بحران کره بهانه‌ای برای حضور نظامی آمریکا در شرق آسیا

واقعیت این است که چین تنها کشوری است که می‌توان آن را حامی اصلی کره‌شمالی دانست، به این معنی که تمام امکانات مورد نیاز کره‌شمالی از غذا تا سوخت از کانال چین تامین می‌شود و از سوی دیگر آمریکایی‌ها برای ورود چین به جرگه تحریم‌کنندگان کره شمالی فشار می‌آورند، اما به نظر نمی‌رسد در این راستا چین پیشروی زیادی داشته باشد و بخواهد تحریم‌ها را تا ایجاد خطر برای کره شمالی به خطر بیندازد. در عین حال هدف آمریکا این است که چین را وادار کند تا حداقل کره‌شمالی را پای میز مذاکره بکشاند و شرایطی به وجود آید که آمریکا به هدف خود دست یابد. در این صورت در درجه اول حداکثر انتظار این است که کره‌شمالی تن به خلع سلاح بدهد که البته این اتفاق نخواهد افتاد و چین و روسیه هم خواستار این مساله نیستند. در حد پایین‌تری در صورتی که آمریکایی‌ها مطالبات خود را به کف برسانند یک امکان وجود دارد که سطح تکنولوژی موشکی و هسته‌ای کره‌شمالی در همین حد فعلی متوقف شود و آمریکایی‌ها این توقف را بپذیرند و در جهت بر هم زدن نظام کره‌شمالی تلاشی انجام ندهند، این توافقی است که می‌تواند دو طرف را در حد میانی قرار دهد.به این معنی که آمریکایی‌ها سطح تکنولوژی فعلی را بپذیرند و کره‌شمالی هم بپذیرد که بیش از این تکنولوژی هسته‌ای و موشکی را افزایش ندهد؛ بخصوص موشک‌های دوربرد که به خاک آمریکا برسد. به نظر می‌آید تلاش آمریکا حداکثر انتظارات را مطرح می‌کند، ولی می‌داند که حداکثر انتظارات قابل دسترسی نیست و به اعتقاد بنده انتظارات حداقلی یعنی فشار بر چین را وارد کند یا این‌که همان‌طور که مشاهده کردیم ترامپ تهدید به تحریم اقتصادی چین و برخی شرکت‌هایش کرده است. به اعتقاد آمریکا چین آن‌قدر بر کره‌شمالی نفوذ دارد که اگر بخواهد می‌تواند یک راه سیاسی را به کره‌شمالی تحمیل کند، اما در عین حال معتقدم کشاندن بحران کره به جنگ امکان‌پذیر نیست، چرا که کره شمالی سلاح هسته‌ای در اختیار دارد و در صورت استفاده از آن آمریکا بیشتر ضرر می‌کند بخصوص که دو متحد اصلی آمریکایی‌ها یعنی کره‌جنوبی و ژاپن بیشترین ضرر را از جنگ می‌برند و تخریب می‌شوند، اما کره‌شمالی چیزی برای از دست دادن ندارد، کشوری فقیر و مستاصل است اما نظام متمرکز قدرتمند نظامی دارد که می‌تواند دردسرساز باشد. به همین دلیل می‌توان گزینه نظامی را تقریبا منتفی دانست.

بدون تردید گزینه جنگ که ترامپ همواره بر طبل آن می‌کوبد و به صورت مستمر این پیام را تکرار می‌کند که مدارا و آرامش در قبال کره‌شمالی بی‌فایده است با دستیابی کره شمالی به سلاح و فناوری هسته‌ای که آزمایشات آن را نیز با نتیجه قابل قبول انجام داده است، بسیار کمرنگ و تقریبا بی‌اثر شده است. زیرا کره شمالی نشان داده که حداقل می‌تواند به جزیره گوام که پایگاه مهمی برای آمریکایی‌هاست براحتی دسترسی پیدا کند و حتی قابلیت نابودی آن را نیز دارد. از این رو، در عمل جنگ سبب ایجاد خسارات جدی برای هر دو طرف خواهد شد، بخصوص اگر به استفاده از کلاهک‌های هسته‌ای نیز از طرف کره شمالی برسد؛ زیرا وقتی کره شمالی که کشوری بسیار جسور است، احساس کند نظامش در حال تحمیل شدن است و از طرف برخی کشورها همچون آمریکا پذیرفتن برخی تغییرات بر آنها تحمیل می‌شود احتمال استفاده از سلاح هسته‌ای بشدت افزایش خواهد یافت. بنابراین گزینه سیاسی تنها راه برای حل بحران کره است که کلید آن در دست چین و سپس در اختیار روسیه است.

در ارتباط با راهکار کاهش سطح تنش‌ها در بحران کره باید گفت خانم مرکل دو سه روز پیش طرحی ارائه داد که آلمان‌ها به‌عنوان واسطه عمل کنند. احتمالا آلمان و فرانسه از کشورهایی هستند که در موقعیت مناسبی برای میانجیگری قرار دارند. میانجیگری که مرکل بیان کرد اجرای فرمولی مانند برجام در مورد بحران کره بود. اروپا با توجه به نگرانی‌هایی که در مورد احتمال بروز جنگ وجود دارد ناچار به قرار گرفتن در کنار آمریکاست.

به هر حال مناسبات آمریکا و اروپا را نمی‌توان نادیده گرفت و هر دو عضو ناتو هستند. از این زاویه شاید پیشنهادی که خانم مرکل مطرح کرده واقع‌بینانه‌تر است و برداشتم این است که این پیشنهاد شخصی ایشان نبوده و با کشورهای اروپایی و آمریکایی‌، همچنین احتمالا چین و روسیه رایزنی کرده است.

آمریکا به بهانه بحران کره قرارداد امنیتی با کره‌جنوبی، ژاپن، استرالیا، زلاندنو و سنگاپور بسته و این موضوع در جهت آینده مناسباتش با چین اهمیت بسیاری دارد، چرا که احساس می‌کند چین قدرت هژمون آمریکا را در آینده زیر سوال می‌برد و به‌عنوان رقیب مطرح می‌شود. بنابراین آمریکایی‌ها سودشان را از بحران کره می‌برند و بهانه‌ خوبی است که آمریکا حضور نظامی‌اش را در شرق آسیا تثبیت می‌کند و چین هم سود می‌برد. چین در پرتو تحریکی که در کره‌شمالی در حال انجام است نقش خود را در منطقه تثبیت می‌کند. روس‌ها و ژاپن هم همین‌طور. ژاپنی‌ها در این شرایط قدرت تکنولوژی تحقیقات هسته‌ای‌شان را در سطحی قرار داده‌اند که گفته می‌شود اگر تصمیم بگیرند در کمتر از یک هفته می‌توانند به سلاح هسته‌ای دست پیدا کنند.

پیر محمد ملازهی - کارشناس مسائل شبه قاره