فرار از مرگ

اوایل می‌ترسید که با مخالفت‌های مادر روبه‌رو شود، اما وقتی مادرش وسایل را دید و اعتراض کرد، به او اطمینان داد که استفاده از آنها مشکلی ندارد، چرا که اکثرشان بی‌خطر بود و جنبه تزئینی داشت.

دو روز به آخرین سه‌شنبه سال مانده بود که یکی از دوستانش پیشنهاد ساختن ترقه را داد و گفت به جای این‌که کلی پول بدهیم، مواد ساخت ترقه را می‌خریم و خودمان می‌سازیم. هم می‌توانیم تعداد بیشتری داشته باشیم و هم قیمتش برایمان به‌صرفه‌تر می‌شود. بدون معطلی پیشنهاد را پذیرفت.

این‌طوری هم کمتر پول خرج می‌کرد و هم می‌توانست ترقه‌ها را بفروشد. وسایل مورد نیاز را خریدند و دست به کار شدند.

اول باید جایی برای ساختن ترقه‌های دست ساز پیدا می‌کردند که از چشم خانواده‌ها در امان باشند. مطمئن بود اگر مادرش بفهمد که کجاست و چه می‌کند بدون لحظه‌ای درنگ، دنبالش می‌آمد و آبرویش را جلوی دوستانش می‌برد. دوستش پیشنهاد داد که به خانه آنها بروند، مادر و پدرش تا بعد از ظهر سرکار می‌مانند و خانه در اختیارشان است. از خدا خواسته پیشنهاد را پذیرفت و به خانه دوستش رفتند. بساط را پهن کردند و آستین‌ها را بالا زدند. دقیق نمی‌دانست باید چه کار کند. فقط دست دوستش را نگاه می‌کرد و می‌خواست هرکاری او انجام می‌دهد به بهترین شکل تقلیدکند.

همه چیز برایش گنگ بود. انگار فضا برایش سنگین بود. نمی‌دانست باید چه کار کند. کمی از دوستش یاد گرفته بود، اما نمی‌دانست چرا استرس دارد. مدام نگران چیزی بود. دلش می‌خواست زودتر از آنجا بیرون برود. به دوستش گفت که دیرش شده و باید به خانه برگردد، اما دوستش اصرار کرد که بماند یا حداقل تا آمدن دوست مشترک دیگرشان باشد و بعد برود. قبول کرد، اما تمام مدت در دل دعا می‌کرد نفر سوم زودتر برسد. گرما داخل خانه بیشتر از حالت عادی بود و به خیسی ناشی از استرس دستانش کمک می‌کرد. بوی مواد محترقه در سرش پیچیده بود و حالش را دگرگون کرد.

همین لحظه بود که زنگ خانه به صدا در آمد و نفر سوم رسید. دیگر خودش هم نمی‌دانست چطور از خانه بیرون رفته، فقط یک لحظه به خود آمد و دید که به سر کوچه رسیده است. نفس عمیقی کشید و چهار راه را رد کرد.هنوز به کوچه بعدی نرسیده بود که صدای انفجار در جا میخکوبش کرد.حتی جرات برگشتن را هم نداشت. با تمام وجود از خدا می‌خواست که صدا از خانه دوستش نبوده باشد.برگشت و دید که این‌بار دعا‌‌هایش اجابت نشده است. شعله‌های آتش از خانه زبانه می‌کشید و او فقط فریاد می‌زد،می دوید و کمک می‌خواست. دلش آشوب بود وقتی می‌دانست دوستانش در آتش می‌سوزند و او نمی‌تواند کاری بکند. دلش آشوب بود وقتی آخرین حرف‌هایی را که با دوستانش رد و بدل کرده بود به یادش می‌آورد. دلش آشوب بود... .

جلال ملکی - سخنگوی سازمان آتش نشانی: بالن‌هایی برای آتش‌افروزی

روشن کردن آتش بخشی از سنت مراسم چهارشنبه پایان سال است و ما این موضوع را نفی نمی‌کنیم، اما درخواست ما این است که شهروندان از روشن کردن آتش در نقاط پر خطر اجتناب کنند و با رعایت نکات ایمنی شادی‌های آخر سال خود را به غم تبدیل نکنند.

طی سه، چهارسال گذشته با ارائه برنامه‌های آموزشی در بین جامعه و فرهنگسازی مناسب و همکاری خوب رسانه‌ها شاهد کاهش آمار حوادث و تلفات در چهارشنبه‌سوری هستیم، اما با این وجود باز هم این آمار از بین نرفته است. بیشترین طیفی که درگیر حوادث این شب می‌شوند جوانان و نوجوانان هستند. این افراد احساساتی عمل کرده و بسیار در معرض آسیب‌های مختلف هستند.

به دلیل خطرات مواد محترقه، شهروندان باید توجه داشته باشند که در شب چهارشنبه‌سوری، تنها باید در کنار آتش‌هایی که خودشان درست می‌کنند، بایستند. در بسیاری از مواقع مشاهده شده که شهروندان جذب شعله آتش‌هایی شده‌اند که از سوی سایرین درست شده و به یکباره مواد محترقه‌ای که داخل آتش انداخته شده، منفجر و آسیب‌هایی را به آنها وارد کرده است.

از نکات ایمنی دیگر در باره روشن کردن آتش می‌توان به روشن کردن آتش در پارکینگ‌ها یا به‌طور کلی، فضا‌های بسته اشاره کرد. توصیه ما این است که شهروندان به‌هیچ‌وجه اقدام به روشن کردن آتش در پارکینگ منازل خود نکنند، زیرا خطرات این کار بسیار زیاد است و می‌تواند منجر به آتش گرفتن کل ساختمان شود.

نکته دیگری که می‌تواند به عنوان توصیه ایمنی به حساب بیاید مراقبت در روشن کردن بالن است. در سال‌های اخیر شاهد رواج روشن کردن بالن‌های چینی در مراسم چهارشنبه‌سوری بودیم، اما باید به این موضوع توجه شود که پس از روشن کردن بالن ها، کنترل آنها از دست افراد خارج شده و می‌تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد. گاه مشاهده شده که بالن‌های روشن شده با سیم‌های برق برخورد کرده و منجر به آتش گرفتن سیم‌های برق شده یا روی پشت بام خانه‌ها افتاده و منجر به آتش‌سوزی می‌شود. بر مبنای اصول روان‌شناسی، حضور خانواده‌ها در کنار یکدیگر می‌تواند منجر به کاهش حوادث شود و در مراسم چهارشنبه‌سوری نیز توصیه می‌شود والدین در کنار اقوام و فرزندان خود حضور پیدا کنند.

نکاتی که باید جدی گرفته شود

به‌هیچ‌وجه نباید در فضای سبز و پارکینگ‌های سقف‌دار آتش روشن کرد.

بهتر است افراد خودروهای خود را در این روز در خیابان پارک نکرده و آنها را به پارکینگ منتقل کنند.

از حمل مواد محترقه و آتش گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم، در جیب لباس و کیف خودداری کنید.

کودکان به هیچ عنوان نباید از مواد آتش بازی و محترقه استفاده کنند. باید حتما یک بزرگسال در این شب کنارشان باشد.

پریدن از روی آتش یکی از خطرناک ترین سنت‌های این شب به حساب می‌آید.

اگر با وجود اطلاع از خطر پریدن از روی آتش هنوز هم مصمم به انجام این کار هستید، حداقل لباس‌های بلند یا نایلونی نپوشید، زیرا ممکن است همین موضوع بی‌اهمیت، خطرات جبران‌ناپذیری داشته باشد.

اگر در همسایگی خود مورد مشکوکی نسبت به ساخت مواد محترقه مشاهده کردید، پلیس را در جریان بگذارید چرا که اولین قربانی حادثه، همسایه سازندگان این نوع مواد خواهند بود.

همیشه در مواقع آتش‌بازی برای اطفای حریق، آب در دسترس داشته باشید.

هیچگاه از ماده محترقه و منفجره‌ای که یک‌بار استفاده شده دوباره استفاده نکنید.

از ریختن مواد سریع الاشتعال مانند نفت، بنزین و... روی مواد آتش‌گیر خودداری شود. همچنین از قرار دادن ظروف تحت فشار از جمله کپسول، اسپری، حشره کش‌ها و... روی آتش خودداری کنید.

از نزدیک شدن به موادی که برای انفجار یا احتراق آماده کرده‌اند، دوری کنید، زیرا خطر از دست دادن عضوی از بدن یا مرگ را به همراه خواهد داشت.

صاحبان فروشگاه‌های مواد شیمیایی و رنگ فروشی‌ها از فروش هر گونه مواد آتش‌زا و مواد شیمیایی به کودکان و نوجوانان جدا خودداری کنند.

چطور به مصدومان کمک کنیم

رئیس اداره پیشگیری از حوادث و ارتقای ایمنی مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کشور گفت: شایع‌ترین گروه ابتلا به حوادث چهارشنبه‌ سوری نوجوانان و جوانان زیر 30 سال هستند و شایع‌ترین ماده محترقه مصرفی ترقه بوده است.

حدادی افزود: حدود 46 درصد مواد محترقه از دستفروشان تهیه شده، 53.5 درصد حوادث ناشی از ترقه، 9.7 درصد دست‌ساز بوده است که در اینجا نقش نیروی انتظامی در راس نظارت و پیشگیری می‌تواند از عمق فاجعه کم کند.

وی اضافه کرد: شایع‌ترین نوع آسیب، زخم و بریدگی و شایع‌ترین محل آسیب دست، اندام فوقانی است که حدود 36 درصد آسیب‌ها را در بر داشته و آسیب‌های چشم حدود 2/24 درصد گزارش شده است.

دکتر آرش فروزان، متخصص طب اورژانس هم در هشداری به خانواده‌ها گفت: بیشتر قربانیان حوادث چهارشنبه‌سوری تماشاگران بی‌گناه هستند و از خانواده‌ها می‌خواهیم حتی‌المقدور در مکان‌های پر ازدحام تجمع نکنند. مواد محترقه‌ای که استفاده می‌شود، بیشتر آنها غیر مجاز و دست‌ساز است و خانواده‌ها باید توجه کنند که در صورت تمایل از مواد مجاز استفاده کنند. استفاده از مواد محترقه و فشفشه‌ها باید در فضای باز صورت پذیرد و باید خاطرمان باشد که پرتاب این مواد به سمت ساختمان‌ها، بالکن‌‌ها، درخت‌ها و مواد اشتعال‌زا می‌تواند فاجعه‌ای را موجب شود. مساله‌ای که به کرات با آن مواجه هستیم، این است که وقتی از فشفشه استفاده می‌شود ممکن است در آن لحظه عمل نکند و دوباره اقدام به روشن کردن آن شود و این باعث می‌شود در دست فرد دچار انفجار شود، توصیه می‌شود وقتی فشفشه‌ای به هر دلیلی روشن نشد دوباره اقدام به روشن کردن آن نکنید. مورد بعدی که با آن مواجه هستیم این است که به خاطر تولید صدای بیشتر آتش، از ظروف شیشه‌ای، ظروف فلزی یا قوطی اسپری‌ها استفاده می‌شود که علاوه بر ایجاد شعله زیاد آتش در صورت انفجار تبدیل به قطعات کوچک شده و ترکش‌هایی را ایجاد می‌کند که می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

این استاد دانشگاه در ادامه به یکسری از اقدامات در صورت مواجهه با حادثه اشاره داشت و آنها را چنین برشمرد: باید امنیت خود را حفظ کنیم و اگر مصدومی شرایط نزدیک شدن را نداشت به هیچ عنوان نباید مداخله کنیم، چون امکان دارد در این صورت تعداد قربانی‌ها بیشتر شود و در این صورت باید سریع با آتش نشانی تماس بگیریم. همچنین در صورتی که مساله امنیت جانی مطرح نباشد، بالای سر مصدوم حاضر شویم و اگر مصدوم ما بر روی زمین دراز کشیده باشد در ابتدا با سوالاتی از سطح هوشیاری مصدوم مطلع شویم . در صورتی که بیمار هوشیار نبود در حالتی که مصدوم به پشت روی زمین دراز کشیده، دست را روی پیشانی فرد گذاشته و پیشانی را به عقب فشار دهیم تا وضعیت تنفسی او را بررسی کنیم. از دیگر مشکلات عمده، آسیب به چشم و اختلال در بینایی است، اگر مصدوم احساس کرد چیزی در چشمش رفته، به هیچ عنوان اقدام به در آوردن آن نکند، چشم را مالش ندهد و از پماد و قطره چشمی یا مسکن‌ها استفاده نکند و در این زمان باید لیوان یکبار مصرف یا با یک مقوا که به شکل مخروط در آورده شده روی چشم را بپوشاند و سریعا به بیمارستان مراجعه کند و باید دقت کرد گاز استریل، باند و... را در تماس مستقیم با چشم قرار ندهد.

هشدار پلیس به هنجارشکنان

به گفته رئیس پلیس تهران، امسال پلیس تلاش گسترده‌ای را برای برخورد با مواد محترقه غیرمجاز انجام داده و شاهد افزایش کشفیات در این حوزه هستیم. از سوی دیگر از فروش مواد خطرناک مانند اکلیل و سرنج به نوجوانان و جوانان خودداری شد. با اقدامات دستگاه‌های مسئول و اطلاع‌رسانی رسانه‌ها تا روز دوشنبه حادثه خاصی را در پایتخت نداشتیم.

سردار حسین رحیمی درباره برخورد با هنجارشکنان اظهار کرد: پلیس مخالف شادی هموطنان نیست، اما با افرادی که دست به هنجارشکنی می‌زنند و با اقدامات خود آسایش و آرامش شهروندان را به خطر می‌اندازند، برخورد خواهد شد. پلیس از هم اکنون برخورد قاطع و جدی خود را با فروشندگان، تهیه‌کنندگان مواد محترقه و کسانی که با استفاده از این مواد، باعث سلب آسایش شهروندان می‌شوند آغاز کرده است. وی افزود: اگر واحدهای صنفی مبادرت به فروش مواد محترقه کنند، حتماً به صورت قاطع با آنها برخورد و واحد صنفی متخلف نیز پلمب خواهد شد. خودروهایی که برای شهروندان ایجاد مزاحمت کنند هم تا پایان تعطیلات در توقیف خواهند ماند.

ضمیمه تپش جام جم