سفر برای همگرایی در منطقه

در چند ماه اخیر شاهد تغییر تیم کاخ سفید و شکست ترامپ در انتخابات و پیروزی نامزد حزب دموکرات بودیم که همین تغییر موجب شکل‌گیری فضایی شده است که عربستان به‌عنوان یک بازیگر تهاجمی در منطقه احساس خطر کند.

از سوی دیگر بازگشایی پرونده قتل خاشقچی از سوی دادگاه فدرال آمریکا و انگشت اتهامی که به سوی محمد بن سلمان نشانه رفته است نشان می‌دهد آمریکا درصدد تغییر ساختار حاکمیت عربستان برآمده و به نظر می‌رسد تلاش آمریکا برکناری محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و انتخاب محمد بن نایب ولیعهد سابق این کشور است که ارتباط نزدیک‌تری با دموکرات‌ها دارد.

در چنین شرایطی طبیعی است این موضوع نگرانی‌هایی برای پادشاه عربستان و محمد بن سلمان ولیعهد این کشور به‌وجود آورده است و به همین دلیل رفتار تهاجمی عربستان در مقایسه با گذشته فروکش کرده است.

در همین راستا عربستان در حال حاضر بدنبال پایان دادن به جنگ ۶ ساله یمن است که نتیجه ای نیز برای این کشور به همراه نداشت.

اظهارنظرهای فیصل بن‌فرحان وزیر خارجه عربستان مبنی بر آمادگی برای پایان جنگ یمن و هزینه ۳۵۰‌میلیارد دلاری عربستان در این جنگ موجب شده است که این کشور به این نتیجه برسد که باید در سیاست‌های منطقه‌ای خود تغییراتی ایجاد کند، به همین دلیل در سفر اخیر کاظمی نخست وزیر عراق به ریاض تمایل مقامات عراقی برای کاهش تنش بین ایران و عربستان را به طرف عربستانی ابلاغ کردند.

زیرا عربستان در گذشته به دلیل دخالت هایش در منطقه از جمله کشورهای سوریه، یمن، عراق و... موجب شده است شیوه‌های تهاجمی اش به نفع رژیم صهیونیستی و به ضرر ملت‌های اسلامی تمام شود.

بر اساس برخی گزارش‌ها با پذیرش پیشنهاد میانجیگری بین ایران و عربستان؛ مذاکراتی در بغداد بین دو طرف آغاز شد و در همین زمینه به نظر می‌رسد طی هفته‌های آینده اتفاقات خوبی در حوزه منطقه ای رخ دهد و عربستان به نوعی آتش‌بس موقت را برای کاهش تنش‌ها خواهد پذیرفت و احتمالا جنگ یمن هم به پایان برسد.

هر چند تجربه ثابت کرده است که عربستان به صورت تاکتیکی با ایران رفتار کرده است اما در هر صورت این کشور دچار انزوای سیاسی است و به همین دلیل تمایل دارد به نوعی حاشیه امنی برای خود ایجاد کند چرا که از رفتار سیاسی بایدن نگران است.

بنابراین در همین راستا می‌توان سفر آقای ظریف را در این چارچوب و ایجاد همگرایی بین کشورهای منطقه به‌ویژه عراق و قطر ارزیابی کرد که رابطه تنگاتنگی با ایران داشته و نقش قابل توجهی در کاهش تنش‌های منطقه ای ایفا می‌کنند.

حسن هانی‌ زاده - کارشناس مسائل غرب آسیا / روزنامه جام جم