افرادی که وارد شورای شهر تهران شده‌اند چه سابقه و عملکردی داشته‌اند؟

علتش این بود که تجربه پنج دوره انتخابات شورای‌ شهر در تهران نشان داده کسانی که تحت لوای فهرستی واحد در معرض انتخاب مردم قرار می‌گیرند، شانس بیشتری برای دیده‌ و انتخاب شدن دارند.

این فهرست حالا برنده قاطع انتخابات شورای‌ ششم شهر تهران است، اشخاصی کاملا اصولگرا و یکدست و البته فهرستی تقریبا مردانه.

عده‌ای برنده‌شدن ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی را نشانه دلزدگی مردم از شورای پنجم به طور خاص و ناامیدی از جریان اصلاحات به طور عام می‌دانند. میزان رایی که شش عضو شورای پنجم،‌ در انتخابات شورای ششم کسب کرده‌اند نیز به نوعی موید این ماجراست. ا

ز شورای فعلی شهرتهران 12نفر برای انتخابات شورای ششم ثبت‌نام کردند که فقط شش نفر آنها تایید صلاحیت شدند.

در نتیجه از اعضای فعلی فقط علی اعطا،‌ محمدعلیخانی،‌ افشین حبیب‌زاده،‌ مجید فراهانی، محمدسالاری و الهام فخاری وارد انتخابات شدند که چون اقبال مردم تهران به آنها نبود، این شش نفر در مجموع کمتر از 175هزار رای کسب کردند: محمدسالاری 36هزار و556 رای،‌ علی اعطا 32هزار و 618رای،‌ افشین حبیب‌زاده 28هزار و 970رای،‌ مجید فراهانی26هزار و 40رای،‌ الهام فخاری 25هزار و 855رای و محمد علیخانی 25هزار و 478رای. این در حالی است که بیست و یکمین نفری که وارد شورای شهرتهران در دوره ششم شده یعنی جعفر بندی‌شربیانی به تنهایی 255هزار و 854رای کسب کرده‌است. این اعداد در واقع گویای «نه» قاطع مردم تهران به اعضای فعلی شورای‌شهر است،‌ نوعی نارضایتی به عملکرد این شورا از یک سو و امید به تغییر و بهتر شدن اوضاع از سوی دیگر.

شورای باسابقه

به طرزی غافلگیرکننده 12عضو از 21عضو شورای‌شهر ششم تهران در شهرداری پایتخت سمت داشته‌اند، به طوری که احساس می‌شود این همکاران قدیمی در شهرداری برای راهیابی به شورای‌شهر هم‌پیمان شده‌اند.

از این 12نفر، دو نفر جزو بانوان پیروز هستند و 10نفر از مردان. زهرا شمس‌احسان 40ساله، زمانی مدیر بانوان شهرداری منطقه 4 تهران بوده و روزگاری مدیر اداره آسیب‌های اجتماعی اداره کل امور بانوان. در برهه‌ای نیز مدیریت اداره مشارکت و امور اجتماعی اداره کل بانوان شهرداری را به‌عهده داشته است.

به‌جز او، نرگس معدنی‌پور51 ساله نیز در برهه‌ای شهردار منطقه 13 پایتخت بوده و زمانی مدیرکلی امور بانوان شهرداری تهران را تجربه کرده است. درگروه مردان نیز ناصر امانی 61 ساله قائم مقامی معاونت مالی و اداری شهرداری تهران، معاونت منابع انسانی شهرداری و معاونت برنامه‌ریزی و توسعه شهری شهرداری را عهده‌دار بوده است.

همچنین مهدی پیرهادی 42ساله، ریاست هیات مدیره گروه شرکت‌های تعاونی کارکنان شهرداری پایتخت را به‌عهده داشته و مهدی بابایی 41ساله معاونت خدمات شهری و فضای سبز شهرداری منطقه13 و شهرداری نواحی 2، 3 و 4 را تجربه کرده است. وی سال 90 نیز شهردار نمونه ناحیه شده است. اما جعفر تشکری‌هاشمی59 ساله که جزو شناخته شدن‌ترین افراد راه یافته به شورای ششم است سمت‌های مهمی در شهرداری تهران داشته از جمله معاونت توسعه منابع انسانی،‌ معاونت حمل‌ونقل و ترافیک و مدیرعاملی سازمان ترافیک شهرداری تهران.

احمد علوی42 ساله نیز زمانی قائم مقام شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران و روزگاری معاون برنامه‌ریزی و توسعه اداره‌کل آموزش‌های شهروندی شهرداری بوده است. مهدی عباسی با 38 سال سن نیز شهرداری منطقه 17تهران،‌ قائمی مقامی شهردار منطقه13، مدیرکلی گزینش شهرداری تهران و معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه 6 را در کارنامه دارد.

علیرضا نادعلی‌شهرستانکی 46ساله هم در برهه‌ای معاون هماهنگ‌کننده سازمان بسیج شهرداری بوده و احمد صادقی 50ساله هم جانشینی شهردار تهران در ستاد مدیریت بحران را در کارنامه دارد. او همچنین چند سالی، رئیس مدیریت بحران شهر تهران بوده است.

نفر یازدهم یعنی میثم مظفر نیز بابت حضور در شهرداری تهران و سازمان‌های وابسته کارنامه‌ای پر و پیمان دارد. این جوان 40ساله مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران، عضو هیات مدیره شرکت واحد اتوبوسرانی،‌ قائم‌مقام شهردار منطقه 17 و مدیرکل امور مناطق و فرهنگسراها در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بوده است. و نفر دوازدهم که علی‌اصغر قائمی 59ساله است، ریاست هیات مدیره موسسه فناوران شهر شهرداری تهران و مدیرعاملی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری پایتخت را تجربه کرده است.

جمع مدیران

مدرک تحصیلی اعضای شوراهای‌ شهر معمولا یکی از نخستین ویژگی‌های آنهاست که جلب‌توجه می‌کند و برای افکارعمومی مهم است چرا که مدرک تحصیلی می‌تواند یکی از شاخص‌های قضاوت درباره تخصص و دانش افراد باشد. در این دوره از شورا به‌جز مهدی چمران که رشته معماری خوانده و روزگاری رئیس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بوده، مدرک تحصیلی دیگر اعضا در زمینه مدیریت است. 21عضو منتخب در 17رشته تحصیلی گوناگون درس خوانده‌اند که از مدیریت اموردفاعی و حقوق بین‌الملل آغاز می‌شود و تا جامعه‌شناسی،‌ مهندسی مکانیک،‌ الهیات،‌ تحصیلات حوزوی،‌ روابط بین‌الملل،‌ مهندسی فناوری اطلاعات،‌ مهندسی عمران،‌ سیاستگذاری عمومی و دولتی، حقوق قضایی و مدیریت صنعتی، اجرایی،‌ تکنولوژی و دولتی ادامه می‌یابد. دو عضو از شورای‌شهر جدید پایتخت نیز تحصیلات حوزوی دارند که محمد آقامیری معمم و ناصر امانی هستند.

ترافیک داوطلب

تعداد داوطلبان انتخابات شورای ششم پایتخت، عددی سرگیجه‌آور است: 2072 نامزد. این عدد باعث شده در روزهای تبلیغات انتخاباتی به اندازه‌ای اسامی و چهره‌های مختلف در قاب پوسترها و بنرها جا بگیرد که شهروندان کلافه شوند و قدرت انتخاب را از دست بدهند. البته رسم شوراهای‌شهر به عنوان مردمی‌ترین انتخابات همیشه همین بوده و تعداد نامزدها همواره حول و حوش همین عددها چرخ زده.
این تعدد کاندیدا اما یک پیامد منفی دارد و این که چهره‌های شناخته نشده آرای بسیار ناچیزی به دست می‌آورند که ممکن است برایشان دلسردکننده باشد. این بار نفر آخر یعنی نفر 2072 در انتخابات شورای‌شهر تهران یک مرد بود تنها با 31رای که اختلافش با نفر آخر چهار رای بود.

درعوض اما در بالای این فهرست که همان 21 فرد راه‌یافته به شورای ششم هستند، آرای افراد چند هزارتایی بود. این 21نفر درمجموع شش میلیون و 499هزار و 187 رای کسب کردند که نفر اول مهدی چمران بود با 486هزار و 282 رای.

زنان در دوره ششم شورای‌شهر پایتخت نیز موفق شدند آرای میلیونی کسب کنند، به طوری که چهار بانوی راه‌یافته به شورا در مجموع یک میلیون و 178 هزار و 312 رای به دست آوردند.

حضور کمتر بانوان

پنج شورای‌شهری که تا به حال در تهران پاگرفته و هرکدام چهار سال عمر کرده‌اند شوراهایی کاملا مردانه بوده‌اند؛ به‌طوری که در بهترین حالت، سهم زنان هیچ‌گاه از یک‌سوم صندلی‌های شورا بیشتر نشده است. در شورای اول شهر تهران که سال78 شکل گرفت فقط سه زن به شورای‌شهر راه یافتند.

این تعداد در شورای شهر دوم نیز ثابت ماند و در هشت سال فعالیت شوراهای سوم و چهارم نیز تکرار شد به طوری که از سال 78تا96 که شوراهای اول تا چهارم مشغول فعالیت بودند فقط سه سهم از 21سهم، نصیب زنان در این شوراها شد.

در شورای‌شهر ششم نیز فقط چهار زن موفق به راهیابی به پارلمان شهری شدند که خانم‌ها نرجس سلیمانی،‌ زهرا شمس‌احسان، نرگس معدنی‌پور و سوده نجفی هستند.

از منظر موفقیت زنان در راهیابی به شورای‌شهر البته بی‌شک شورای پنجم شهر تهران بهترین وضعیت را داشته چرا که در این شورا شش زن، شش صندلی از صندلی‌های سبز شورا را در اختیار داشتند.

سابقه حضور در شورا

شورای‌شهر تهران 21عضو دارد، یعنی نهایت نفراتی که قانون برای عضویت در شوراهای‌شهر در نظر گرفته است. برنده‌های دور ششم انتخابات در پایتخت اما به‌جز معدود نفراتی، بقیه چهره‌های شناخته شده نیستند و تجربه حضور در شورای‌شهر را ندارند.

در فهرست برنده تهران، تنها سه نفر سابقه عضویت در شورای‌شهر را دارند که مهدی چمران شناخته‌شده‌ترین آنهاست. چمران در شوراهای دوم،‌ سوم و چهارم عضو بوده و 12 سال سابقه حضور متوالی در پارلمان شهری را دارد.

به‌جز او پرویز سروری و حبیب کاشانی نیز سابقه عضویت در شورای‌شهر پایتخت را دارند و از این نظر از 18عضو دیگر شورای ششم با تجربه‌تر محسوب می‌شوند.

شورای جوان

سرلیست شدن مهدی چمران 80ساله با موها و محاسن سفید برای خیلی‌ها مایه تعجب بود اما او سرلیست شد و به پیروزی رسید. چمران مسن‌ترین فرد حاضر در شورای‌شهر آینده تهران که از مرداد مستقر می‌شود، خواهد بود و بعید نیست این کبر سنی او را در صندلی ریاست شورای ششم قرار دهد.
بعد از او پرویز سروری 63 ساله است.

او مسن‌ترین عضو شورای‌شهر ششم محسوب می‌شود و پس از او ناصر امانی 61 ساله قرار می‌گیرد. با دیدن این اعضا که پا به دوره کهنسالی گذاشته‌اند، نخستین تصور پیر بودن شورای ششم است. اما وقتی سن و سال همه اعضا با هم جمع زده و تقسیم بر عدد 21 می‌شود، میانگین سنی این شورا به زیر 50 سال می‌رسد یعنی دقیقا به عدد 46.7.

با میانگین سنی حدود 46سال، شورای ششم شهر تهران شورایی میانسال محسوب می‌شود که امید است انرژی این میانسالی درعملکردشان در پارلمان شهری بازتاب داشته باشد.

دورهمی 40 ساله‌ها

نکته جالب توجه در ترکیب سنی اعضای شورای‌شهر جدید تهران، غلبه افرادی است که سن و سالشان در کانال 40سالگی قرار دارد. تعداد این افراد 11نفر است که سه نفرشان 40ساله،‌ یک نفرشان 41ساله، سه نفر از آنها 42ساله،‌ دو نفر 43ساله و دو نفر 46ساله هستند.

این درحالی است که پنج نفر از افراد پیروز انتخابات در دهه پنجم عمر و دو نفر نیز در دهه ششم زندگی قرار دارند و فاصله سنی‌شان با جوان‌ترین عضو شورا مهدی عباسی 38ساله قابل ملاحظه است.

قوت‌ها

با تجربه، جوان و مدیر
گرچه بیش از 2000 نفر برای راهیابی به شورای‌شهر ششم تلاش کردند، ولی در نهایت یک فهرست 21نفره پیروز شد.

این 21 نفر همفکر و هم مسلکند و به یک جریان فکری تعلق دارند. بنابراین همسو بودن آنها می‌تواند یک نقطه قوت محسوب شود، چرا که انتظار می‌رود یک شورای یکدست و همفکر، حاشیه‌ها را کنار بگذارد و متمرکز امور شهر شود.

همچنین غالب اعضای این فهرست پیروز، سابقه کار در شهرداری تهران را دارند که نشان می‌دهد به فوت و فن اداره شهر آگاهند و می‌توانند از قدرتی که در شورا دارند در جهت پیشبرد اهداف مدیریت شهری
استفاده کنند.

همچنین تعدادی از این افراد تحصیلات‌شان در حوزه مدیریت است و این یک حسن به حساب می‌آید و به احتمال قوی به چم و خم مدیریت مسلط هستند و می‌توانند با شگردهای مدیریتی، برای مشکلات راه‌حل پیدا کنند. با وجود این ویژگی همچنین انتظار می‌رود شورای‌شهر ششم، شهرداری مدیر و متخصص برای شهر تهران انتخاب کند تا اوضاع شهر به سمت جلو حرکت کند نه در جا بزند یا عقبگرد کند.

اعضای شورای‌شهرششم تهران همچنین میانگین سنی مناسبی دارند و بیشتر آنها در سن کار و فعالیت هستند که امیدواری‌ها به ایجاد تحرک در مدیریت شهری را قوت می‌بخشد.

ضعف‌ها

جای خالی متخصصان شهری
اعضای شورای‌شهر ششم همان‌طور که گفته شد شورایی همچنان مردانه است و در ازای چهار زنی که در آن حضور خواهند داشت 17مرد حضور دارند.

اگر تعداد بانوان شورا افزایش می‌یافت قطعا هم تعادل و توازن برقرار می‌شد و هم شهر تهران می‌توانست از ریزه‌کاری‌های مدیریتی که مختص زنان است، بهره مند شود؛ در حالی که انتظار می‌رود با این ترکیب مردانه، تصمیم‌ها برای شهر همچنان بر پاشنه سابق بچرخد.

علاوه بر این، جای خالی اعضایی که تحصیلات تخصصی در حوزه مسائل شهری داشته باشند به‌خوبی احساس می‌شود و یکی از نقدهایی که بر شوراهای قبل نیز وارد بوده، همواره همین موضوع بوده است.

در این میان، جای کسانی که تسلط بر موضوعات محیط‌زیستی به‌خصوص محیط‌زیست شهری داشته باشند واقعا خالی است،‌ آن هم در شورایی که قرار است بازوی کمکی شهرداری شهری باشد که از مشکلات عدیده زیست‌محیطی رنج می‌برد.

این درحالی است که یکدست بودن ترکیب شورای‌شهر ششم گرچه از یک منظر حسن تلقی می‌شود، ولی درعین حال می‌تواند نقطه ضعفی نیز برای آن باشد، چرا که بسیاری از تصمیمات و مصوبات از رهگذر تضارب آرا و وجود نگاه‌های مختلف به یک موضوع، چکش‌ کاری می‌شود.

مریم خباز - جامعه / روزنامه جام جم