آسانسورهای ناایمن؛ توقف در طبقه خطر

به گزارش جام‌جم، در هفته گذشته، سقوط یک آسانسور آن هم در بیمارستان مسیح دانشوری که سبب فوت یک زن مسن شد، دوباره زنگ‌ خطر‌ها را برای مسئولان کشور به صدا درآورد که به فکر ایمن‌سازی کابین‌های معلقی باشند که به گفته سخنگوی آتش‌نشانی تهران در حال تبدیل شدن به یک بحران برای پایتخت هستند. آن‌گونه که کارشناسان اعلام کرده‌اند حوادث ناشی از آسانسور در سه سال گذشته سه برابر شده است.

به گفته محمدرضا زهره‌وند، رئیس سندیکاهای کشوری آسانسور، هر سال در کشور 45 هزار دستگاه آسانسور نصب و راه‌اندازی می‌شود که این میزان، کشور ما را در جایگاه چهارم جهان پس از کشورهای چین، آمریکا، هند در استفاده و نصب آسانسور قرار داده است؛ رتبه‌ای که شاید افتخاربرانگیز باشد، اما وقتی بدانیم آن‌طور که زهره‌وند می‌گوید از یک میلیون دستگاه آسانسور نصب شده در کشور 90 درصد آنها گواهینامه استاندارد ندارند و حداقل 50 درصد آنها فرسوده و پرخطرند، شاید دست و دلمان بلرزد تا به این جایگاه افتخار کنیم.

90 درصد آسانسورهای کشور استاندارد نیستند

استاندارد نبودن 90 تا 95 درصد آسانسورهای کشور، آماری است که علی‌اکبر ایلخانی، رئیس اتحادیه صنف آسانسور و وسایل الکترومکانیکی نیز بر آن اصرار دارد. او که می‌گوید 60 درصد آسانسورهای نصب شده در کشور قدیمی و 40 درصد آنها جدید نصب شده‌اند، اعلام می‌کند 30 درصد این آسانسورهای غیراستاندارد، فرسوده است و باید به دلیل عدم امکان تعویض قطعاتشان، آنها را از رده خارج کرد.

ایلخانی که مراجعه نکردن مردم برای کسب استاندارد ادواری را خطری جدی در ساختمان‌ها می‌خواند، می‌گوید: 70 درصد مردم برای آسانسورهای خانگی، استاندارد ادواری نمی‌گیرند. همچنین 95 درصد آسانسورهایی که تاکنون سقوط کرده‌اند، استاندارد نبوده‌اند.

در نگاه اول، شاید به نظر برسد که مدیران اتحادیه‌های آسانسور در کشور با اعلام این آمار، بازارگرمی ‌می‌کنند و به شکلی می‌خواهند خدمات شرکت‌های تعمیر و نگهداری و بازرسی آسانسور را تبلیغ کنند، اما معاون نظارت بر استاندارد سازمان ملی استاندارد در گفت‌وگو با جام‌جم بر آمار تقریبی 90 درصدی غیراستاندارد بودن آسانسورهای کشور صحه می‌گذارد.

بیمه همکاری نمی‌کند

توجه به اهمیت آسانسورها که ایمن نبودن آنها خطرات جبران‌ناپذیری را برای سرنشینان آن ایجاد می‌کند، شورای عالی استاندارد ایران را بر آن داشت تا اخذ گواهی ایمنی و کیفیت را برای آسانسورها از ابتدای فروردین 82 اجباری کند. درنتیجه شهرداری‌ها نیز ارائه پایان کار ساختمان‌ها را منوط به تائید ایمن بودن آسانسور کردند.

وحید مرندی‌مقدم، معاون نظارت بر استاندارد سازمان ملی استاندارد با بیان این‌که آسانسورهای قدیمی که تائیدیه استاندارد را دریافت نکرده‌اند، غیراستاندارد محسوب می‌شوند، عنوان می‌کند:‌ از آنجا که آسانسورها ماشین‌های متحرک هستند،‌ به دلیل استهلاک نیاز به تعمیر و نگهداری دارند. بر این اساس آسانسورهایی که تائیدیه اولیه دارند نیز به بازدید و بازرسی‌های ادواری نیاز پیدا می‌کنند که متاسفانه بیشتر آسانسورهای جدید کمتر مورد بازرسی ادواری قرار می‌گیرند.

با این همه، سازمان ملی استاندارد درخصوص آسانسورهای ساختمان‌های دولتی، مانند اداره‌ها و بیمارستان‌ها با مکاتبه با دولت، شروع به بازرسی‌های ادواری ساختمان‌های دولتی کرده است.

مرندی‌مقدم با بیان این‌که برخی ادارات به ایمنی آسانسورهای خود بی‌توجه بودند، از توقیف این آسانسورها تا رفع مشکلات آن خبر می‌دهد و می‌افزاید:‌ در مورد ساختمان‌ها و منازل شخصی، امکان ورود و بازرسی را نداریم؛ زیرا نیاز به حکم دارد. شخصا بارها از طریق رسانه‌ها از مردم درخواست کرده‌ام و باز هم خواهش می‌کنم که بازرسی‌های ادواری را جدی بگیرند تا حفظ جان خود و خانواده‌هایشان را تضمین کنند. به گفته او، مردم می‌توانند با مراجعه به سایت سازمان ملی استاندارد از شرکت‌های مجاز بازرسی مطلع شوند و از آنها درخواست بازدید کنند.

او با اشاره به این‌که در مکاتبه با دادستانی اعلام کردیم مسئولانی که به بازرسی‌های ادواری بی‌توجه‌اند، در قبال حوادث احتمالی مسئول هستند، در پاسخ به این پرسش که چرا شرکت‌های بیمه، ارائه بیمه سالانه را مشروط به تائیدیه بازرسی‌های ادواری نمی‌کنند، می‌گوید: ما با سازمان بیمه مرکزی این درخواست را مطرح کردیم، اما بیمه حاضر به همکاری نشده است، درحالی که در صورت انجام چنین کاری، هزینه‌ها و ریسک بیمه پایین می‌آید و این موضوع به نفع شرکت‌های بیمه‌گذار خواهد بود.

وضعیت نابسامان آسانسور در شهرستان‌ها

شاید تصور کنید تعداد زیاد برج‌ها و ساختمان‌های پایتخت که آسانسورهای بسیاری در آنها نصب شده است، سبب شده درصد زیادی از آسانسورهای ناایمن مربوط به ‌کلانشهر تهران باشد، اما شهرهای دیگر استان‌ها، دست‌کمی از پایتخت ندارند. خرداد امسال آسانسور غیراستاندارد یکی از مجتمع‌های آپارتمانی در زاهدان، موجب مرگ یک نفر شد. خرداد امسال، فهیمه مهمان‌نواز، مدیرکل استاندارد خراسان شمالی عنوان کرد که در بازدیدهای سال 91 از 35 دستگاه آسانسور در ادارات، انطباق هیچ کدام از این دستگاه‌ها با ضوابط استاندارد مورد تائید قرار نگرفت.

به گفته او، قانونگذار مکلف کرده است تائیدیه آسانسور سالانه تمدید شود؛ اما این قانون اجرایی نمی‌شود و بسیاری از مردم در این زمینه پیگیر نیستند.

محمدرضا یعقوبی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اردبیل نیز عنوان کرده است که بیش از 74 درصد حوادث امداد و نجات سازمان آتش‌نشانی مربوط به گیر افتادن افراد در آسانسورهایی است که در ساختمان‌های بلند مرتبه نصب شده است.

به گفته مسعود آقازیارتی، مدیرعامل آتش‌نشانی و خدمات ایمنی اراک هم در سال 96 تعداد 67 مورد و در سال 95 تعداد 167 حادثه در آسانسورهای این استان اتفاق افتاده است.

متاسفانه هیچ نظارتی بر تعمیر و نگهداری آسانسورها وجود ندارد و بسیاری از ساکنان و مدیران ساختمان برای کاهش هزینه‌ها سراغ تعمیرکاران غیرمجاز می‌روند که منجر به عواقب حادثه بار خواهد شد.

برای همین مرندی‌مقدم اصرار دارد موضوع بازرسی‌های ادواری بویژه بازرسی و نظارت بر آسانسورهای کشور باید از طریق اطلاع‌رسانی کامل صداوسیما فرهنگ‌سازی شود و مردم این بازرسی‌ها را جدی بگیرند.

کمیل انتظاری - جامعه