سالانه 23 هزار نفر در جهان بر اثر شغلشان می‌میرند

به گفته خسرو صادق‎نیت، سلامت شغلی در زمره مقوله‎های با اهمیت است. یک شاغل وقتی بیمار می‎شود نه تنها یک فرد بیمار به جامعه اضافه می‎شود، بلکه یک نان‎آور خانه دچار مشکل می‎شود. در واقع، توسعه کشور بدون سلامت نیروی انسانی امکان‎پذیر نیست. سرمایه‎های اصلی ما سرمایه نیروی انسانی هستند که معمولا آنها را به حساب نمی‎آوریم، در حالی که حفظ سلامت نیروی انسانی، در حقیقت حفظ سلامت ثروت کشور است.

او تاکید دارد: جامعه برای داشتن نیروی کار سالم و حفظ سلامت آنها هزینه زیادی از بدو تولد تا زمان اشتغال می‌پردازد تا فرد، آماده کار و تامین معاش یک خانواده شود که در نتیجه هر اقدامی در این زمینه باید مورد حمایت قرار گیرد، اما در عمل توجه به پیشگیری از بیماری‌ها و مخاطرات شغلی چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ آن هم به این دلیل که اقدامات درمانی، زود بازده هستند، اما اقدامات پیشگیرانه طی سال‌ها بعد مشخص می‌شود.

نباید از خاطر برد بیماری‌های شغلی، شش برابر بیش از حوادث کار عامل مرگ کارگران می‌شود. علی مظفری، رئیس بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز درباره تبعات این بیماری‌های شغلی توضیح می‌دهد: ایمنی و بهداشت کار از اهمیت وجایگاه بالایی برخوردار است، به طوری که سالانه بیش از 23 هزار نفر در سطح جهان بر اثر بیماری‌های شغلی و حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می‌دهند. بیماری‌های شغلی به دلیل
این که در بازه زمانی بلند مدت اتفاق می‌افتد کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، این در حالی است که سالانه مبلغی معادل 2800‌ میلیارد دلار از ثروت‌های جهان برای بیماری‌های شغلی و حوادث ناشی از کار به هدر می‌رود.

به گفته این مقام مسئول، در کارگاه‌های کوچک افراد معمولا ازاطلاعات ایمنی بی‌بهره‌اند و این امر نقش موثری در افزایش حوادث ناشی از کار این کارگاه‌ها داشته است. برای جلوگیری از این حوادث، کارفرمایان می‌توانند با توجه به ماهیت کار خود فردی را به عنوان افسر ایمنی کارگاه و رابط بین بازرس کار و کارفرما معرفی کنند و فرد مورد نظر پس از گذراندن دوره‌های آموزشی لازم، کار خود را شروع کند.

انواع بیماری‌های شغلی در ایران

به طور معمول هر نوع بیماری که تحت شرایط محیط کار ایجاد شود، در زمره گروه بیماری‌های شغلی قرار دارد. دکتر محمد بابایی، متخصص طب کار با ارائه این تعریف از بیماری‌های شغلی توضیح می‌دهد: شایع‌ترین بیماری‌های شغلی که تقریبا میان بسیاری از مشاغل رایج است شامل بیماری‌های اسکلتی ـ عضلانی، کمردرد، بیماری‌های پوستی و ریوی است که بیشتر این بیماری‌ها با تغییر شرایط ارگونومیکی و رعایت ضوابط و معیارهای کار قابل پیشگیری است. برخی از بیماری‌های شغلی نیز وجود دارد که فقط در حرفه‌های خاصی ایجاد می‌شود مانند ناشنوایی ناشی از سر و صدا در محیط صنایع و کارخانه‌ها.

این متخصص طب کار در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران یادآور می‌شود: برخی دیگر از بیماری‌های شغلی نیز وجود دارند که بر اثر افزایش مدت مواجه با عامل خطر و در نتیجه افزایش سن کارگران در طول سال‌های کاری آنان ایجاد می‌شود؛ اما نباید از خاطر برد بیماری‌های شغلی قابل پیشگیری هستند. البته در صورتی که با بررسی شرایط محیط و انتخاب افراد مناسب با شرایط کاری و اعمال قانون‌های موجود، کارفرمایان اقدام به انجام فعالیت‌ کاری کنند.

به گفته بابایی می‌توان با انجام معاینات قبل از استخدام (برای هر شغلی) و انجام معاینات دوره‌ای با تشخیص زودرس بیماری‌ها قبل از بروز علائم جدی در کاهش بیماری‌های شغلی اثرگذار باشد. آزمایش‌های طب کار با انجام برخی آزمایشات که براساس سن و جنس انجام می‌گیرد توانایی افراد را برای شغل مورد نظر تعیین می‌کند.

به گفته بابایی، بعضی از بیماری‌ها با افزایش سن تشدید می‌شود مانند بیماری‌های قلبی ـ ریوی، دیابت، فشار خون و چربی که می‌تواند در بروز بیماری‌های شغلی تاثیرگذار باشد و انجام آزمایشات طب کار می‌تواند این بیماری‌ها را شناسایی کند، چرا که آزمایش‌های طب کار، افراد را با انجام آزمایش‌های کامل اسکلتی، بینایی، شنوایی، آزمایش خون و... ارزیابی می‌کند. انجام آزمایش‌های دوره‌ای که برای نوجوانان کار (15 تا 18 سال) و خانم‌ها دفعات تکرار آن بیشتر است به کنترل و کاهش بیماری‌های شغلی کمک می‌کند.

یکی دیگر از راه‌های مهم مقابله با بیماری‌های شغلی، برخورد با افرادی است که سلامت روانی سایر نیروهای کار را تهدید می‌کنند. فرد مسئول در محیط کار باید از سلامت روانی نیروهای کار، محافظت کند تا تفاوت‌های جسمی، تفاوت در گویش، جنسیت، سن یا هر فاکتور دیگری موجب تبعیض در محل کار نشود.