از نظر تاریخی می‌توان حکومت هخامنشیان را بنیان‌گذار کاروانسراهای ایران به شمار آورد. در روزگار اشکانیان نیز حمایت از کاروانسراها اهمیت زیادی پیدا کرد و در بیشتر جاده‌ها، بناهایی شبیه کاروانسرا ایجاد شد.
در زمان حکومت ساسانیان، اقتصاد وسعت بیشتری پیدا کرد. در این زمان، مسئله‌ای با عنوان، امنیت راه‌ها مطرح شد. لذا تعداد کاروانسراهای بنا شده در ایران نیز افزایش پیدا کرد. در دوران اسلامی، ساخت دیگر بناها در کنار کاروانسراها رشد کرد.
بنابراین در کنار این نوع از سازه‌ها، مساجد، مدارس و… هم به وجود آمدند.
در زمان حکومت صفویان، ایجاد این بناها رشد بیشتری را تجربه کرد. اما در زمان زندیه، افشار و قاجار تغییر قابل توجهی در این سازه‌ها ایجاد نشد. لازم به ذکر است که بیشتر کاروانسراهای ایران، نقشه ۴ ایوانی داشتند و از خشت ساخته می‌شدند.
از این بناها در هنگام جنگ و یا حمله مهاجمان و یا استراحت کاروانیان استفاده می‌شد. در حال حاضر این امکان وجود دارد که گردشگران بتوانند در بعضی از این اماکن تاریخی، اقامت کنند. برای این منظور می‌توانید از طریق سایت شب برای اجاره ویلا یا این اقامتگاه‌های تاریخی اقدام کنید.
پرطرفدارترین کاروانسراهای اصفهان کدامند؟
همان‌طور که می‌دانید کاروانسراها در بیشتر موارد، محلی برای استراحت کاروانیان بودند. بنابراین در میانه راه‌های اصلی شهرها ساخته می‌شدند.
لازم است بدانید که شاه عباس صفوی در حدود ۹۹۹ کاروانسرا در سراسر ایران به پا کرد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها در اصفهان قرار دارند. از جمله این کاروانسراها می‌توان به بنای ابوزید آباد اشاره کرد که با عنوان کاروانسرای آبروز شاه عباسی نیز معروف است و میان شهرهای یزد، کاشان و اصفهان قرار دارد. این کاروانسرا در زمان خود، اهمیت ویژه‌ای داشته است.
از دیگر کاروانسراهای معروف در اصفهان می‌توان به کاروانسرای مادر شاه عباسی و یا مورچه خورت اشاره کرد که از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی در بخش شمال اصفهان است و قدمت آن هم به زمان صفویه می‌رسد. این بنا در میان مردم با عنوان کاروانسرای مادر شاه معروف است. این کاروانسرا در دهستان مورچه خورت قرار دارد.
کاروانسرای مرنجاب از دیگر بناهای مهم تاریخی است که در کویر مرنجاب قرار دارد. این کاروانسرا در مسیر ۲ شهر اصفهان و مشهد مقدس واقع است و امروز نیز از جمله اقامتگاه‌های اصلی در کویر مرنجاب به شمار می‌رود. کاروانسرای مرنجاب دارای سفره‌خانه‌ی سنتی، سرویس‌های بهداشتی و… است و امکانات مناسبی برای گردشگران دارد.
کاروانسرای گز از دیگر کاروانسراهای معروف در اصفهان است که در حاشیه غربی شهر گز و در سمت راست اتوبان اصفهان_تهران واقع است. این بنا اکنون به صورت یک پادگان نظامی درآمده است و یکی از بزرگ‌ترین کاروانسراهای منطقه به شمار می‌رود.
یکی دیگر از پرطرفدارترین کاروانسراهای اصفهان، کاروانسرای شیخ علیخان است. این بنا در روستای چاله سیاه و یا جهاد آباد قرار گرفته است. جهاد آباد در ۴۵ کیلومتری شمال غربی اصفهان قرار دارد. کاروانسرای شیخ علیخان، در گذشته محلی برای پذیرایی از میهمانان خارجی و اقامت آن‌ها بوده است.
در حقیقت می‌توان گفت این بنا یکی از بهترین نمونه‌های کاروانسراهای زمان صفویه به شمار می‌رود. در بخش‌های مختلف این بنا، امکانات رفاهی مناسبی برای گردشگران در نظر گرفته شده است.
حیاط‌های ویژه بانوان، تالارهای هشت‌ضلعی، دو تالار پذیرایی، اتاق‌های متعدد و... از جمله امکانات رفاهی این بنا برای گردشگران هستند. با اجاره ویلا و اجاره روزانه خانه در اصفهان می‌توانید از این بناهای تاریخی بازدید کنید.
لحظاتی با بناهای شیراز
شیراز یکی از استان‌های بسیار مهم و کهن در کشور ایران است. این شهر، بناهای تاریخی بسیار زیادی دارد. برخی از این بناها، به اندازه کافی شناخته شده‌اند. اما برخی کمتر شهرت دارند. از جمله بناهای کمتر شناخته شده در شیراز می‌توان کاروانسراها را نام برد.
هر یک از این بناها جاذبه‌های خاص خود را دارند. از جمله این بناهای تاریخی می‌توان به کاروانسرای بید زرد اشاره کرد که در دوران قاجاریه در این استان بنا شده است.
این کاروانسرا در ۲۵ کیلومتری غرب شیراز واقع شده و از سنگ و گچ به وجود آمده است. کاروانسرای باجگاه، دیگر کاروانسرای تاریخی کشور ایران است که در بین جاده شیراز به اصفهان قرار دارد. بسیاری از بخش‌های این بنا به مرور زمان از بین رفته است.
بزرگ‌ترین کاروانسرای تاریخی شیراز، کاروانسرای خان زنیان نام دارد که در روستایی به همین نام قرار گرفته است. این بنا در زمان قاجاریان ساخته شده است. کاروانسرای دیگر شیراز، کاروانسرای دیودان است که در مسیر شیراز_کرمان واقع شده است. این بنا نیز از سنگ و گچ به وجود آمده و مربعی شکل است. معماری این بنا بسیار قابل توجه است. از دیگر بناها و کاروانسراهای تاریخی شیراز می‌توان به کاروانسرای آبگرم کوار اشاره کرد.
این بنا در عصر صفویان در این شهر بنا شده است. این کاروانسرا از نظر تاریخی اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد. با اجاره خانه ارزان در شیراز می‌توانید برنامه منظمی برای بازدید از تمامی کاروانسراهای این شهر تاریخی تدارک ببینید.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
۸۵ درصد مدارس کشور اتاق بهداشت ندارند | جای خالی ۱۶ هزار مربی سلامت در مدارس
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
اسرائیل در ورطه تصمیمات اشتباه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کوه موش زایید!
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
اسرائیل به سرزمین سوخته بدل می‌شود؟
گفت و گو
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
۳۵ درصد از قانون جوانی جمعیت اجرا شده
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
نقنقنویسی داستان اجتماعی نیست
یک نماینده مجلس:
پیامعملیات وعده صادق، قدرت و استقلال ایران بود
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: