تهران در تسخیر دلتا

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم؛ با این‌که مردم شهر، بی‌اعتنا به ویروسی که همه جا پخش‌وپلاست، می‌گردند و زندگی عادی‌شان را می‌کنند؛ بیمارستان‌های شهر تهران در صف مقدم مبارزه با بیماری به اندازه یک سر خاراندن وقت ندارند. روایت روسای چند بیمارستان درگیر با کرونا که این روز‌ها زیر بار موج پنجم بیماری کمر خم کرده و فشار بر کادر درمان و عجز و لابه بیماران و خانواده‌هایشان را همزمان می‌بینند، روایت هولناکی است از یک موج بزرگ که زمان فروکش کردنش مشخص نیست.

 

روزهاست میزان مراجعات به بیمارستان‌ها و تعداد بستری‌ها صعودی است، درعوض تخت‌های خالی تقریبا صفر است و به‌ازای هر تختی که خالی می‌شود چند بیمار بدحال در اورژانس بیمارستان‌ها منتظر بستری‌اند. این موج پنجم کروناست که سهمگین‌تر از چهار موج قبلی بروز کرده و هنوز به قله نرسیده که امیدوارم باشیم به این زودی دست از سرمان بردارد.

۲۰هزار مراجعه در روز

موج پنجم کرونا که موجی آلوده به ویروس دلتاست و در هر کشوری می‌تواند همان کاری را بکند که در هند کرد، در تهران حسابی دارد خودنمایی می‌کند. شیوع ویروس دلتا در این استان به مرحله‌ای رسیده که از مسؤولان گرفته تا روسای بیمارستان‌ها به آن لقب بحران می‌دهند؛ حتی نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران، وضعیت کرونا در تهران را بسیار بحرانی توصیف کرده‌است.

توکلی چند آمار تامل‌برانگیز دارد. او در گفتگو با فارس از تجربه‌ای عجیب‌وغریب حرف زده که به زعم وی در ۱۶ ماه گذشته هیچ‌گاه سابقه نداشته‌است. وی می‌گوید: مراجعات به بیش از۲۰هزار مورد در روز رسیده که این آمار فقط مختص مراکز درمانی است و مطب‌ها را شامل نمی‌شود. فشار بر کادر درمان زیاد است و حدود ۶۰درصد از تخت‌های بستری در اختیار بیماران کرونایی است.

سویه غالب کرونا در تهران سویه دلتاست؛ این روایت توکلی است. هر روز به تعداد بیماران افزوده و هر روز رکورد تعداد بیماران نیز شکسته می‌شود؛ این هم روایت توکلی است که صریح و شفاف اعلام کرده نمی‌داند این وضع کی تمام می‌شود. او می‌گوید: ما هنوز وارد پیک موج پنجم نشده‌ایم و هنوز نمی‌دانیم این روند تا چه زمانی صعودی خواهد بود. اگر بخواهیم به تعطیلی شش‌روزه تهران هم امیدوار باشیم نتیجه‌اش تا ۱۰ روز آینده مشخص می‌شود.

روال کار مراکز درمانی در مواجهه با بیماران کرونایی این‌گونه است که وقتی بیماران حال مساعدی داشته باشند به‌طور موقت بستری می‌شوند و پس از اکسیژن‌درمانی، دارو‌های ضد ویروس و کورتیکواستروئید دریافت می‌کنند و ترخیص می‌شوند تا در زمانی مشخص باز هم مراجعه کنند. گروه دیگری از بیماران، اما نسخه سرپایی می‌گیرند و مرخص می‌شوند که این‌ها درست نقطه مقابل بیمارانی هستند که باید در بخش‌های عادی یا مراقبت‌های ویژه بستری شوند.

معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران، اما می‌گوید وضع به حدی وخیم است که ۲۵درصد مراجعان یعنی یک نفر از هر چهار نفر باید بستری شوند درحالی‌که تخت خالی برای بستری به اندازه کافی موجود نیست: طبق آمار از هر ۲۰هزار مراجعه‌کننده ۱۵۰۰ نفر بستری می‌شوند و از تعداد کل مراجعه‌کنندگان حدود ۲۵۰۰ نفر به‌صورت موقت بستری و ترخیص می‌شوند یعنی ۲۵درصد افرادی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند به نوعی از بستری نیاز دارند. به همین دلیل همه جراحی‌های غیرضروری در بیمارستان‌ها لغو شده و بیمارانی که درمان آن‌ها می‌تواند با تاخیر انجام شود پذیرش نمی‌شوند.

با این وصف، اما حجم تقاضا برای بستری بسیار بیشتر از عرضه است به طوری که خانواده یکی از بیماران کرونایی که نیاز به بستری دارد و هنوز موفق به یافتن تخت خالی نشده به ما می‌گوید به هر بیمارستانی که سر زده‌اند فقط از آن‌ها اسم و شماره تلفن گرفته و گفته‌اند با آن‌ها تماس خواهند گرفت. در این میان سامانه تلفنی۶۰۷۰ که مخصوص راهنمایی بیماران کرونایی و کمک به یافتن تخت خالی به آنهاست نیز پاسخگو نیست به طوری که تماس گیرندگان منتظر برقراری تماس با اپراتور می‌مانند، ولی هیچ ارتباطی برقرار نمی‌شود.


کمبود‌های بحث برانگیز در بحبوحه کرونا

در بحبوحه موج پنجم کرونا آن هم کرونای دلتای به شدت مسری، نظام بهداشت و درمان کشور فقط با ازدحام بیماران یا کمبود تخت و خستگی کادر درمان نمی‌جنگد بلکه با کمبود دارو، بد قولی بیمه‌ها، ضعف نقدینگی و کمبود نیروی انسانی نیز در جدال است.

محمد طالب‌پور، رئیس بیمارستان سینا در تهران یکی از معدود بیمارستان‌هایی است که می‌گوید مشکل فضای فیزیکی ندارد و تعداد تخت‌ها در آن را می‌توان افزایش داد. ولی او به جایش از مشکل دیگری گله‌مند است و توضیح می‌دهد: مهم‌ترین چالش بیمارستان‌ها در موج پنجم کرونا کمبود نیروی انسانی است. ما نیز که از این مشکل مستثنا نیستیم برای جذب پرستار داوطلب فراخوان داده‌ایم، اما موفق نشده‌ایم.

 

در بیمارستان شهدای تجریش هم گفته‌های رئیس آن از کمبود نیروی انسانی حکایت دارد آن هم به دلیلی دور از انتظار یعنی ابتلای کادر درمان به کرونا. خشنود می‌گوید: افرادی که واکسن زده‌اند هم بیمار می‌شوند. این ماجرا حتی در کادر درمان بیمارستان نیز مشهود است و برخی همکاران ما که واکسن زده‌اند این روز‌ها به دلیل ابتلا به کرونا ناچار در مرخصی هستند.

البته علاوه بر چالش کمبود نیروی انسانی که درد مزمن نظام‌سلامت ماست، این روز‌ها با شدت گرفتن کرونای دلتا، مراکز درمانی تهران با چالش‌های دیگری نیز مواجه شده‌اند از جمله کمبود دارو و تجهیزات.

عمده کمبود دارو مربوط به رمدسیویر است، اگر این دارو مهیا باشد نیز در برخی مراکز درمانی خط ویژه تزریق این دارو شلوغ و برای بیماران آزاردهنده‌است. رئیس بیمارستان شهدای تجریش که کمبود داروی رمدسیویر در بیمارستان تحت مدیریتش را تایید می‌کند به ما می‌گوید: مساله جدی در بیمارستان ما کمبود تجهیزات و داروست. برای تهیه دارو‌هایی مانند رمدسیویر با مشکل روبه‌رو هستیم، زیرا شرکت‌های پخش، فقط را به صورت نقد دارو‌ها می‌فروشند درحالی که به دلیل بدقولی بیمه‌ها امکان پرداخت نقدی وجود ندارد. بد نیست بدانید آخرین پرداختی بیمه‌ها به ما به پاییز سال گذشته برمی‌گردد.

روند درمان در اغلب مراکز درمانی کشور در حالی به واسطه کمبود نقدینگی و همراهی نکردن شرکت‌های پخش دارو و بیمه‌ها دچار ضعف و نارسایی شده که مسؤولان ستاد مقابله با کرونای استان تهران به این ماجرا واقفند. نادر توکلی، معاون درمان این ستاد که کمبود رمدسیویر در بیمارستان‌های دولتی را تایید می‌کند، می‌گوید:یکی از درمان‌های اختصاصی بیماری کرونا استفاده از رمدسیویر است، اما این‌طور نیست که این دارو معجزه کند.

 

دارو‌های کورتیکو استروئیدی و دارو‌های ضد انعقادخون هم به درمان این بیماری کمک می‌کنند. پس دارو‌های جایگزین وجود دارد، اما مشکل ما مشکل نقدینگی بیمارستان‌ها و همکاری نکردن بیمه‌هاست، طوری که اگر بیمه‌ها همراهی کنند می‌توانیم رمدسیویر را که داروی گرانی است بیشتر تهیه کنیم.

علاوه بر این مشکلات برخی بیمارستان‌ها مشکل تجهیزاتی نیز دارند که در موج سهمگین کرونای دلتا نیز گویا دست از سرشان برنداشته‌است. بیمارستان شهدای تجریش یکی از این مراکز درمانی است که رئیس آن از مشکل تامین اکسیژن گله دارد. او می‌گوید: ما با مشکل تامین اکسیژن مواجه هستیم. همه اکسیژن ساز‌های موجود زیر بار هستند، به همین دلیل به دستگاه‌های اکسیژن‌ساز جدید نیاز داریم. مساله دیگر نبود اعتبار برای خرید اکسیژن مایع است که چندصد میلیون تومان در ماه هزینه دارد.

در واقع پشت جدال ظاهری بیمارستان‌ها با شلوغی و کمبود تخت و نارضایتی مراجعان و بیماران، این کمبود‌ها و چالش‌های آزاردهنده نیز وجود دارد که کمتر به چشم می‌آید و با این که برای رفع آن تلاش‌هایی نیز می‌شود، ولی ثمره‌ای که حاصلش رضایت حداکثری باشد، به دست نمی‌آید.

دربه‌در دنبال تخت خالی گشتن و به هر ترتیب ممکن شده، بیمار خود را روی تختی در بیمارستان درازکش کردن، حکایت این روز‌های بسیاری از خانواده‌های درگیر با کرونا در تهران است. یافتن تخت خالی چه در اورژانس و چه در بخش‌های عادی و مراقبت‌های ویژه به‌قدری در روز‌های اخیر دشوار شده که جمالیان، رئیس بیمارستان شهید لواسانی درگفت‌وگو با ما نسبت به حال و روز این افراد ابراز همدردی می‌کند و می‌گوید: بیماران و خانواده‌های آن‌ها درمانده و از اینجا رانده و از آنجا مانده شده‌اند. اکنون در بیمارستان لواسانی، ۱۰بیمار در اورژانس منتظر خالی شدن تخت هستند و، چون وضع این‌گونه است یک عده از بستری شدن مایوس می‌شوند و از این بیمارستان به بیمارستان دیگر می‌روند.

خاص‌ترین روایت از کمبود تخت و جابه‌جایی بیماران در طول و عرض شهر را، اما رضا محمدی، معاون اجرایی بیمارستان فیروزآبادی در جنوب تهران و در شهرری دارد. او به ایلنا می‌گوید: ورودی بیمارستان به طرز عجیبی افزایش پیدا کرده به طوری که مراجعات سرپایی در کلینیک به ۴۰۰نفر رسیده و میانگین گردش روزانه بستری حدود ۱۵ تا ۲۰نفر است. ۴۰ نفر هم در آی سی یو و ۶۰ نفر در بخش بستری‌اند. این در حالی است که در روز‌های اخیر ۱۱۰تخت نیز برای بستری به تخت‌های قبلی افزوده شده‌است.

ماجرای تلخ پیدا نشدن تخت خالی و دریافت نکردن خدمات بستری در بسیاری از بیمارستان‌های تهران، اما بیمارستان فیروزآبادی را با وضعیت خاصی روبه‌رو کرده که محمدی درباره آن توضیح می‌دهد: همیشه نشانی مراجعه‌کنندگان به بیمارستان ما مربوط به جنوب تهران بود، اما در روز‌های اخیر بیمارانی از نیاوران، تجریش، سعادت آباد و صادقیه نیز بستری شده‌اند که نشان می‌دهد این افراد، چون درمراکز دیگر یا معطل می‌شوند یا خدمات دریافت نمی‌کنند به بیمارستان فیروزآبادی سرازیر می‌شوند.

این جابه‌جایی‌های گسترده که تعدادی از بیماران را از شمالی‌ترین و غربی‌ترین نقاط تهران به جنوبی‌ترین بخش پایتخت می‌کشاند از کمبود شدید امکانات حکایت دارد که در موج پنجم کرونا بیش از موج‌های قبلی تشدید شده‌است.

 

از ابتدای همه‌گیری کرونا درکشورمان ابتلا‌های خانوادگی همیشه گزارش شده و در هر موج بر خانوادگی بودن‌شان تاکید شده، اما در موج اخیر که پنجمین و سهمگین‌ترین موج تجربه شده کرونایی در کشور است، شواهد نشان می‌دهد ابتلا‌های خانوادگی نیز تشدید شده و بیشتر بیماران از اعضای یک خانواده‌اند.

علی جمالیان، رئیس بیمارستان شهید لواسانی تهران که بیمارستان تحت مدیریتش به گفته او به‌شدت درگیر بیماران کرونایی است در گفتگو با جام‌جم تشدید خانوادگی شدن بیماری کرونا را تایید می‌کند و می‌گوید: موج پنجم بسیار شدید است و در اورژانس همه تخت‌ها توسط بیماران کرونایی اشغال شده. بخش کرونا هم کاملا پر است و تخت خالی وجود ندارد. در این میان آنچه به چشم می‌آید، ابتلا‌های کاملا خانوادگی است به طوری که حتی اعضای یک فامیل همزمان با هم مراجعه می‌کنند.

رضا جلیلی خشنود، رئیس بیمارستان شهدای تجریش پایتخت نیز روایتی مشابه از آنچه این روز‌ها در این بیمارستان در جریان است، ارائه می‌دهد. او به ما می‌گوید: در یک هفته اخیر مراجعه به بیمارستان تشدید شده و این افزایش نسبت به موج‌های گذشته بیشتر است به طوری که در مقایسه با روز‌های پایانی پیک چهارم، مراجعه به بیمارستان بیش از سه برابر شده‌است. در این میان ابتلا‌ها نیز بیش از گذشته خانوادگی شده و، چون بیماران زیادی به صورت خانوادگی و فامیلی به بیمارستان می‌آیند، معلوم است که برخلاف هشدارها، دورهمی‌ها و مراسم مختلف در حال برگزاری است.

خسرو صادق نیت، رئیس بیمارستان امام خمینی تهران نیز در تایید این گفته‌ها چند جمله‌ای عنوان کرده‌است: ابتلا به ویروس دلتا به‌شدت خانوادگی شده به‌طوری که کمتر افرادی را می‌بینیم که درمراجعه به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها، تنها باشند و حتما یک یا چند نفر از اعضای خانواده نیز درگیر شده‌اند.

تا دیروز ۱۰میلیون دوز واکسن کرونا در کشورمان تزریق شد که بخش عمده آن مربوط به گروه‌های سنی ۶۰ سال به بالاست. با این که دیروز نتایج یک تحقیق نشان داد واکسن سینوفارم ساخت چین که غالب واکسن‌های تزریق شده در کشورمان را شامل می‌شود، نمی‌تواند در بدن افراد مسن، آنتی بادی را در حد مورد نیاز ایجاد کند، اما شاید همین واکسیناسیونی که تا به حال برای ۶۰ سال به بالا‌ها انجام شده، سدی بوده مقابل بیمار شدن سن و سال‌دارها.

گفته‌های ایرج حریرچی، معاون‌کل وزارت‌بهداشت در این باره نیز معتبر است. او در یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی اعلام کرد عمده مرگ و میر در پیک پنجم در کرونا و بستری در آی‌سی‌یو مربوط به افراد غیر واکسینه در رده سنی ۵۰ تا ۶۰ سال است که نشان می‌دهد پس از تزریق واکسن، به طرز محسوسی مرگ و میر‌ها کاهش یافته‌است.

البته با این که طبق آمار روز گذشته استاندار تهران روزانه ۴۵هزار دوز واکسن کرونا در این استان تزریق می‌شود و این عدد در مقایسه با جامعه هدف، چندان بالا نیست، اما اقدام در همین حد نیز ظاهرا از مرگ و میر بیماران کرونایی مسن کاسته به طوری که گزارش‌ها از افزایش ابتلا و مرگ افراد جوان‌تر در موج پنجم حکایت دارد.

این موضوع را رضا جلیلی خشنود، رئیس بیمارستان شهدای تجریش و علی جمالیان، رئیس بیمارستان شهید لواسانی نیز تایید می‌کنند. خشنود می‌گوید: کاهش سن مبتلایان به کرونا در موج پنجم مشهود است و جمالیان نیز می‌گوید: مراجعه افراد مسن به بیمارستان کمتر از قبل شده شاید به دلیل این که واکسینه شده‌اند و شاید به این خاطر که بیشتر پروتکل‌ها را رعایت می‌کنند. ولی در عوض ابتلای جوان‌تر‌ها بیشتر شده به طوری که بیماران ۲۵ تا ۳۰ساله نیز در بیمارستان شهید لواسانی بستری می‌شوند.

در بیمارستان امام‌خمینی (ره) هم که در پیشانی مبارزه با این بیماری ایستاده، در روز‌های اخیر آنچه که بیش از هر چیز گزارش می‌شود، مراجعه بیماران کم‌سن و سال است. خسرو صادق نیت، رئیس این بیمارستان می‌گوید: یکی از مهم‌ترین علائم ویروس دلتا در پیک پنجم، ابتلای افراد در سنین پایین اعم از کودکان و نوجوانان است طوری که حتی شدت ابتلای بچه‌ها و جوان‌تر‌ها در این موج نسبت به موج‌های قبلی افزایش زیادی یافته‌است.