند. البته حرکت در نزدیکی خطوط قرمز به معنای رد آنها نیست. خودم هم طی سال‌ها فعالیت حرفه‌ای همواره با در‌نظر گرفتن این اصل حرف‌های مدنظرم را بیان کردم و هیچ‌گاه هیچ اخطار یا تذکری هم دریافت نکرده‌ام. در این‌صورت مخاطب هم احساس نمی‌کند مجری محافظه‌کارانه رفتار می‌کند و کاملا با برنامه همراه می‌شود. به‌عنوان مثال شما در‌نظر بگیرید هنگام رانندگی در خیابان اگر بخواهید جدولی را دور بزنید، اگر دو متر از جدول فاصله بگیرید طبعا نمی‌توانید خوب دور بزنید اما اگر نزدیک جدول باشید و دور بزنید هیچ اتفاقی نمی‌افتد. البته انصافا در حوزه ورزش ملاحظات و باید و نبایدها نسبت به دیگر حوزه‌ها کمتر است و بنابراین مجریان برنامه‌های ورزشی آزادی عمل بیشتری در بیان دارند.

او با تاکید بر این‌که گزارشگران فوتبال نمی‌توانند علاقه خود را به یکی از دو تیم پرسپولیس و استقلال علنی کنند، ادامه می‌دهد: صراحتا عرض می‌کنم هیچ مجری‌ای در سازمان صدا‌و‌سیما نیست که طرفدار یکی از این دو تیم نباشد و مجری‌ها اتفاقا روی تیم محبوب‌شان بسیار متعصب هستند. حالا این‌که علاقه‌شان را برای مخاطب علنی نمی‌کنند از هنرشان است که البته بسیار مشکل است. یک گزارشگر فوتبال باید تمام حالات، احساسات، لحن، گویش و جز به جز رفتارش را کنترل کند که وقتی تیم محبوبش گل می‌زند یا گل می‌خورد تماشاگر متوجه تغییر حالات او نشود. جالب است بدانید که گاهی گزارشگران ما دچار افراط و تفریط در این مقوله هم می‌شوند. یعنی به این دلیل که مثلا مردم متوجه نشوند که او استقلالی است غلظت تعریف از پرسپولیس را بالا می‌برند و مردم فکر می‌کنند که او واقعا پرسپولیسی است یا بالعکس. البته در‌مجموع گزارشگران فوتبال در این زمینه بسیار خوب عمل می‌کنند؛ یعنی کمتر پیش می‌آید علائق رنگی و شخصی‌شان تاثیری بر وظایف حرفه‌ای‌شان گذارد. هر‌چند که امیدوارم روزی جامعه ما به این حد از باور و ظرفیت برسد که مجریان و گزارشگران فوتبال، استقلالی یا پرسپولیسی بودنشان را به‌سهولت عنوان کنند. آقای گزارشگر فوتبال پرسپولیسی یا استقلالی است و الان می‌خواهد دربی را برای مردم گزارش کند، ایرادش چیست؟ و در این‌صورت گزارشگر هم باید به این درجه از حرفه‌ای‌گری برسد که از جایگاهش جهت تقویت تیم مورد علاقه و تضعیف تیم مقابل بهره نبرد.

کاویانی خاطرنشان کرد: برای دکتر جبلی، ریاست جدید سازمان صدا‌و‌سیما آرزوی موفقیت کرده و فکر می‌کنم یکی از مهم‌ترین کارها در حوزه‌ای که در آن سال‌هاست مشغول فعالیتم، میدان دادن و حمایت از افراد پیشکسوت و البته جوان‌هاست. در تمام دنیا یک مجری هنگام فعالیت حرفه‌ای‌اش بیانگر نظرات دولت است و ایران هم از این قاعده مستثنا نیست. یک مجری ورزشی در ایران موقع گزارش یا صحبت از باشگاه‌های مختلف تابع قوانین دولتی و حکومتی است اما بعضا شاهدیم که بعد از بیان این حرف‌ها به یک‌باره مورد هجمه‌های عجیب و غریبی در فضای مجازی می‌شود. در این موارد واجب است سازمان، پشت سر مجری‌هایش بایستد، به‌طوری‌که مردم آگاه شوند که مجری، نظر شخصی‌اش را بیان نکرده است. چون تلویزیون و جلوی دوربین اصلا محلی برای ایراد نظرات شخصی هیچ‌کسی نیست. امیدوارم در دوره جدید از تجارب پیشکسوتان در حوزه‌های مربوطه‌شان بیشتر استفاده شود و ان‌شاءا... دکتر جبلی که خودشان هم در این سازمان مدارج عالی را طی کردند بر این موارد بیشتر ارج گذارند که بازده برنامه‌ها افزایش بیشتری یابد.

او همچنین در پایان تصریح می‌کند: طبعا اگر تلویزیون ایران به لحاظ سخت‌افزاری دارای امکانات غنی‌تری شود جذابیت تصویری بیشتری برای مردم فراهم می‌کند که امیدوارم این امکانات برای برنامه‌سازان راحت‌تر فراهم شود. به‌عنوان مثال از هشت سال پیش که برای والیبال واحد سیار اچ‌دی خریداری شد، با وجود رقبایی مانند آمریکا، ژاپن، ایتالیا، لهستان و... هر سال بهترین کشور پوشش‌دهنده مسابقات والیبال می‌شویم؛ بنابراین زمانی‌که به لحاظ سخت‌افزاری امکانات مورد نیاز فراهم باشد بچه‌های ما با تلاش و دانشی که دارند اتفاق ارزنده‌ای رقم می‌زنند اما زمانی‌که کیفیت تصاویر به صورت اس‌دی باشد طبعا موفقیت چشمگیری حاصل نمی‌شود.

بیژن خراسانی، گزارشگر و مجری:

رسانه ملی، صدای ورزش‌دوستان است

بیژن خراسانی دارنده مدرک داوری و مربیگری بین‌المللی تکواندوست و گزارشگری و اجرای برنامه‌های ورزشی را به‌عهده دارد.

وی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: ما پیشرفت خوبی در پخش زنده مسابقات ورزشی داشته‌ایم و طی ما‌ه‌های اخیر مسابقات ورزشی زیادی از‌جمله مسابقات المپیک زمستانی به‌صورت کامل از شبکه ورزش پوشش داده شده است.

خراسانی ادامه می‌دهد: پخش زنده مسابقات ورزشی در کنار برنامه‌های تخصصی می‌تواند باعث جریان‌سازی در ورزش شود. بنابراین می‌توانیم در این حوزه بیشتر فعالیت داشته باشیم و جریان‌سازی کنیم. به‌نظرم این حوزه نیاز به حمایت بیشتری دارد.

او می‌افزاید: این‌که در پخش زنده پیشرفت داشته‌ایم نباید مانع ساخت برنامه‌های تخصصی و جریان‌سازی در برنامه‌های تلویزیونی شود. برنامه‌های تخصصی در سال‌های گذشته و در رشته‌های مختلف ورزشی کمک فدراسیون‌های بوده‌اند و در بخش‌هایی فدراسیون‌ها خود را موظف به پاسخگویی به مردم در این برنامه‌ها می‌دانستند اما اکنون دیگر این نظارت و دقت وجود ندارد و باید بیشتر به این موضوع توجه شود.

این مجری و گزارشگر ورزشی اظهار می‌کند: باید در شبکه ورزش که یک شبکه تخصصی است ساخت برنامه‌هایی درباره رشته‌های مختلف ورزشی و پرداختن به این رشته‌ها در اولویت قرار بگیرد تا بتوانیم با همکاری رسانه ملی‌، فدراسیون‌ها و دیگر بخش‌ها و ارگان‌های ورزشی، تیم‌های ورزشی پویا و قوی در مسابقات جهانی و برون‌مرزی داشته باشیم.

خراسانی در پایان با اشاره به این موضوع که رادیو همچنان در تولید برنامه‌های تخصصی ورزشی پیشرو بوده، تشریح می‌کند: خوشبختانه در رادیو هنوز هم برنامه‌های تخصصصی داریم و این برای من به‌عنوان یک مجری و کارشناس ورزشی جای خوشحالی دارد که رسانه ملی همچنان صدای ورزش‌دوستان است و از مسؤولان ورزشی مطالبه‌گری می‌کند. امیدوارم که به‌زودی این‌دست برنامه‌ها را در تلویزیون شاهد باشیم.

گفت‌وگو با رضا جاودانی که نزدیک به ۳ دهه است اجرای برنامه ورزشی را انجام می‌دهد

برنامه‌های چالشی ورزشی بیشتر تولید شود

رضا جاودانی تا امروز اجرای برنامه‌های متفاوت ورزشی را به عهده داشته است. او کارش را از صدا و سیمای مرکز خراسان شروع کرد و بعد وارد شبکه سه شد.

دوران ریاست جدید صداوسیما چقدر روی کار شما تاثیرگذاشته و از طرفی دست شما برای چالش‌ها چقدر باز است؟ اصولا روند کاری شما در سالی که گذشت چگونه بود؟

از آنجا که در حال حاضر برنامه‌ای را کار می‌کنم که خیلی در حوزه چالشی نیست و در حقیقت یک برنامه زنده ورزشی فوتبال خارجی است، شاید هنوز زمینه‌‌اش فراهم نشود اما اگر درباره مسائل روز ورزش نقدی باشد، آن‌قدر دستمان باز هست که راجع به آن صحبت کنیم. از طرفی دکتر جبلی پیش از این‌که رئیس سازمان شود در صدا وسیما فعالیت می‌کرد و به همین دلیل خطوط سازمان را می‌شناسد. بنابراین فکر می‌کنم فضای بهتری ایجاد شود اما به نظرم هنوز جای برنامه‌های چالشی ورزشی در تلویزیون خالی است. بنابراین فکر می‌کنم می‌توان برنامه‌های چالشی ورزشی ساخت، چون در حوزه برنامه‌سازی چالشی برنامه‌های ورزشی ظرفیت بیشتری دارند. یعنی به‌راحتی می‌توان درباره مسائل مالی، اقتصادی و فرهنگی حوزه ورزش صحبت کرد و مدیریت آن بخش را به چالش کشید و برنامه جذابی ساخت، چون سالی که وارد شدم، شبکه سه برنامه‌هایی از این دست زیاد داشت اما مدتی است بیشتر روی پخش زنده مسابقات متمرکز شده است. در مسابقات زنده هم خیلی فرصتی برای به چالش کشیدن وجود ندارد.

منظورتان این است که برنامه‌های چالشی ورزشی در تلویزیون بیشتر ساخته شود؟

بله زیرا مردم هم انتظار دارند کم و کاستی‌های ورزش بیشتر در برنامه‌ها به چالش کشیده شود.
از آنجا که شما سال‌هاست در این عرصه فعالیت می‌کنید به نظرتان چه ویژگی‌ای در اجرای چنین برنامه‌هایی باید باشد که هم برنامه چالشی و جذاب شود و هم این‌که مهمان را مجاب به پاسخگویی کند؟
به نظر من اجرا مقوله خیلی پیچیده‌ای است. یک مجری اول باید درک کند کجاست و در چه فضایی و چه برنامه‌ای اجرا می‌کند. نکته بعد این‌که فکر می‌کنم آنچه مردم را بیشتر جذب برنامه می‌کند، صداقت آن مجری است. مجری هرقدر با مردم صادقانه برخورد کند، مردم بیشتر او را می‌پذیرند. نکته دیگر این‌که مجری درباره مساله‌ای که صحبت می‌کند، باید تسلط کافی داشته باشد. خیلی از مجری‌ها چند دقیقه مانده به آنتن در جریان بحث و موضوع برنامه قرار می‌گیرند. در صورتی که لازم است یکی دو هفته درباره آن مسأله مطالعه کنند تا در گفت‌وگو تسلط کافی داشته باشند. ضمن این‌که اگر مهمان احساس کند قرار است توسط مجری گیر بیفتد و هدف مجری دیده شدن باشد، واکنشی نشان می‌دهد که ما در برخی برنامه‌ها شاهد بودیم.

در آستانه سال نو هستیم. حرفه‌تان را در سالی که گذشت چگونه ارزیابی می‌کنید؟ از عملکرد خود راضی بودید؟

فکر می‌کنم در سالی که گذشت، برنامه خاص ورزشی که خیلی دیده شود، نداشتیم. اگر هم بوده فقط جنجالی بین مهمان و کارشناس برنامه بوده است. خواهشم از مدیران جدید صداوسیما همین است که برنامه‌های قوی منتقد منصف را بیشتر تولید کنند. به‌خصوص در ورزش که ظرفیت این مسأله را دارد.

حسین اسدی از اجراهای ورزشی می‌گوید:

تحول خوبی در رسانه ملی رخ داده است

حسین اسدی تا امروز اجرای برنامه‌های مختلف را به عهده داشته و این طور نبوده که همیشه برنامه‌های ورزشی را اجرا کند. وی درباره این چالش‌ها صحبت کرده است.

با توجه به این‌که گفته می‌شود در دوره جدید ریاست سازمان دست بچه‌های خبر برای ایجاد چالش بازتر است، شما در برنامه‌تان چقدر با این مسأله مواجه شدید؟

یکی از ویژگی‌های خوب برنامه گزارش ورزشی هم این است که مثل خیلی از برنامه‌های تلویزیون از جنس مردم است و هم این‌که به ما اجازه داده شده از زبان مردم برنامه را اجرا کنیم. از زمانی هم که وارد این برنامه شدم، فضای برنامه و ارتباط بین عوامل خوب و صمیمانه است و همین مسأله می‌تواند روی مخاطب تاثیرگذار باشد. از ابتدا هم روال کار ما به این شکل بوده که انگار کنار مردم نشسته‌ایم و فوتبال تماشا می‌کنیم و مثل آنها با فراز و فرودهایش هیجان زده می‌شویم و همین مسأله سبب می‌شود مردم بیشتر برنامه و اجرای ما را بپذیرند.

از کجا متوجه می‌شوید با این شیوه اجرا، برنامه مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است؟

از پیام‌هایی که برای برنامه می‌آید. خوشبختانه بسیار مورد لطف مردم قرار می‌گیریم و پیام‌های صمیمانه می‌دهند. انگار ما عضوی از خانواده‌شان هستیم با همان کل‌کل‌ها و انتقادهایی که بین اعضای خانواده وجود دارد.

عملکردتان را درحوزه کاری در سالی که گذشت چگونه ارزیابی می‌کنید؟

برای من که اتفاق خیلی خوبی بود و ممنون عوامل این برنامه هستم که به من اعتماد کردند و فرصتی به من دادند تا بتوانم در چنین برنامه وزین و پرسابقه‌ای خدمت مردم باشم اما از زاویه نگاه مردم باید دید حضور جوان‌هایی مثل من در کنار بزرگان و باتجربه‌ها چطور بوده است.

عده‌ای معتقدند مجری‌های قدیمی ورزشی نسبت به حضور جوان‌ها در این عرصه گارد دارند. شما با این مسأله مواجه شده‌اید؟

به هیچ وجه. واقعیت این است خیلی خوشحالم که با آدم‌های شریفی در این حرفه کار کردم که به هر حال می‌توانستند موانع و مشکلاتی سر راه من قرار دهند اما این کار را نکردند. آقای ذکایی و به‌خصوص آقای جاودانی تا جایی که توانستند و بیش از حد انتظار من برادرانه و بزرگوارانه خیلی فضای صمیمی در کار به وجود آوردند. همین که از جوان‌هایی مثل من استقبال می‌کنند، بسیار ارزشمند است. البته انتظار این را ‌که اذیت شوم ، داشتم اما به هیچ وجه این اتفاق نیفتاد. کار کردن کنار این دوستان و عزیزان خیلی لذت‌بخش است. خوشحالم که افتخار داشتم سال‌های بسیاری کنار این عزیزان کار کنم و یاد بگیرم.

پیش‌بینی‌ شما از حوزه کاری‌تان در سال آینده چیست؟

من پیش از این در حوزه اجتماعی کار می‌کردم اما از دور دستی بر آتش داشتم و ورزش را دنبال می‌کردم. خودم هم ورزش می‌کردم اما هیچ وقت فکر نمی‌کردم خودم هم روزی بتوانم در حوزه ورزش اجرا کنم. اوایل هم وقتی دوستان به من اعتماد کردند و پیشنهاد اجرای این برنامه را دادند، مخالف بودم اما خیلی خوشحالم که وارد این حوزه شدم. برای سال آینده همچنان با همین برنامه در خدمت مردم هستم. صحبت‌هایی هم درباره فصل بعدی برنامه «ستاره ساز» شده که در این صورت در خدمت مردم خواهم بود اما خودم ترجیح می‌دهم در حوزه ورزش و به‌خصوص فوتبال بیشتر فعالیت کنم.

فضای برنامه‌های ورزشی را چطور می‌بینید؟ فکر می‌کنید از کیفیت لازم برخوردارند؟

به نظر من روندی که در کل مجموعه صداوسیما اتفاق می‌افتد، باعث می‌شود تحول خوبی در برنامه‌ها و در حوزه‌های مختلف اجتماعی، ورزشی، اقتصادی و... به وجود بیاید. پیش بینی می‌کنم مردم در سال جدید بیننده برنامه‌های ورزشی جذاب ، متنوع و مفید باشند. یعنی برنامه‌های ورزشی می‌تواند به ورزش کشور کمک بسیاری کند.

زینب علیپور طهرانی، ساناز قنبری، نوشین مجلسی و احمدرضا معراجی/رسانه روزنامه جام جم