امسال بیست و نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود و خانه کتاب و ادبیات ایران ضمن معرفی برنامه سایر نهادها، اقداماتی دارد که در هفته پیش‌رو به انجام می‌رسد یا رونمایی می‌شود. مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران دیروز در یک نشست خبری همه برنامه‌های خانه کتاب و نیز برنامه سایرنهادها و سازمان‌ها در هفته کتاب را اعلام کرد و البته بر دو نکته تاکید کرد: پرهیز از برنامه‌های کلیشه‌ای و توجه به عدالت‌محوری در برنامه‌های هفته کتاب. نشست خبری هفته کتاب دیروز با حضور علی رمضانی، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، علیرضا اسماعیلی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با اجرای احسان رضایی در سالن زنده‌یاد عاشوری مؤسسه خانه کتاب برگزار شد که شرح مختصری بود از هزاران برنامه‌ای که در یک هفته در سراسر ایران به بهانه هفته کتاب برگزار می‌شود.
جای خالی همه‌چیز
امسال هفته کتاب با شعار «جای خالی را با کتاب خوب پر کنیم» کارش را آغاز کرده و دیروز مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران درباره این شعار توضیح داد. بر اساس توضیحات علی رمضانی جای خالی سفر، مهمانی، آموزش حضوری دانشگاه‌ها و مدارس و هر آنچه را که در دوران کرونا تمنای آن را داشتیم و نمی‌توانسیتم انجام بدهیم، می‌توان با کتاب خوب پر کرد.
دست در دست هم برای کتاب
خانه کتاب و ادبیات ایران فقط یکی از نهادهایی است که برای هفته کتاب برنامه‌هایی تدارک دیده است، نهادها و سازمان‌های دیگری هم در گرامیداشت هفته کتاب سهیم هستند که نتیجه‌اش برنامه‌های متنوع ملی و استانی است. بر اساس توضیحات رمضانی تاکنون ۱۵ نهاد و سازمان حدود ۸۰ برنامه ملی را در هفته کتاب برگزار خواهند کرد.
*نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور روز شنبه ۲۲ آبان در پیشواز هفته کتاب، تجدید بیعت با آرمان‌های امام راحل و شهدای گرانقدر را در بهشت زهرا(س) برگزار می‌کند.
*وزارت آموزش و پرورش آیین افتتاحیه پنجمین جشنواره دانایی و توانایی و همچنین اختتامیه دومین دوره کتاب سال معلم را برگزار خواهند کرد.
*اداره کل توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب ناشر نمونه سال کشور و نیز انتخاب کتابفروشان فعال و پیشکسوت کشور را برگزار می‌کند.
*دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و کتابخوانی حمایت از طرح‌های برگزیده روستاییان را به انجام خواهد رساند. کتابخانه روستای محروم در استان سیستان و بلوچستان را افتتاح خواهد کرد و برنامه یک فنجان کتاب را برگزار خواهد کرد.
*اداره کل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی برنامه از کتب حمایت شده به زبانی چینی توسط گرنت را رونمایی می‌کند.
*جهاد دانشگاهی نیز جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی را در ایام هفته کتاب برگزار می‌کند.
*ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور جشنواره ملی کتاب بچه‌های مسجد را برپا خواهد کرد.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در هفته کتاب در تجهیز کتابخانه‌ها و همچنین شناسایی و تقدیر از کارگران برتر در حوزه کتابخوانی، برنامه‌هایی دارد.
*وزارت جهاد کشاورزی قرار است سومین دوره هفته ملی کتاب کشاورزی و منابع طبیعی را برگزار کند.
*سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس از ترجمه انگلیسی کتاب «تا پلاک ۱۴۰» و کتاب «مجموعه داستان‌های برگزیده یوسف» را رونمایی می‌کند.
*مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب نیز آیین یادبود زنده‌یاد آذرتاش آذرنوش را برگزار می‌کند.
هزار برنامه در استان‌های کشور
مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران درباره برنامه‌های هفته کتاب در استان‌های مختلف کشور توضیح داد: در استان‌های کشور نزدیک به هزار برنامه خرد و کلان، از رونمایی کتاب گرفته تا نشست‌های نقد و بررسی، جلسات کتابخوانی و شعرخوانی، آیین‌های بزرگداشت، جایزه‌ها و جشنواره‌ها، گردشگری کتاب، نمایشگاه‌های کتاب و برنامه‌های مربوط به اهدای کتاب، طراحی شده است.
۱۷ استان آیین مربوط به کتاب سال استانی را برگزار خواهند کرد.
۳۰ آبان آیین ملی رونمایی از تقریظ رهبر معظم انقلاب بر یک کتاب در حوزه دفاع مقدس برگزار خواهد شد که کلیه استان‌های کشور به‌صورت برخط در این برنامه حضور دارند.
در استان خراسان‌شمالی دومین جشنواره کتاب روستایی و عشایری، در استان سیستان‌وبلوچستان آیین اهدای کتاب به دانش‌آموزان حاشیه‌نشین، در استان آذربایجان‌غربی یک مراسم عصر کتاب و در استان زنجان آیین تجلیل از خادمان فرهنگ و هنر، برپا خواهند شد.
۲۰ انجمن صنفی و تشکل فرهنگی نیز حدود ۱۵۰ برنامه را برای این هفته تدارک دیده‌اند.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران شاخص‌ترین برنامه‌های انجمن‌های صنفی و تشکل‌ها را نیز به این شرح اعلام کرد:
*انجمن قلم ایران آیین تجلیل از ۱۰ پیشکسوت حوزه شعر و داستان را خواهد داشت.
*انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی آیین افتتاحیه ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات را برگزار می‌کند.
*انجمن علمی بازاریابی نیز نشست نقش بازاریابی در رفع نابسامانی نظام تولید و توزیع کتاب را برپا خواهد کرد.
برنامه‌های موسسه خانه کتاب
رمضانی با اشاره به تاثیرگرفتن برنامه‌های هفته کتاب از شیوع ویروس کرونا، برنامه‌های موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران را به این ترتیب اعلام کرد:
*برگزاری روزانه یک تا سه نشست در سرای اهل قلم با همکاری انجمن‌ها، تشکل‌ها و سازمان‌های همکار.
*اهدای کتاب به مناطق محروم و کم‌برخوردار و تجهیز کتابخانه‌ها و دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی.
رونمایی از مدخل مربوط به کتاب و ویکی‌ادبیات که شامل ۳۰ مدخل ازجمله برگزیده‌های جایزه جلال، شعر فجر، جایزه پروین و ... است.
*رونمایی و معرفی هفت عنوان رمان از نویسندگانی که کتاب اول‌شان با موضوع دفاع‌مقدس منتشر می‌شود.
*برگزاری طرح پاییزه کتاب ۱۴۰۰ که مثل همیشه عرضه کتاب با تخفیف ویژه است.
*اعلام فراخوان جشنواره کتاب و رسانه
اصلاحاتی در جهت عدالت‌محوری
اصلاح طرح‌های فروش فصلی کتاب یکی از برنامه‌های مهم خانه کتاب و ادبیات ایران است که به‌مناسبت هفته کتاب اعمال می‌شود. رمضانی در این‌باره گفت: با بررسی دوره‌های قبلی طرح‌های فروش فصلی اشکالاتی را احصا کردیم. سوال مهم ما این بود آیا این طرح‌ها به گسترش عدالت فرهنگ کمک می‌کند؟ پاسخی که به آن رسیدیم «خیر» بود، چراکه تجمع کتابفروشی‌ها در برخی از شهرها و استان‌های خاص است. ما در برخی از استان‌ها کتابفروشی‌های کمی داریم که قاعدتا یارانه کمتری به آنها اختصاص پیدا می‌کند. برپایی نمایشگاه مجازی یک راه برای رفع این معضل بود. تغییرات در طرح‌های فروش فصلی از این جنس خواهد بود تا به گسترش عدالت فرهنگی کمک کرده و یارانه بیشتری به استان‌های محروم اختصاص پیدا کند. همچنین مهلت پایان طرح در این استان‌ها بیشتر از استان‌های برخوردار است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران این را هم اضافه کرد: درصورتی‌که بتوانیم اطلاعات دانش‌آموزان و دانشجویان را از مراجع اصلی احصا کنیم یارانه بیشتری به این طیف‌ها خواهیم داد. همچنین برنامه‌های متفاوتی برای دیدار با اهالی قلم و کتابفروشان در حال طراحی است که در ادامه اعلام خواهد شد. برنامه کتابگردی مثل سابق نخواهد بود و نیز قرار است جشنواره کتاب و رسانه نیز با تغییراتی همراه شود تا بتواند بهتر به بازنمایی خدمات اصحاب رسانه به حوزه کتاب بپردازد. در صورت نهایی شدن اصلاحات، احتمالا در هفته کتاب فراخوان این جشنواره منتشر خواهد شد.
روی سکوی قهرمانی
در پایان نشست خبری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، پوستر این دوره هفته کتاب و کتابخوانی رونمایی شد و خبرنگاران روی پوستر را امضا کردند. این پوستر یک نشان اصلی دارد که اشاره‌ای به یک سکوی قهرمانی است و بر اساس اعلام روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران نشانه‌ای از ارج و اهمیت کتاب خوب است. در تشریح عناصر این پوستر ذکر شده: با توجه به آمار فروش کتاب و توجه مردم به کتابخوانی در دوران قرنطینه، در واقع کتاب جای خالی قهرمان این روزهای پاندمی را پر کرد و بر سکوی قهرمانی نشست.
آذر مهاجر - ادبیات و هنر / روزنامه جام جم
