رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه برای سفر یکروزه و شرکت در مراسم افتتاح فرودگاه بینالمللی شهر فضولی و نیز مراسم کلنگزنی چند پروژه اقتصادی در سرزمینهای آزادشده جمهوری آذربایجان در قرهباغ وارد این کشور شد. فرودگاه بینالمللی شهر فضولی واقع در ۴۳۷ کیلومتری جنوب غربی باکو و در نزدیکی مرز جمهوری اسلامی ایران، نخستین فرودگاه راهاندازیشده جمهوری آذربایجان پس از پایان جنگ قرهباغ است.
اگرچه مناسبات نزدیک آنکارا و باکو به خودی خود میتواند نشانه همافزایی دو بازیگر باشد، اما باید توجه داشت که بده بستانهای اخیر میان آذربایجان و ترکیه در پارادایم و بستر صلح و ثبات قابل تفسیر نیست! گویا اردوغان تصمیم گرفته به بخشی از بحران در آسیای مرکزی و قفقاز تبدیل شود! این تصمیم نابخردانه و خطرناک در حالی اتخاذ میشود که آنکارا طی سالهای گذشته و اخیر علیرغم ادعای خود مبنی بر تقابل با رژیم اشغالگر قدس، متاسفانه به یکی از تکمیلکنندگان پازل استراتژیک مشترک واشنگتن و تلآویو تبدیل شده است. بهتر است اردوغان این سوال مبنایی را از خود و سران حزب عدالت و توسعه بپرسد که چرا آنکارا به نماد واگرایی و فراتر از آن به مهره بازی دشمنان امنیت منطقه در برهه حساس کنونی تبدیل شده است؟
به نظر میرسد هنوز اردوغان متوجه نگاه ابزارگرایانه واشنگتن، اتحادیه اروپا و تلآویو نسبت به آنکارا نشده است! این بدترین خطای راهبردی و محاسباتی ممکن محسوب میشود که آثار و تبعات کوتاهمدت و بلندمدت آن هر دو گریبانگیر رئیس جمهور ترکیه خواهد شد. بهتر بود اردوغان قبل از آن که بخواهد در خیال و توهم خود رژه قدرت بر مبنای قومیت! را در اراضی آذربایجان برگزار کند، کمی روی واقعیات جاری در منطقه و نظام بینالملل تمرکز میکرد. بهتر بود او به تجربه شکست در جنگ سوریه و هزینه گزاف حمایت آنکارا از تروریستهای داعش و جبهه النصره فکر میکرد!ای کاش اردوغان متوجه میشد که سیاستمداران و جریانهای آشکار و پنهان قدرت در اتحادیه اروپا که امروز برای وی بابت تنشزدایی در منطقه هورا میکشند، همان جریانات و افرادی هستند که از سال ۲۰۰۵ میلادی تاکنون ترکیه را پشت دروازههای اروپای واحد نگاه داشته و آخر نیز با تاکید مداوم بر امکان نداشتن عضویت این کشور در اتحادیه اروپا، آب پاکی را روی دستانش ریختهاند.
تاکنون اردوغان از کنار عبرتهای زیادی به سادگی گذشته و چشمان خود را عامدانه روی معامله تحقیرآمیز غرب و رژیم صهیونیستی با آنکارا بسته است. حتی اردوغان نباید بعید بداند که در آیندهای نه چندان دور، احتمالا وی به جای دریافت پاداش و دستمریزاد از اعضای ناتو، با تصمیم رسمی برخی اعضای پیمان آتلانتیک شمالی در خصوص اخراج ترکیه از این پیمان جمعی روبهرو شود! در هر حال، این مسیری است که اردوغان انتخاب کرده و انتهایی جز شکست نخواهد داشت. رئیس جمهور ترکیه فرصت بسیار اندکی تا بازگشت از این مسیر پرخطر دارد.
حنیف غفاری دبیر گروه بینالملل / روزنامه جام جم