کرونا مثل افسانه است

هر چند برخی از فیلمسازان مطرح جهان قبل از شرایط كرونایی به آن فكر كرده و شبیه آنچه امروز می‌بینیم را ساخته‌اند به همین دلیل است كه برخی از عكس‌های امروزی با عنوان «عكسی شبیه فیلم‌های آخرالزمانی» در شبكه‌های اجتماعی زیاد دیده می‌شود، اما فیلمسازان این روزها در خلوت خود به فیلمی كرونایی فكر می‌كنند كه بعد از به ثبات رسیدن كره زمین و كرونا خواهند ساخت.

اكنون فضا، فضای نوشتن فیلمنامه‌های منحصر به‌فرد و دكوپاژ صحنه‌هایی است كه در تاریخ برای همیشه
ثبت خواهد شد.

آینده غیرقابل پیش‌بینی

مهدی فخیم‌زاده، كارگردان و بازیگر هم این روزها در خلوت خود به كرونا و شرایطی كه به وجود آورده فكر می‌كند و كرونا او را هم مثل ما غافلگیر كرده است.

این كارگردان می‌گوید: هیچ تصوری از شرایطی كه یك ویروس می‌تواند در ابعادی به این بزرگی و عمیقی بر جهان تحمیل كند، وجود نداشت. من هم مثل بقیه به بیماری‌های نادر فكر می‌كردم كه شاید یقه بشر را بگیرد یا جنگ‌های فراگیر كه دنیا را درگیر ‌كند، اما كرونا همه معادلات ذهنی ما را بهم ریخت. یك ویروس چنین مرگبار بر همه جهان بتازد و همه مردم را زیر سایه خود بگیرد، شبیه افسانه‌هاست كه می‌شنویم اما باورش نمی‌كنیم. این كه بیماری تمام مردم جهان را درگیر كند در همه سطح و گروهی و بین فقیر و غنی، با سواد و بیسواد، سیاستمدار و هنرمند و بقیه فرقی نمی‌گذارد. به نظرم همه ما در شوك فرو رفته‌ایم و نمی‌دانیم بعد از كرونا دنیا چگونه دنیایی خواهد بود. بشر حتما راهی برای درمان و كنترل كرونا پیدا خواهد كرد و مثلا تا یك سال آینده این بیماری كنترل خواهد شد، اما تبعات آن غیرقابل پیش‌بینی است.

كارگردان فیلم مشت آخر می‌گوید: زمانی كه انقلاب در حال شكل‌گیری بود و پیروز شد، خیلی از ما تصوری از ایران بعد از پیروزی انقلاب نداشتیم و نمی‌دانستیم جامعه و زیست‌مان چه شكلی خواهد بود. الان هم همان حس و حال را دارم؛ نمی‌دانم چه می‌شود‌! دنیای بعد از مهار كرونا چگونه دنیایی خواهد بود اما مسلما روی هنر، فرهنگ، سیاست، اقتصاد، روابط فردی، روابط اجتماعی و روابط بین‌الملل تاثیر شگرفی خواهد داشت.

بر هم ریختن معادلات جهانی

به فخیم‌زاده می‌گویم برخی از متفكران و تئوریسین‌ها در كتاب‌ها و صحبت‌هایشان به این نكته اشاره كرده و می‌كنند كه انسان‌‌های قوی روی زمین باقی می‌مانند و ضعیف‌ها محكوم به نابودی هستند، نظر شما در باره این تئوری چیست؟

می‌گوید: كرونا همه این معادلات و گمانه‌زنی‌ها را برهم زد.ویروس كرونا افرادی از همه گروه‌های سنی با هر بنیه بدنی را درگیر كرده است. راستش ضعیف و قوی نمی‌شناسد. درباره جوامعی كه به نظر خودشان و جهانیان قوی‌تر بودند، همین‌گونه است. كشورهایی كه از نظر مالی وضعیت بهتری دارند یا تاكنون چنین به نظر می‌رسید كه در زمینه فقرزدایی و ارتقای شعور اجتماعی و بهداشتی كارهای وسیع و زیادی انجام داده‌اند، كرونا نشان داد كه آنها هم به شدت آسیب‌پذیرند و در مقابل كرونا نمی‌توانند از مردمشان دفاع كرده یا شرایط زندگی را برایشان بهتر و ایده‌آل‌تر نگه‌دارند. به نظرم سال‌های آینده بیشتر مشخص می‌شود كه كرونا با جوامع انسانی در هر سطحی چه كرده و برای آنها چه تهدیدات یا فرصت‌هایی را شكل داده است.

بازار داغ حدس و گمان

به فخیم‌زاده می‌گویم برخی نیز می‌گویند كه كره زمین در آستانه فروپاشی است، محیط زیست ویران شده و آلودگی، هوا را از زمین گرفته و حیوانات زیادی در معرض نابودی‌ هستند، كره زمین وقتی دید انسان‌ها به نابودی‌اش كمر بسته‌اند دست به كار شد و برای نجات خود آدمیان را در شرایطی قرار داد كه به خودشان بیاید و به كره زمین هم فكر كنند.

كارگردان سریال ولایت عشق می‌گوید: اینها نظراتی بیشتر ماورایی و متافیزیكی است. باز هم گمانه‌ است. چیزی كه این روزها زیاد است. آدم‌ها وقتی به موضوعی اشراف ندارند و از آن سر در نمی‌آورند به حدس و گمان پناه می‌برند. كرونا آن‌قدر عجیب و غریب و بزرگ و ناشناخته از تصور ما بزرگ‌تر است كه انسان‌ها فعلا درباره تبعات آن حدس می‌زنند. باید زمان بگذرد و اندازه و تاثیرگذاری این ویروس مشخص شود تا بعد بتوان درباره تبعات آن صحبت كرد و نظر قطعی داد. در شرایط فعلی به نظرم این گمانه‌زنی‌ها پایه علمی ندارند و فقط بخشی از تفكر بشر درباره كرونا هستند.

درون‌گراها راحت‌ترند

فخیم‌زاده معتقد است كه شرایط این روزها و در خانه ماندن ما ایرانی‌ها یا قرنطینه كامل در برخی از كشورها برای آنهایی كه درونگرا هستند، راحت‌تر است تا برای برونگراها و كسانی كه تمایل زیادی به خانه‌نشینی ندارند یا وقتی در خانه هستند، نمی‌دانند وقت خود را چگونه پر كنند.

كارگردان فیلم همسر می‌گوید: در این شرایط، پر كردن وقت و رشد شخصی یا دیگر مسائل فردی كاملا به زاویه نگاه افراد به موضوع بستگی دارد. برخی این روزها منفعل برخورد می‌كنند. منتظرند این روزها و شرایط خانه‌نشینی تمام شود تا دوباره زندگی را از سربگیرند، اما برخی از شرایط به وجود آمده نهایت استفاده را می‌كنند. كتاب‌های نخوانده را می‌خوانند و فیلم‌های نادیده را می‌بینند و از همه ساعات شبانه‌روز برای رشد شخصی و مهارت‌افزایی استفاده می‌‌كنند و در آخر ماجرا هم حتما بُرد با این گروه است. آنها بیشترین استفاده را از شرایط كرده‌اند.

طاهره آشیانی - روزنامه‌نگار روزنامه جام جم