اگر چرخ‌های هواپیما بسته نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

تمام فرآیندهای طبیعی و فهرست‌های بررسی شرایط اضطراری یک هواپیما باتوجه به شبیه‌سازی‌های بسیار دقیق و آزمون‌های عملی واقعی طراحی و نوشته شده است. بدیهی است پیروی از این رویه‌ها، نتیجه‌ای جز پرواز ایمن و بهینه نخواهد داشت.

محاسبات دقیق مهندسی و آنالیز پرواز برای زمانی طراحی شده‌اند که دستورالعمل‌های کارخانه سازنده به دقت انجام شوند. در غیر این صورت هیچ یک از آنها معتبر نخواهند بود.

یکی از سامانه‌هایی که مسافران همواره دغدغه آن را دارند، ارابه‌های فرود یا همان چرخ‌های هواپیما و ترس از بازنشدن آنهاست. باز نشدن چرخ‌ها قطعا یکی از شرایط خطرناکی است که می‌توان با آن روبه‌رو شد، ولی شاید کمتر کسی به این فکر کرده است که اگر پس از برخاست هواپیما از روی زمین، چرخ‌هایش بسته نشود، چه اتفاقی می‌افتد؛ همان سامانه‌های پیچیده که راجع به آنها گفتیم و در هر شرایطی غیر از شرایط طبیعی پیش‌بینی شده می‌تواند باعث ایجاد مشکلات شود. هواپیما فقط برای خزش در پارکینگ و سرعت گرفتن روی باند برای برخاستن و نشستن نیاز به چرخ دارد. در طول پرواز هر چیزی که باعث ایجاد نیروی پسا و کاهش سرعت شود، مضر خواهد بود. جداول بهره‌وری هواپیما، برای محاسبه بیشینه ارتفاع، سرعت و مصرف سوخت بهینه یک هواپیما برای وزن مشخص در شرایط کروز فقط زمانی معتبر خواهند بود که پیش‌شرط‌های آن، ازجمله بسته ‌بودن چرخ‌های هواپیما برآورده شده باشد.

فرض کنید هواپیمایی پس از برخاستن از زمین قادر به جمع‌کردن چرخ‌ها و بستن دریچه‌های ارابه فرود نباشد. مهم‌ترین نکته در این حالت این است که هواپیما نباید از سرعت مشخص تعیین‌شده برای باز بودن چرخ‌ها فراتر رود، زیرا ممکن است در هر سرعتی بیش از محدوده تعیین شده چرخ‌ها آسیب ببینند. لازم به یادآوری است که نیروی پسای تولید شده از طرف چرخ‌ها که در اصطکاک با هوا هستند، نیروی پیشران بسیار بیشتری نسبت به حالت بسته‌بودن چرخ‌ها نیاز دارند تا بتواند سرعت را افزایش دهد.

هواپیما در این شرایط نمی‌تواند به صورت عادی به مسیر خود ادامه دهد، زیرا نیروی پیشران لازم برای نگه‌داشتن هواپیما در میان آسمان مصرف سوختش را بسیار بالا می‌برد، با این که حتی هواپیما به ارتفاع مدنظر خود نیز نمی‌تواند دست یابد.

پس بهتر است پیش از دور شدن، به فرودگاه مبدا بازگردد که باز هم ملزم به کاهش وزن با سوزاندن سوخت یا بیرون ریختن آن (در برخی هواپیماها) به منظور رسیدن به وزن مجاز برای فرود است. اگر این وزن رعایت نشود، ممکن است پس از فرود، آسیب جدی به ارابه‌های فرود و بدنه هواپیما وارد شود که حتما باید از سوی عوامل فنی زمینی بررسی شود.

بنابراین به‌عنوان یک مسافر مطلع از دانش پرواز ، منبعد باید پس از برخاستن نیز امیدوار باشید سامانه چرخ‌ها بخوبی عمل کرده و بسته شوند.

خلبان محمدتقی امیرسام