سعی کردم آینه تمام نمای پلیس ایرانی باشم

ویژگی مهم کاری مجید واشقانی توانایی ایفای نقش‌های متفاوت است. او در سریال امین به کارگردانی منوچهر هادی در نقشی منفی به نام دیه گو لوئیس بازی متفاوتی ارائه کرد. شخصیتی ایرانی که فعالیت‌های تروریستی بین‌المللی زیادی دارد ونامش را مدام تغییر می‌دهد. واشقانی در فیلم تلویزیونی «سوختن» هم دوباره یک نقش منفی را تجربه کرد. واشقانی در یک دهه دوران بازیگری اش نقش پلیس کم بازی نکرده است. او چند سال پیش در «انقلاب زیبا» نقش یک پلیس درون‌گرا و متفکر (سروان بهرامی) را بازی کرد. او این روزها در سریال دوباره بازپخش شده «میکائیل» در قالب نقش افسر وظیفه‌شناس به شایستگی بازی می‌کند. با واشقانی در باره فعالیت‌های بازیگری‌اش و بازی در سریال‌های پلیسی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

در کارنامه کاری شما نقش‌های مثبت، طنز، منفی و جدی دیده می‌شود به این تنوع نقشی چقدر اعتقاد دارید؟

نقش‌های جدی خوب زیادی بازی کرده‌ام و در ضمن نقش منفی هم کم بازی نکرده ام. نقش منفی بازی کردن متنوع است و بازیگر می‌تواند نقش را جذاب یا منفور و خبیث بازی کند. البته بازی نقش‌های منفی برای بازیگر ریسک زیادی دارد و بعد از بازی در سریال طنز مسیر انحرافی تلاش کردم چند نقش جدی بازی کنم و در همین راستا در مجموعه‌های هوش سیاه و ماتادور بازی کردم. موقعی که پیشنهاد شد در انقلاب زیبا نقش پلیس را بازی کنم کمی دچار تردید شدم چون در سریال ماتادور نقش پلیس بازی کرده بودم و بعد از این‌که با بهرنگ توفیقی حرف زدم و به این جمع‌بندی رسیدم که باید پلیس متفاوتی را بازی کنم. پلیسی که جذاب و دارای کاریزما باشد و مخاطب بتواند با شخصیتش ارتباط برقرار کند. بنابراین طوری شخصیت پلیس را طراحی کردم که موقعی که در افت و خیزهای داستان سریال قرار می‌گیرد رفتارش ثابت بماند و تحت‌تاثیر موقعیت و فضا قرار نگیرد و شاید در درونش اتفاقاتی رخ بدهد، اما چهره و واکنش‌ها یکسان و بدون تغییر است. شاید داشتن چنین رویه‌ای سروان را خنثی نشان بدهد اما می‌توان این استنباط را داشت که با یک حرفه‌ای روبه‌رو هستیم که به کارش احاطه دارد و می‌داند چگونه کشف حقیقت کند.

بازی در نقش پلیس چه چالش‌هایی دارد؟

ایفای چنین نقش‌هایی چالش‌های خاص خودش را دارد و البته نویسنده فیلمنامه در ابتدا با این چالش روبه‌رو می‌شود چرا که در حین شکل دادن کاراکتر پلیس با محدودیت روبه رو است. نکته مهم این است که در این نوع سریال‌ها تلاش می‌کنیم تصویری درست و شریف از پلیس معرفی کنیم. موقعی این تصویر برای مخاطب قابل باورتر می‌شود که پلیس خاکستری هم در قصه وجود داشته باشد.
در سریال انقلاب زیبا چنین کاراکتری وجود داشت و مامور زیر دست من آدم نفوذی تبهکاران بود. البته در سال‌های اخیر نیروی انتظامی هم با انعطاف بیشتری با شخصیت پردازی پلیس‌ها روبه‌رو می‌شود مثلا در سریال ماتادور شاهد چنین تعامل سازنده‌ای بودیم. البته هنوز برای رسیدن به تصویر ملموس و واقعی از پلیس در کارهای نمایشی راه درازی در پیش داریم. اتفاقا هر چه بیشتر پلیس را از جنس مردم عادی نشان بدهیم این شخصیت برای مردم قابل باور می‌شود و باید حق اشتباه کردن را برای یک پلیس قائل باشیم. موقعی که پلیس را تافته جدا بافته‌ای از سایر آدم‌های جامعه نشان می‌دهیم چه انتظاری داریم مردم پلیس را از خودشان بدانند. پلیس بودن به هر حال یک شغل است. شغلی حساس، سخت و دشوار که با زندگی مردم در ارتباط است. فکرمی کنم نیروی انتظامی باید در مواجهه با فیلمنامه‌های پلیسی طوری برنامه‌ریزی کند که به زندگی مردم جامعه نزدیک‌تر باشند و با پیگیری این رویه است که می‌تواند بهترخدمات و اثر‌گذاری نیروهای پلیس را نشان بدهد. در هر شغلی آدم منفی هم وجود دارد و نشان دادن مثلا یک کاراکتر منفی پلیس تاکید بر زیرسوال بردن عملکرد نیروی پلیس نیست. در خود نیروی پلیس هم مرکزی بر نظارات بر تخلف‌های پرسنل با تکیه برگزارش‌های مردمی وجود دارد.

در سریال میکائیل شما همراه کامبیز دیرباز نقش دو پلیس متفاوت و وظیفه شناس را بازی کرده‌اید. سریالی که بسیار در خلق درام داستانی موفق بود...

متفاوت بودن نقش به تنهایی عامل تعیین‌کننده‌ای برای قبول نقش برایم نیست. اعتبار و نام کارگردان، مسلط وحرفه‌ای بودن نویسنده و سایر عوامل در انتخابم تاثیرگذار هستند. نقشم هم در میکائیل بسیار متفاوت بود.

آیا برای ایفای نقش پلیس سراغ تحقیق از مابه‌ازاهای واقعی هم می‌روید؟

بله، برخی از مواقع از من می‌پرسند که چرا نقش پلیس زیاد بازی کرده ام. اما همانطور که اشاره کردم همه این نقش‌ها به لحاظ نوع شغلشان در ناجا و فضای سریالی با هم متفاوت بوده‌اند. هنوز هم اگر نقش پلیس جذابی برای بازی به من پیشنهاد شود قبول می‌کنم.

برای خودتان ایفای چه نوع شخصیت‌های پلیس جذابیت‌های بیشتری دارد؟

نقش‌هایی که حضور شخص پلیس فقط معطوف به زندگی کاریش نباشد و به زندگی شخصی و طرز تفکراتش هم پرداخته شود. پلیسی که آینه تمام عیاری از پلیس ایرانی باشد. من همیشه در نقش‌های پلیسی تلاش کرده‌ام برای مخاطب، پلیسی جذاب باشم؛ پلیسی مقتدر، خوش‌پوش، باهوش و وظیفه شناس و قاطع در مقابل بزهکاران. پلیسی امروزی و محبوب برای مردم که با خیال راحت در امنیت زندگی کنند.

به نظر شما در سریال‌های پلیسی برای جذاب‌تر شدن درام، شخصیت‌های بزهکاران باید قوی و باهوش به نظر برسند؟

تا یک مقطع زمانی در تمام فیلم‌های جنگی و پلیسی نیروهای دشمن و خلافکاران خشن و عاری از تفکر نشان داده می‌شدند و در برخی از مواقع خنگ و ابله هم ترسیم می‌شدند. تصویری که غیرواقعی و جعلی بود و با چنین رویکردی ارزش خدمات و زحمات پلیس زیر سوال می‌رفت. در دوران کودکی‌ام اغلب تبهکاران در آثار پلیسی ‌خوش‌پوش و دارای خانه‌های ویلایی مجلل با سیبلی تابدار بودند. البته در سال‌های اخیر در تلویزیون این تصویر غلط شکسته شده است. در سریال هوش سیاه نقش‌های منفی و زندانی بسیار بابرنامه، باهوش، خوش ظاهر و تحصیلکرده بودند و تقابلشان با پلیس چون تقابل برابری بود برای مخاطب پر از جذابیت و کشش بود.

هونام حقانی