فقط سر تکان ندهیم ...

او، چنین می‌کند چون می‌داند آسیب به آن سرمایه، آسیب به منافع مادی، معنوی و زحمات و وقتی است که او برای بارور کردن آن متحمل شده است. این الگو در سراسر موقعیت‌های زندگی شخصی ما وجود دارد و به کار برده می‌شود، پس به اهمیت حفظ سرمایه‌های شخصی‌مان کاملا واقفیم. اما سوال اینجاست که چرا همین حساسیت را درباره سرمایه‌های ملی‌مان از جمله میراث فرهنگی و آثار باستانی ارزشمندمان نداریم؟ مگر آنها سرمایه‌های مادی و معنوی‌مان نیستند؟ مگر نیاکان ما از هزاران سال پیش برای ساختن این بناها یا اشیا زحمت‌ نکشیده‌اند؟ یک جستجوی ساده در اینترنت نشان می‌دهد که حجم آسیب رساندن به آثار باستانی و میراث فرهنگی ما تا چه حد تاسف‌بار است.

این آسیب‌ها، گاه از آسیب شکلی گذشته و می رود تا موجودیت بنا را تهدید کند. درست مانند نمونه‌ای که دیروز در شهر باستانی ایزدخواست استان فارس اتفاق افتاد. گروهی دوچرخه‌سوار با شعار حفاظت از میراث فرهنگی! روی آجرهای یک بنای تاریخی که احتمالا مربوط به دوره ساسانیان است، دوچرخه‌سواری کرده که البته اعتراض مردم و میراث فرهنگی فارس را نیز به دنبال داشته است.

نمونه‌های مشابه این اقدام متاسفانه فراوان است و این سوال را در ذهن متبادر می‌کند که چرا ما که برای تحریف نام تاریخی خلیج فارس این چنین به تکاپو می‌افتیم، چرا در برابر این همه بی‌فرهنگی، ظلم به آثار باستانی‌مان و تخریب آن کمترین حساسیتی به خرج نمی‌دهیم. چرا چنین تلقی نمی‌کنیم که میراث گرانقدر فرهنگی ما، مانند همان سرمایه شخصی، یک سرمایه ملی است که نه‌تنها کل کشور می‌تواند با تکیه بر آن منافع پرشمار مادی به دست آورد، بلکه سند اثبات ریشه‌های فرهنگی هزاران ساله این آب و خاک به جهان و نسل‌های
آینده است.

پس بی‌آن‌که بخواهیم شعاری برخورد کنیم، خیلی ساده و صریح، بیایید نگاهی نو به آثار باستانی و میراث گرانقدر فرهنگی‌مان بیندازیم، آن را بسان سرمایه شخصی پنداشته و از آن محافظت کنیم. کار را هم به دیگری نسپاریم، با یکدیگر وارد گفت‌و‌گو و حتی احیانا چالش شده و اگر شاهد صحنه‌های آسیب زدن یا تخریب بودیم، به سر تکان دادن اکتفا نکرده، جلو برویم و با زبانی ملایم، مرتکب را از تبعات کارش آگاه کنیم و برحذر داریم. به نظرم این بهترین شیوه حفاظت از میراث فرهنگی در برابر بی‌فرهنگی است.

سید علی دوستی موسوی

دبیر گروه ایران