رونمایی از نخستین محصول سلول‌های بنیادی در حوزه پوست در کشور

اولین محصول سلول‌های بنیادی در حوزه پوست با عنوان رنیو درم سل با حضور وزیر بهداشت، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و مدیرعامل بنیاد برکت در مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی تهران رونمایی شد. با راه‌اندازی خط تولید این محصول، کشور جمهوری اسلامی ایران در رده 13 کشور برتر دنیا در زمینه سلول‌های بنیادی پوست و محصولات پوستی قرار گرفت.

به دنبال تحقیقاتی که دکتر نیلفروش‌زاده و پژوهشگران رویان در تولید فیبروبلاست، کراتونوسیت و ملانوسیت و تمام رده‌های پوستی از سال 2005 و 2006 میلادی آغاز کردند، این موفقیت به دست آمده است. این سلول‌ها در درمان اسکار‌های آکنه، اسکار‌های اتروفیک، اسکار‌های لیشمانیوزیز، زخم‌های مزمن، زخم‌های دیابتی و سوختگی‌های محدود مورد استفاده گسترده قرارگرفت که با نتایج مطلوبی همراه بوده است. تولید این محصول بی‌شک یکی از مهم‌ترین اتفاقات علمی در دهه اخیر خواهد بود.

مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی تهران یکی از قطب‌های پژوهشی کشور است. این مرکز در طول سال‌های استقرار خود اقدام به انجام پژوهش‌های متعددی در زمینه بیماری‌های پوست و مو مشتمل بر مطالعات جمعیتی، بالینی و علوم پایه کرده است. اما انجام پژوهش‌های بالینی کاربردی برای به‌کارگیری سلول‌های بنیادی موجب شده این مرکز عملکردی منحصر به فرد در زمینه کاربرد سلول‌های بنیادی داشته باشد و به عنوان پیشتاز برخی پژوهش‌های به کارگیری سلول‌های بنیادی در ایران و دنیا مطرح باشد.

در حال حاضر مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی تنها مرکزی است که سلول درمانی را در حوزه پوست به صورت فعال انجام می‌دهد. اکنون برای نخستین بار در دنیا پژوهش تولید ارگانویید مو در این مرکز انجام می‌شود که جهت پیوند در انسان در مرحله تجربی قرار دارد. علاوه بر این ایمنی تزریق سلول‌های فولیکول مو به انسان توسط مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی بررسی شده است. تزریق فیبروبلاست همزمان با شرکت ایزولاژن، در مرکز تحقیقات پوست و سالک و پژوهشکده رویان اصفهان شروع شد.

همچنین پژوهشگران این مرکز با همکاری پژوهشگاه رویان مطالعات متعدد و متفاوتی در زمینه اثر بخشی تزریق همزمان سلول‌های درمال پاپیلا و سلول‌های اپیتلیال فولیکول مو در مرحله پری کلینیکال، برای ایجاد مو را مورد بررسی قرار دادند که نتایج آن در مجلات معتبر چاپ شده است. در حال حاضر در این مرکز، پروژه‌های مشترکی از جمله کشت سلول‌های کراتینوسیت و درمال پاپیلای فولیکول مو در ایجاد جرم‌های موئی در محیط in vitro برای پیوند به پوست سر انسان و بهینه‌سازی ویژگی القایی سلول‌های درمال پاپیلای کشت شده انسان با استفاده از اگزوزوم‌ها که از جمله حیطه‌های جدید و چالش برانگیز در حوزه مطالعات علوم پایه این سلول‌هاست، در حال بررسی است.

در سال 2014 از سلول‌های فیبروبلاست جهت جوان سازی و برطرف کردن چین و چروک‌های دور چشم و خط خنده در قالب مطالعه کارآزمایی بالینی در مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی تهران، استفاده شده و نتایج این مطالعات نیز به چاپ رسیده است. همچنین تزریق چربی همراه با فیبروبلاست در درمان اسکار آکنه نیز انجام شده و نتایج مطلوبی را نشان داده است. در حال حاضر این مرکز به انجام پروژه‌ای جهت درمان زخم‌های بیماری اپیدرمیس بولوزا با استفاده از پانسمان‌های زیستی مثل کشت سلول‌های فیبروبلاست بر پرده آمنیون و استفاده از ژل پلاکتی مشتق از خون بندناف اقدام کرده است. در سال 2015 نیز از سلول‌های کراتینوسیت اتولوگ برای برطرف ساختن جوشگاه ناشی از مصرف دارو و همچنین جوشگاه‌های ناشی از تصادف استفاده شد. سلول درمانی با استفاده از سوسپانسیون ملانوسیت و کراتینوسیت در مورد بیماران ویتیلیگو و لوکودرما نیز نتایج رضایت‌بخشی در فاز کارآزمایی بالینی نشان داد که نتایج این تحقیقات در دست انتشار است.