شرکت «شبکه ایرانیان هوشمند تمدن سبز» موفق شده است با هوشمندسازی مبتنی بر اینترنت اشیا امکان پایش و آبیاری از راه دور را برای گیاهان خانگی، گلخانه‌ها، مزارع و باغ‌ها فراهم کند

کشاورزی هوشمند به روش تمدن سبز

یکی از نگرانی‌های به‌ظاهر نه‌چندان مهمی که همیشه پیش از سفر داریم، گل و گیاهان خانه است که باید به‌طور منظم آبیاری شوند و وقتی در سفر هستیم باید فکری برای بی‌آب نماندنشان کنیم.

کد خبر: ۱۳۰۹۳۲۸

قدیمی‌ترها به یاد دارند که روزگاری نه‌چندان دور، هر خانواده‌ای که قصد سفر داشت کلید منزلش را به همسایه‌اش می‌سپرد تا در نبود آنها، به گیاهان سر بزند و آنها را آبیاری کند؛ امروز هم خیلی‌ها هنوز به این سنت شیرین پایبندند اما در برخی شهرها و محله‌ها که گاهی روابط بین همسایه‌ها به اندازه قدیم گرم و صمیمی نیست و حتی ممکن است در یک آپارتمان، واحدهای دیوار به دیوار هم یکدیگر را نشناسند، برای مراقبت از گیاهان و آبیاری به‌موقع آنها از چه روشی می‌توان استفاده کرد؟ شرکت «شبکه ایرانیان هوشمند تمدن سبز» که به اختصار آن را «تمدن سبز» می‌گوییم، در سال ۹۶ با همین دغدغه ساده شکل گرفت و پس از طراحی و ساخت ابزارها و ماژول‌هایی برای آبیاری گلدان‌های خانگی و پایش محیط گلخانه‌ها از راه دور، در اولین گام موفق به پیاده‌سازی این سازوکار در یک گلخانه کوچک شد و با توجه به بازخورد بسیار خوبی که دریافت کردند، تصمیم به گسترش این فناوری در مقیاس صنعتی گرفتند.

بنیان‌گذار شرکت تمدن سبز، درباره مراحل نخست شکل‌گیری این کسب‌وکار می‌گوید: «پس از دریافت گواهی «خلاقیت و فناوری» از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، در سال ۹۷ موفق به استقرار در پارک علم‌وفناوری پردیس شدیم؛ البته پس از طی کردن مراحل رشد، در ابتدای سال ۹۹ از پارک خارج شدیم و به‌صورت مستقل در استان قزوین به فعالیت‌مان در حوزه «اینترنت اشیا و کاربرد آن در کشاورزی ادامه می‌دهیم.»

کاربرد محصولات «تمدن سبز»

مجتبی کاظمی‌ فر در خصوص انواع خدماتی که این شرکت در قالب نرم‌افزارها و سخت‌افزارها ارائه می‌دهد، به جام‌جم می‌گوید: «هدف اصلی ما در این مجموعه، افزایش بهره‌وری از طریق هوشمندسازی مبتنی بر اینترنت اشیا است، به‌طوری که امکان پایش و آبیاری گلخانه‌ها، مزارع و باغ‌ها از راه دور ممکن شود. برای مثال در همین دوران شیوع بیماری کووید-۱۹، بسیاری از خانواده‌ها هستند که در شمال کشور ویلا یا باغ دارند و به‌دلیل محدودیت‌های ترافیکی قادر به خروج از شهرشان نیستند. این گروه از کاربران می‌توانند به‌آسانی با استفاده از وب‌اپلیکیشن ما، باغ یا ویلای خود را کنترل کرده و علاوه بر آبیاری گیاهان، بتوانند شرایط محیطی مانند دما و رطوبت خاک را نیز پایش کنند. به هرکدام از ماژول‌های تولیدی ما، امکان اتصال ۳۲ حسگر متفاوت وجود دارد تا با آنها بتوان پارامترهای مختلفی را اندازه‌گیری کرد.»

بخش خانگی

دستگاهی که شرکت تمدن سبز در بخش خانگی طراحی و تولید می‌کند، ماژول بسیار کوچکی است که می‌تواند اطلاعات محیطی گیاه را از طریق ۳ یا ۴ حسگری که به آن متصل می‌شوند، دریافت و تحلیل کند. کاربر نیز با دسترسی به این اطلاعات و پایش آنها، می‌تواند یک شیر برقی که به مخزن آب متصل شده است را باز کند تا چند گلدان کوچکی که از قبل به سیستم لوله‌کشی مجهز شده‌اند را با استفاده از یک سِرُم یا به‌روش قطره‌ای آبیاری کند. با رسیدن رطوبت خاک به میزان مشخصی، سنسور مربوط به پایش رطوبت خاک فعال شده و دستور بسته‌شدن شیر برقی را صادر می‌کند تا به‌این صورت آبیاری گیاه به اندازه مناسبی انجام گیرد.

گلخانه‌ های صنعتی

تفاوت محصولاتی که در این بخش ارائه می‌شوند با دستگاه‌های بخش خانگی در بیشتر بودن تعداد ماژول‌ها و همچنین پایش اطلاعات بیشتری مانند مونوکسید و دی‌اکسید کربن هوا، میزان اکسیژن موجود در هوا، شدت روشنایی نور محیط، میزان دما و رطوبت هوا و خاک است.

به‌این ترتیب کاربر می‌تواند در فصل زمستان دستگاه‌های گرمایشی مانند هیترها یا در فصل تابستان دستگاه‌های سرمایشی مانند فن‌ها را روشن کند تا از این طریق دمای گلخانه را ثابت نگه دارد. در این بخش، نوع و تعداد سنسورهای مورد نیاز برای هر گلخانه را تیم مشاوره تمدن سبز، بسته به محصول آن گلخانه تعیین می‌کنند.

در گلخانه‌ها معمولا یک ماژول مادر به‌نام «گیت‌وِی» (Gateway) قرار داده می‌شود و سایر ماژول‌ها به‌عنوان «گره» (Node) به آن متصل می‌شوند.

در گلخانه‌هایی با ابعاد کوچک‌تر، تعداد گره‌ها کمتر است و هرچه زیربنای گلخانه افزایش یابد، تعداد گره‌هایی که به گیت‌وی متصل می‌شوند نیز بیشتر خواهد بود.

هر گره می‌تواند از حسگرهای متفاوتی تشکیل شود، اما در نهایت گیت‌وی اطلاعات جمع‌آوری شده از تمام گره‌ها را به سامانه نرم‌افزاری و فضای ابری (Cloud) شرکت تمدن سبز ارسال می‌کند تا در بانک اطلاعاتی (Database) این مجموعه ذخیره شود.

مزارع و باغ‌ها

همان‌طور که در محصولات مربوط به بخش گلخانه‌ها گفته شد، در هر گلخانه از یک گیت‌وی استفاده می‌شود که می‌تواند از ۲ یا ۳ گره تا بیش از ۱۰ گره را به‌عنوان ورودی بپذیرد؛ اما در دستگاه‌هایی که مربوط به بخش مزارع یا باغ‌ها می‌شود، به‌دلیل وسعت آنها امکان استفاده از چند گیت‌وی و اتصال ۳۰ یا ۴۰ گره به آنها وجود دارد که هر گره از سنسورهای مختلفی تشکیل خواهد شد.

در این بخش نیز هر گیت‌وی، اطلاعاتی که از گره‌هایش جمع‌آوری می‌کند را به‌صورت مستقل به وب‌اَپ یا فضای ابری ارسال می‌کند.

مزیت ذخیره‌سازی اطلاعات در فضای ابری شرکت تمدن سبز، این است که امکان ارائه خدمات مشاوره‌ای به کشاورزان و باغداران فراهم می‌شود تا برای مثال یک کشاورز بداند در مزرعه‌ای که در همسایگی‌اش وجود دارد، با بهره‌گیری از یک تکنیک خاص، میزان محصولاتش دو برابر بیشتر شده است و او هم می‌تواند از آن روش برای افزایش بهره‌وری استفاده کند.

آکواریوم‌ها و استخرها

با استفاده از دستگاه‌های ساخت شرکت تمدن سبز، در حوزه آکواریوم‌ها نیز امکان اندازه‌گیری و پایش پارامترهای مختلف مانند اکسیژن موجود در آب، میزان شفافیت یا کدر بودن و دمای آب فراهم شده است؛ حتی با استفاده از این دستگاه‌ها می‌توان آب موجود در آکواریوم را تخلیه و با آب تمیز جایگزین کرد. همچنین در زمینه پایش شاخصه‌های مهم در استخرها و محیط‌های ورزشی نیز می‌توان از محصولات شرکت تمدن سبز بهره گرفت.

بخش انبارها

مجموعه تمدن سبز در خصوص پایش انبارها هم پروژه‌ای به‌صورت پایلوت انجام داده است. در این بخش نیز اطلاعات محیطی مانند میزان دما، رطوبت و دی‌اکسیدکربن موجود در هوا از طریق سنسورها به‌طور پیوسته پایش می‌شود تا نسبت به آنها بتوانند دستگاه‌های سرمایشی و گرمایشی انبار را فعال یا غیرفعال کنند. همچنین درصورتی که هرگونه تغییری در اندازه پارامترهای تعریف شده رخ دهد، سیستم می‌تواند به انباردار هشدار بدهد یا در هنگام بروز آتش‌سوزی می‌تواند سیستم اطفای حریق را فعال کرده و به آتش‌نشانی نیز اطلاع داده شود.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد

مدیرعامل و بنیان‌گذار شرکت تمدن سبز درباره قابلیت‌ها و ابعاد مختلف کسب‌وکارش می‌گوید: «سیستم ما در هوشمندسازی کشاورزی بسیار منعطف است و می‌تواند بی‌شمار ورودی و بی‌شمار خروجی داشته باشد. این سیستم می‌تواند با استفاده از تحلیل داده‌هایی که از سنسورها دریافت می‌کند و همچنین دستورهایی که از قبل برایش برنامه‌ریزی شده‌اند، به‌صورت کاملا خودکار عمل کند یا کاربر خودش به‌صورت دستی سیستم را مدیریت کند و فرامین لازم را بدهد.»

کاظمی‌فر می‌افزاید: «در مجموعه تمدن سبز، عقیده ما این است که طراحی و تولید محصولات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، فقط ۱۰درصد از فعالیت‌های ما باشد و ۹۰درصد دیگر را به ارائه خدمات مشاوره‌ای در جهت افزایش میزان بهره‌وری و کارآیی کشاورزی کشور اختصاص دهیم. در همین راستا در نظر داریم در بهار سال ۱۴۰۰ یک مرکز تماس مشاوره تخصصی را راه‌اندازی کنیم. همچنین با بزرگ‌تر شدن ابعاد بانک اطلاعاتی ما و براساس پایش‌هایی که روی داده‌ها انجام می‌دهیم، امیدواریم برای هر منطقه اقلیمی از کشور، الگوی کشاورزی و تولید محصولات متناسب با شرایط خاص آن ناحیه را مشخص کنیم.»

این کارآفرین در ادامه می‌گوید: «یکی دیگر از ویژگی‌های خاص ما، ارائه خدمات ۲۴ ساعته است. همچنین به‌دلیل بومی بودن محصولات‌مان، ضمانت ۱۰ساله برای آنها در نظر گرفته‌ایم و در این بازه زمانی، در صورتی که هر ایراد و مشکلی برای قطعات تولیدی ما به‌وجود بیاید، بدون قید و شرط آنها را تعویض می‌کنیم. ضمنا سیستم ما از لحاظ اقتصادی نیز بسیار مقرون‌به‌صرفه است، به‌طوری که هزینه آن تقریبا تا یک‌هفتم قیمت محصولات خارجی و همچنین تا نصف قیمت محصولات داخلی مشابهش است.»

وی صحبت هایش را با اعلام یک خبر خوش برای فعالان حوزه کشاورزی هوشمند، به پایان می‌برد و می‌گوید: «ما در استان قزوین به‌تازگی یک مرکز شتابدهی را در حوزه کشاورزی هوشمند راه‌اندازی کرده‌ایم و از استارت‌آپ‌ها، دانشجویان و به‌طور کلی هر کسی که اشتیاق به فعالیت در این زمینه داشته باشد و البته طرح و ایده‌اش پذیرفته شود، به‌صورت مادی و معنوی حمایت می‌کنیم.»