در مجلس 10 سرهنگ داشتیم یک سرتیپ نداشتیم / دولت خسته است / خنده های روحانی مردم را آزار داد

مشروح مصاحبه محمدرضا باهنر نماینده و نایب رییس پیشین مجلس با جام جم آنلاین را می خوانید:

وضعیت اصولگرایان در این دوره از انتخابات چگونه پیش بینی می شود؟

درغیاب حزب قدر و ضابطه دار متاسفانه ما و رقبایمان همیشه در انتخابات ها این مشکل را داریم و انرژی زیادی صرف می شود تا ما درون خودمان به یک وحدت برسیم. چشم انداز وحدت ما این است که به صددرصد برسیم. معمولا تلاش می کنیم به وحدت برسیم و وضعیت معمولا خوب است. البته شاید لیست های متفرقی در تهران و جاهای دیگر منتشر شود ولی پیش بینی من این است که در تهران و شهرهای بزرگ دو لیست اصلی رقابت کنند و آن لیست اصلاح طلبان و اصولگرایان است شاید بقیه لیست ها در صورت انتشار کم وزن باشند و بیننده نداشته باشند. از این منظر وضعیت چندان تفاوتی با دوره های قبل ندارد.

از بین اصولگرایانی که ثبت نام کرده اند چه لیستی منتشر خواهد شد؟

در تهران از بین دو هزار نفر ثبت نام کننده ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر به اصولگرایی منتهی است و ارتباط پیدا می کنند. در خانه احزاب یک تقسیم بندی خود اظهاری وجود داشت و چندین گروه از احزاب شناسنامه دار خود را اصولگرا نامیدند. الان در شورای ائتلاف مکانیزمی طراحی شده است که احزاب و اشخاص حقیقی صاحب نفوذ بتوانند کاندیدای خود را در حد دو برابر معرفی کنند. این اقدامات وجود دارد و حدودا ۱6۰ نفر به مرحله حال رسیده اند ولی چالش هایی در پیش است و باید به مرحله نظر سنجی عمومی و علمی برسند. در تهران کم کم این ۱6۰ نفر ریزش کنند و به ۳۰ نفر برسند. پارامترهای متنوعی سی نفر آخر را تعیین می کند. اینکه اشخاص در صورت انتخاب چه آورده ای برای مجلس دارند؟ چه آورده ای برای لیست دارند؟ و آیا می توانند لیست را پر رنگ یا کم رنگ کنند؟ نظر سنجی های علمی و نظر سنجی بین خواص موثر است و نهایتا این ترکیب لیست سی نفره باید شاکله ای داشته باشد یعنی درصد مشخصی باید از خانمها باشند و درصد مشخصی باید از گرایش ها و تخصص های مختلف باشند. باید در صحنه فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و سیاست خارجی و ... همچون جدولی ماتریسی نفراتی انتخاب شوند که هم این شاخص ها را به صورت فردی دارند و هم تجمعی دارای این ویژگی ها باشند که کارهایی در حال انجام است. شورای ائتلاف سخنگو دارد و می توان در این زمینه ها با آقای پیرهادی سخنگوی شورا صحبت کرد.

آیا باز هم امکان دارد جبهه پایداری لیستی جداگانه ارائه دهد؟

هنوز کاملا نپیوسته اند و حرفهایی وجود دارد. بحث چانه زنی ها مطرح است و احتمال می دهم دوستان مجموعا به یک رشد سیاسی رسیده باشند و چاره ای جز انتشار یک لیست نداریم و باید به یک لیست برسیم.

آیا احتمال می دهید که در صورت انتشار لیستی جداگانه باز هم اصولگرایان ضربه بخورند؟

نسبی است. در دوره های گذشته اصولگرایان لیست کاملی ارائه ندادند و اینطور نبود که کسی دخالتی نکند. در برخی از دوره ها لیستی سی نفره منتشر می کردیم و گروهی جمع می شدند و پنج نفری از اسامی لیست ما را برمی داشتند و پنج نفری از اسامی خودشان را در آن لیست قرار می دادند. حقوق معنوی هم ثبت شده نیست و حتی چهره و عکس و و پوستر را مشابه انتخاب می کردند و اسم ها هم کاملا نزدیک و مشابه بود. وقتی ما می گفتیم شورای اصولگرایان آنها می گفتند شورای بزرگ اصولگرایان و از این دست حرکتها وجود داشت. الان هم ممکن است از این لیست ها منتشر شود ولی آنها معمولا حرفی برای گفتن ندارند. عموما در تهران انتخابات بین دو لیست اصلی است.

به نظر شما سرلیست چه کسی خواهد بود؟

مشخص نیست. امسال هم خیلی از شاخص ها شرکت نکرده اند ولی در تهران آقای قالیباف و آقای آقا تهرانی مطرح است. ولی من یکبار پیشنهاد کردم و گفتم اسمها را دایره ای بنویسید. تا مساله سرلیست و رییس مطرح نشود.

اشاره کردید که چهره های شاخص و مطرح اصولگرا حضور ندارند اصلاح طلبان هم همین عقیده را دارند. چرا؟

شرکت متنوع است. اگر من هم جزو چهره های شاخص باشم باید بگویم من از دوره گذشته تصمیم گرفتم شرکت نکنم و ثبت نام نکردم این دوره هم همینطور بود. و این نشانه دلسردی نیست من به گردش چهره های نخبگانی اعتقاد دارم. برخی می آیند و می گویند ۷ دوره در مجلس بودید و حیف است. ولی به نظر من، مگر ۷ دوره به ۸ دوره برسد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ چهره ها باید تغییر کنند ما مشورت می دهیم و نظر می دهیم ولی چهره ها باید عوض شوند. در همین مجلس در قانون اصلاح انتخابات عده ای پیشنهاد دادند که نمایندگان سه دور پشت سر هم نماینده مجلس نباشند و جالب این بود که مدافعان این طرح دقیقا مشمولین همین مورد بودند و این قانون را خود همان نماینده ها در مجلس تصویب کردند ولی به دلیل اشکالاتی که شورای نگهبان به این قانون وارد دانست این قانون ماند. از طرفی تکرار چهره ها در مجلس مفید است و از طرفی از نقطه ای به بعد به ماکسیمم می رسد و مشخص نیست از این نقطه به بعد فاقد موثر باشد بلکه شاید به ضرر کشور تمام شود. بنابراین گردش نخبگان مشکلی ندارد. آقای لاریجانی بعد از انقلاب رکورد ریاست مجلس را شکاند. مرحوم هاشمی دو و نیم دوره رییس بودند آقای ناطق دو دوره رییس بودند آقای کروبی نیمی از دوره سوم ریاست مجلس را برعهده داشتند و در دوره ششم به طور کامل رییس مجلس بودند. ولی سه دور کامل رکورد آقای لاریجانی بود و ایشان هم در صحبتی که داشتیم می گفتند کفایت می کند و باید چهره های دیگری باشند.‌ گردش نخبگانی اصلی است که نباید افراط و تفریط در آن دیده شود. من عقیده دارم در مجلس آینده باید جمعی از چهره های قدیمی و مجرب وجود داشته باشند اما مجلس نباید در انحصار این چهره ها باشد.

به نظر شما مهمترین تغییری که مجلس یازدهم باید به خود ببیند چیست؟

بجز ترکیب نمایندگان که باید افرادی قوی در آن باشند باید به نکته دیگری توجه کرد. مجلس دهم یک اشکال داشت که مجلس را ضعیف کرد و آن نبود فراکسیون اکثریت در مجلس بود. عموما مجالس قبلی فراکسیون اکثریت و فراکسیون اقلیت داشتند. این مساله از مجلس دوم دیده می شد. من خود از مجلس دوم بودم و به یاد دارم که وجود فراکسیون اکثریت مجلس را قوی می کند وقتی فراکسیون اکثریت نباشد مجلس قوی ظاهر نمی شود. در دنیا هم همینطور است. دولتها و مجلس های ائتلافی قوی ظاهر نمی شوند. چون دستشان زیر ساتور هم است و به آرا هم نیاز دارند و مساله این است که چه زمانی با هم ائتلاف کنند. ما امید داریم که مجلس یازدهم فراکسیون اکثریت داشته باشد و مثل مجلس دهم سه چهار فراکسیوم اقلیت نباشند چون در این شرایط کار پیش نمی رود. ما در مجلس و در کارهایی که چندان سیاسی و جناحی نبود سعی می کردیم مجلس را با هم اداره کنیم و در جاهایی از فراکسیون اقلیت کمک می گرفتیم.

نقدی که بر مجلس دهم وارد می کنید چیست؟

مجلس دهم عموما قدرتمند ظاهر نشد. برخی این وضعیت را به آدم ها و نمایندگان منتصب می کنند. آدم ها موثر هستند ولی من در همین مجلس می توانم شاید 50 نفر شخصیت موثر را از بین اصلاح طلبان و اصولگرایان بشمارم که قوی هستند و می توانند کار را جلو ببرند. ولی وقتی مجلس اکثریت نیست گرفتار می شوند. به زبان عامیانه در مجلس دهم در بخش اقتصاد ده سرهنگ داشتیم یک سرتیپ نداشتیم. کسی نبود که تیم را فرماندهی کند. وگرنه افراد سطح بالا بودند ولی کسی برای مدیریت این تیم ها نبود. آقای لاریجانی تنها بودند من گاهی صحن علنی را گوش می دادم واقعا کار سختی بود. اداره کردن این مجلس دشوار است.

فکر می کنید دلیل این نقض در چیست؟

وقتی رییس مجلس و نائب رییس از جریانی دیگر باشند گرفتاری ایجاد می شود؛ این به معنی مشکلات شخصی نیست. ولی وقتی فراکسیون حداکثر باشد تصمیم می گیرند و تصمیم اجرا می شود. اگر به یاد داشته باشید در این مجلس در اواخر سال ۹۶ ظرف یک هفته سه وزیر استیضاح شد و بعد از استیضاح هر سه رای آوردند و اتفاقا رای آنها بیش از روز اول بود. ولی ما قبل از استیضاح ابتدا برآورد می کردیم و جمع بندی می شد تا بدانیم ایا افکار عمومی مجلس این استیضاح را می پسندد. گاهی تصمیم من بر استیضاح است اما باید دید آیا بدنه عمومی مجلس این استیضاح را می پسندد و یا برعکس و در نهایت تصمیم جمعی می گرفتیم. وقتی فراکسیون اقلیت باشد تصمیم نیز در اقلیت خواهد بود. همراهی و همدلی در مجلس به وضعیت فراکسیون اکثریت و اقلیت بر می گردد.

بسیاری بر این باورند که به دلیل عملکرد دولت اصلاح طلبان جایگاه خود را در جامعه از دست داده اند ارزیابی شما چیست؟

ما در دولتها همواره نقاط ضعف و قوت داشته ایم. اگر الان به طور جدی نقد کنیم دولت آقای خاتمی و آقای احمدی نژاد و آقای هاشمی همه نقد داشتند. اگر دولتی ادعا کند که به مخالفین خود اجازه کار نمی دهد حرفی قابل قبول نیست. از طرفی عملکرد دولت آقای روحانی بر دوش اصلاح طلبان است و فرار به جلو و جاخالی دادن ممکن نیست. ولی اصلاح طلبهایی که ثبت نام کرده اند برای رقابت آمده اند. من به دوستانم می گویم یک سیاست ورز نباید از پیروزی خود اطمینان داشته باشد. اطمینان از برد اول شکست است. یک سیاست ورز همواره باید در حالتی از خوف و رجا باشد. از طرفی به پیروزی امیدوار باشد و از طرفی بخاطر عدم استقبال مردم از جریان خود نگران باشد. باید اینطور فعال بود. اصلاح طلبان نیز باید جامعه را قانع کنند که در آینده می خواهند با رویکردی اصلاحی عمل کنند.

به نظر شما گرایش مردم بیشتر به چه سمتی خواهد بود؟

نظر سنجی ما از استانها نشان می دهد گرایش جامعه به سمت اصولگرایان خوب است. وضعیت در تهران مواج است در دو هفته اخیر جریاناتی بسیار تاثیر گذار داشتیم. بعضا امید بخش و بعضا تاسف بار و من هنوز از نظر سنجی های بعد از این جریانات خبر ندارم. شهادت سردار قاسم سلیمانی اتفاق کمی نبود. تشیعی با آن عظمت و حادثه تاسف بار سقوط هواپیما و جامعه در نقطه تعادلی نیست که به خوبی جوابگوی نظرسنجی باشد. باید دو سه هفته ای بگذرد و فضا کمی آرام شود و بعد نظر سنجی کرد.

آیا احتمال دارد قرعه ریاست مجلس به دست اصولگرایان بیفتد؟

بله حتما احتمال دارد. احتمال یعنی یا می شود یا نمی شود یا اصولگرا است یا اصلاح طلب و مورد سومی نداریم. سوال درست این می تواند باشد که فراکسیون اکثریت کدام فراکسیون خواهد بود که من احتمال می دهم فراکسیون از اصولگرایان باشد ولی به دوستانم توصیه می کنم اصلا مطمئن نباشند. در انتخابات باید تا لحظه آخر کار کرد و تبلیغ کرد و تدبیر کرد تا به موفقیت رسید.

عملکرد دولت را چگونه دیدید؟

دولت کارهای بزرگی کرد ولی چون بسیاری از تلاش های خود را چه در عرصه سیاست خارجی و چه در سیاست داخلی همه را به مذاکره با خارج پیوند داد در بسیاری از اهداف خود ناکام ماند حال چه پنج بعلاوه یک و چه برجام و حتی در داخل کشور و در سیاست داخلی همینطور عمل کرد. دولت بر چند کشور متمرکز شد در حالیکه در دنیا دویست کشور وجود دارد. می توان با آنها ارتباط داشت و کار کرد. من از زمان آقای هاشمی می گفتم که سفیری که ما به خارج می فرستیم وظیفه ندارند ظرف چهار سال دو ملاقات با وزیر خارجه کشور میزبان داشته باشند یا شاه و رییس جمهور آن کشور را ببینند نمره حاکمیت به سفرا باید بر اساس کیفیت روابط اقتصادی ما و کشور میزبان سفیرمان باشد. سفیر فقط سفیر سیاسی نیست و سفیر اقتصادی و امنیتی و نظامی و فرهنگی است. این دیپلماسی رسمی است و ما یک دیپلماسی غیر رسمی و عمومی نیز داریم که علاوه بر وزارت خارجه باید به ظرفیت فرهنگستان ها و دانشگاهها تجار و علما و.... نیز توجه کند این ظرفیت دیپلماسی عمومی است. در فرهنگ قدیمی ایرانی ما بسیاری از روابط بین المللی ما بوسیله تجار انجام می شد آن زمان سفیر سیاسی وجود نداشت و این سفرای اقتصادی ظرفیت های دیپلماسی کشور بودند. از این امکانات استفاده نشد و برچسبی به دولت دهم و یازدهم خورد و نتوانستند نجات دهنده باشند. در مجموع دولت خسته است سن بالا و خستگی و...

در مساله بنزین عملکرد دولت چطور بود؟

در مساله بنزین با توجه به تجربه گذشته ما باید گفت بار اول که بنزین هدفمند می شد در حالیکه مساله تنها بنزین نبود به یاد دارم که با دولت نهم و دهم و با اینکه آنها هم چندان به حرف ما گوش نمی دادند اما اینها در حدود 100 اقدام را لیست کردند و گفتند برای اینکه این کار انجام بشود 100 اقدام باید لیست بشود. از این 100 اقدام 50 تا 60 مورد پیشینی بود و تعدادی در زمان انجام و تعدادی پسینی بود شاید ده ها برنامه تلوزیونی در رسانه ملی و جلسات متعددی در دانشگاهها به توجیه این موضوع می پرداخت. حتی مراکز پژوهشی بررسی می کردند که اگر قیمت بنزین 100 تومان گران شود چه اثری بر تورم دارد اگر 500 تومان باشد چه اثری بر تورم دارد و... و چطور می توان اقدام کرد و برای هر 100 اقدام جدولی زمان بندی وجود داشت. برای هر اقدام مسئولی وجود داشت و گفته می شد وزیر نفت این میزان اقدامات را انجام بدهد وزیر کشور این اقدامات را و صدا و سیما این میزان اقدام را انجام بدهد. این تجربه بزرگی بود و من اینبار واقعا تعجب کردم. انها یا فکر می کردند جامعه آماده است و مشکلی وجود ندارد که خود اشتباه بزرگی بود باید یک پژوهش میدانی انجام می شد. من هم می گویم بنزین باید گران می شد ولی با برنامه و با کارهای پیشینی و پسینی و با هماهنگی ولی متاسفانه خوب تدبیر نشد البته تمام شد ولی هزینه زیادی داشت.

آیا فکر نمی کنید آقای روحانی مشورت های غلطی دریافت می کردند؟

مساله مشورت غلط و درست مطرح نیست. یک مدیر که می خواهد مساله ای را مدیریت کند با مشورت دو سه نفر نمی تواند کار کند برای چنین کارهایی یک ساختار وجود دارد. این ساختار وجود داشت ولی به صورت احسن و مدبرانه مورد استفاده قرار نگرفت در دوره قبل آقای نعمت زاده در پتروشیمی بود و ظرف شش ماه سایت و مجموعه ای به راه انداختند و کارت سوخت و جایگاهها به صورت آنلاین وصل شد تا اپراتور مسائل را کنترل کند و ما بسیاری از اطلاعات را از این بنزین زدن ها استخراج می کردیم اینکه ماشین کجاست کارت کجاست و شخص کجاست این همه کار مدیریت می شد. من قبول دارم که زمان هایی وجود دارد که شما نباید موضوعی را اعلام کنید اینکه ار مدتی قبل بگویید ما فلان روز فلان ساعت بنزین را سهمیه بندی می کنیم این مدبرانه نیست چون اتفاقات ناجور دیگری می افتد ولی من شب آن اتفاق با دو وزیر موثر حرف می زنم و می گویند نه قرار نیست گران شود ولی 6 صبح می شنویم که گران شد. این موارد باید اصلاح شود آقای روحانی می گویند من صبح جمعه با خبر شدم برای اوضاع و احوال موجود حرف مناسبی نیست من نمی خواهم بگویم خدای نکرده آقای روحانی دروغ می گویند شاید رییس جمهور واقعا باخبر نبودند ولی این بیان و خنده مردم را اذیت می کند و روان مردم را آزار می دهد باید بر این مسائل دقت کرد.

اف ای تی اف به کجا رسید؟

مساله روشن است حدود 42 یا 43 مورد مطالبه وجود داشت و گفته شده بود اگر ایران بخواهد جزو کشورهای همکار اف ای تی اف باشد باید به حدود 43 مطالبه ما جواب بدهد. ما قانون مبارزه با پولشویی را تصویب کردیم و با آن قانون به حدود سی مورد پاسخ داده شد البته هنوز هم ایراد می گیرند ولی پالرمو و سی اف تی و ... مورد بحث بود. ما در مجمع بحث کردیم که ابتدا باید دید پاسخ و پالس آن سی مورد انجام شده چیست تا بعد در مورد بقیه کار کنیم در یک کلمه باید گفت ما در حال بررسی هستیم. نقطه سیاه و سفیدی وجود ندارد ما باید تعامل داشته باشیم تعامل بده بستان است باید چیزی داد تا چیزی گرفت ما تجربه کرده ایم که غیر از این فایده ای ندارد. مسائل فقط در تعامل حل می شود و یک طرفه بودن فایده ای ندارد.

آقای روحانی در جلسات مجمع شرکت نمی کنند؟

روسای جمهور معمولا نمی آمدند آقای احمدی نژاد هم در آن زمان کمتر می آمدند ولی الان مرتب می آیند روسای جمهور گرفتارند و شاید در جاهایی حرفی هم داشته باشند.