در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
به گزارش ایسنا، به علت کمآبی ناشی از کاهش بارندگیها، با افزایش برداشت آبهای زیرزمینی در کشور مواجه هستیم. آبهای زیرزمینی به آبهایی گفته میشود که در لایههای آبدار و اشباع زیرزمین تجمع پیدا کردهاست. این آبها فقط حدود 4 درصد مجموعه آبهایی را که فعالانه در چرخه آبشناختی دخالت دارند، تشکیل میدهد. با این وجود حدود 50 درصد جمعیت دنیا از نظر آب شرب متکی به همین آبهای زیرزمینی هستند.
برداشت بیرویه آبهای زیر زمینی علاوه بر آن که فروچالهها را در کشور ایجاد کرده، به اعتقاد محققان این امر در بروز زلزلههای کوچک تابزرگای پنج نیز موثر است. دکتر بهرام عکاشه، استاد پیشکسوت زلزلهشناسی ایران با تاکید بر این موضوع یادآور میشود، وجود هزاران گسل اصلی و فرعی و برداشت بیرویه از آبهای زیر زمینی که موجب زلزلههای کوچک میشود، مصیبتی بر سایر مصیبتهای کشور است. وی با اشاره به وضعیت کاهش بارندگیها و ازدیاد برداشت آبهای زیرزمینی، گفت: اعتقاد کامل دارم که برداشت بیرویه و استفاده نابجا از آبهای زیرزمینی باعث زلزله خواهد شد. معمولا زلزلههای بزرگ در اعماق بیش از پنج کیلومتری رخ میدهد؛ از این رو بسیار بعید است که در عمقهای زیاد آبی وجود داشته باشد، ضمن آن که آب ناشی از باران و برف در عمقهای کم میتواند نفوذ کند. عکاشه با تاکید بر این که برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی میتواند زلزلههایی با بزرگایی نزدیک به پنج ایجاد کند، عنوان کرد: بسیار بعید است رخداد لرزهای با بزرگای هفت تا هشت، ناشی از برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی باشد.
این استاد زلزله شناسی با تاکید بر این که برداشت بیرویه آبهای زیر زمینی باعث ایجاد زلزلههای کوچک که برای ما هم مهم هستند خواهد شد، توضیح داد: ساز و کار زلزلههایی با بزرگای شش تا هفت متفاوت از زلزلههای کوچک است. در این نوع زلزلهها صفحهای روی صفحه دیگر فشار وارد میکند و در ابعاد بسیار بزرگ زلزلههای بزرگ رخ خواهد داد، ولی زلزله ناشی از برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی در ابعاد کوچک ایجاد میشوند.
عکاشه درخصوص رابطه میان برداشت آبهای زیرزمینی با رخدادهای لرزهای، گفت: با برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی، در لابهلای ذرات خاک فضاهای خالی ایجاد میشود. لابهلای ذرات خاک آب وجود دارد که همین آب عامل مقاومت است و با برداشت این مقاومت، فضای خالی ایجاد میشود که لغزش را روی زمین به همراه دارد.
لزوم توجه به اقدامات پیشگیرانه و نصب لرزهنگار
دکتر مهدی زارع، مدیر گروه زلزلهشناسی پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله نیز در گفتوگو با جامجم تصریح کرد: باید توجه داشت که مسئله زلزلههای اخیر ایران فقط به برداشت آب از چاههای زیرزمینی خلاصه نمیشود. برداشت آب از چاههای عمیق میتواند بروز زلزلههای کوچک را تحریک و به همین ترتیب فرآیند رخداد زلزلههای بزرگ را تسریع کند.
وی چهارشنبه 25 بهمن در همایش آموزشی مدیریت کاهش ریسک زلزله با محورهای لرزهخیزی البرز و ارزیابی مدیریت کاهش ریسک زلزله اعلام کرد: با جمعیت زیاد امروزی میزان ریسک بالاتر رفته و پمپاژ آب، افزایش برداشت آبهای زیرزمینی و فرونشست زمین موجب تغییراتی در گسلها و لایههای سطحی شده است. به گزارش ایرنا، این متخصص زلزلهشناسی افزود: در استان البرز گسلهای شرقی، غربی، شمال غربی و جنوب شرقی داریم که این گسلها با هم تلاقی دارند. این تلاقیها پستی بلندیهایی ایجاد کرده است و در دامنه این مناطق تجمع ساکنان را شاهد هستیم. با گذشت زمان این تجمع انسانها زیاد شده، بنابراین آسیبپذیری در برابر حوادث طبیعی از جمله زلزله نیز افزایش یافته است.
زارع ادامه داد: در سه ماه گذشته زلزلههای متعددی در ایران رخ داد که مهمترین آن 29 آذر96 در مرز تهران و البرز رخ داد و پسلرزههای آن تا امروز ادامه داشته است. این زلزله اخیر محدوده جنوب البرز را تحتتاثیر قرار داده و تمام شهر تهران را هم لرزاند، طوری که با احساس شدن این زلزله از سوی 20میلیون نفر، رکورددار در تمام زلزلههای ایران شد.
این پژوهشگر زلزلهشناسی یادآور شد: امروز باید با این وضعیت زندگی کنیم، نه فرمان تخلیه مردم را از شهرها باید داد و نه میتوان بیتفاوت شد. بنابراین باید برنامهریزیهای بلندمدت داشت؛ چراکه ممکن است این زلزلهها هشدار باشد. در برنامههای بلندمدت باید از سرریز جمعیت ایران در البرز و تهران جلوگیری کرد.
زمان زلزله مشخص نیست بنابراین انتظار میرود با توجه به زلزلهخیز بودن کشور و تجربه زلزلههای اخیر هرچه بیشتر با نصب دستگاههای لرزهنگار و سامانههای علمی در استانها بویژه البرز و تهران اقداماتی موثر در پیش گرفت.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»:
گفتوگوی «جامجم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین:
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد