با توجه به موضعگیریهای اولیه ترامپ در قبال مسکو، با ورود وی به کاخ سفید افکار عمومی کاهش تنش در روابط آمریکا و روسیه و بهبود روابط دو کشور را انتظار میکشیدند. روابط روسیه و آمریکا بعد از بحران اوکراین در سال 2014 رو به تیرگی و تنش رفت. با وجود این تنش ترامپ در بحبوحه رقابتهای انتخاباتی موضعگیریهای جانبدارانهای نسبت به روسیه داشت. وی پوتین را رهبری مقتدر و بسیار هوشمند توصیف و اعلام کرد با توجه به منافع مشترک روسیه و آمریکا خصومت بین دو کشور باید پایان یابد. شاید همین موضعگیریها بود که موجب شد مسأله حمایت روسیه از ترامپ و حمایتش برای به قدرت رسیدن وی در کاخ سفید، گریبانگیر ترامپ شود؛ مسالهای که همچنان ادامه یافته و به اهرم فشاری ضد دولت ترامپ تبدیل شده است.
تصویب تحریمهای جدید ضد روسیه امید به کاهش تنش در روابط مسکوـواشنگتن را به باد داد. این تحریمها و واکنش روسها در قبال آن، نشان داد نهتنها زمینه کاهش تنش در روابط دو قدرت هستهای جهان فراهم نیست؛ بلکه زمینههای تصاعد تنش نیز مهیاست. با وجود این زمینهها اگر دو کشور و سایر بازیگران در عرصه بینالمللی، تلاش و رفتار موثری برای کاهش تنش صورت ندهند، امکان بروز یک بحران بینالمللی دور از انتظار نیست. آنچه میتواند از بروز چنین بحرانی جلوگیری کند فشار جامعه بینالمللی بر آمریکا برای پرهیز از سیاستهای یکجانبه گرایانه و رفتارهای خشونتآمیز ضد ملتهاست. سیاست تحریم بیش از آن که دولتها را تحت فشار قرار دهد، به ملتها آسیب میرساند. از اینرو خشونت ضد ملتها و نقض قوانین بینالمللی که بر همکاری صلح آمیز تاکید دارند، محسوب میشود. مخالفت کشورها بویژه قدرتهای بزرگ ازجمله چین و اروپا با این سیاستها و مقاومت آنها در برابر تلاش کاخ سفید برای تحمیل قوانین داخلی خود بر آنها میتواند بخشی از این فشارها را شکل دهد. تداوم این فشارها و شکلگیری افکار عمومی ضد کاخ سفید، آمریکا را به سمت انزوای بینالمللی سوق میدهد. با آنکه همچنان در عرصه بینالمللی قدرت مبنای عمل دولتهاست، اما شکلگیری این فشارهای دولتی و فشار افکار عمومی آمریکا را به سمت تجدیدنظر در سیاستهای یکجانبهگرایانه و رفتارهای خشونتآمیز سوق خواهد داد و در نتیجه از احتمال بروز وضعیت بحرانی در روابط مسکو و واشنگتن خواهد کاست.
دکتر حاکم قاسمی
عضو هیات علمی دانشگاه بینالملل امام خمینی(ره)
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
گفت وگوی اختصاصی تپش با سرپرست دادسرای اطفال و نوجوانان تهران:
بهروز عطایی در گفت و گو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با حجتالاسلام محمدزمان بزاز از پیشکسوتان دفاع مقدس در استان خوزستان