رابطه مبهم کنگره و ترامپ

با این‌ حال باید این نکته را در نظر داشته باشیم که هرچند منش ترامپ متفاوت است، اما تمام روسای جمهور آمریکا یک راهبرد مشترک در پیش دارند و در مورد برجام نیز راهبرد اوباما و ترامپ مشترک است. در طول مدتی که از اجرایی شدن برجام می‌گذرد، دولت آمریکا نسبت به برجام پایبند نبوده و به صورت دائم آن را نقض و تحریم‌هایی را علیه کشورمان اعمال کرده است.

البته به طور کلی رفتار و منش ترامپ در مورد برجام تاکنون به نفع ایران بوده است، چراکه نقاب حکومت آمریکا را تا حدودی کنار گذاشته و با صراحت بیشتری اقداماتش را انجام می‌دهد. علت این نوع برخورد این است که ترامپ بیشتر در جهت رضایت مخاطبان داخلی خود یعنی مسیحیان صهیونیسم، صهیونیست‌های یهودی و لابی اسرائیل عمل می‌کند. این درحالی است که نگاه روسای جمهور پیشین در این موارد بیشتر به متحدان خارجی بود تا به این ترتیب اقداماتشان موجب نارضایتی آنها قرار نگیرد، اما ترامپ در این زمینه دغدغه چندانی ندارد.

همچنین با توجه به کوچک بودن حلقه اطرافیان ترامپ و این‌که او شخصا تصمیم گرفته و کمتر مشورت می‌گیرد، پیش‌بینی رفتارهایش در حوزه‌های مختلف از جمله آینده برجام مشکل است البته ترامپ صرفا در مورد برجام چنین رفتاری نداشته است و اقدامات دیگرش از جمله اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل و خروج از معاهده پاریس، موجب دلخوری اروپاییان شده و کشورهای اروپایی نیز مشکلاتی با ترامپ پیدا کرده‌اند.

وضعیت فعلی میان آمریکا و دیگر کشورها می‌تواند موجب تقویت موضع ما شود و می‌‌توانیم از برجام به عنوان یکی از مسائل متعددی که ترامپ با آن درگیر است، استفاده کنیم تا آمریکا منزوی‌تر شده و جایگاه خود را تقویت کنیم، زیرا در شرایط فعلی در عین این‌که برجام بسیار شکننده و ضعیف شده است، اما چنین رفتاری از سوی آمریکا در مورد برجام غیرقابل اعتماد بودن این کشور را بیش از گذشته اثبات کرده که در کنار رفتارهای دیگر آمریکا در سطح جهان، باعث انزوای نسبی این کشور شده که این به نفع ماست.

در مورد برجام، رفتار سایر نهادهای آمریکا نیز تحت تاثیر رفتار ترامپ قرار گرفته و در همین زمینه می‌توان به شفاف نبودن موضع کنگره اشاره کرد.

در مورد علت سکوت فعلی کنگره درخصوص برجام می‌توان دو موضوع را در نظر گرفت؛ یکی این‌که مجموعه کنگره میانه خوبی با ترامپ ندارد و منش کنگره فعلی تا حدودی همان منش حاکمیت و روسای پیشین آمریکاست، بنابراین نحوه برخورد با ایران را متفاوت از ترامپ می‌بینند.

علت دیگر سکوت فعلی کنگره این است؛ به‌رغم این‌که بدنه حزب جمهوریخواه تمایل بیشتری به ترامپ دارند، اما بیشتر جمهوریخواهان کنگره به ترامپ نزدیک نیستند.

آنها در عین حال نگران این هستند که مخالفت آنها با ترامپ موجب شکست‌شان در انتخابات سال آینده کنگره شود، چراکه در صورت قدرتمند ماندن ترامپ، آنها در صورت مخالفت با رئیس‌جمهور، آرای حامیان ترامپ را از دست خواهند داد و به تعبیری آنها نگران جایگاه آینده خود هستند.

در مجموع باید گفت، منش ترامپ با جمهوریخواهان بسیار متفاوت است، جمهوریخواهان سنتی با منش وی همسویی ندارند و در مجموع می‌توان گفت رابطه ترامپ با کنگره و سنا مبهم است و این موضوع رابطه آنها را با ترامپ سردرگم کرده است.

دکتر سید محمد مرندی - استاد دانشگاه