عربستان در سال های اخیر، همواره از بزرگترین خریداران تسلیحات از آمریکا بوده است، به نحوی که در دوران زمامداری باراک اوباما رئیسجمهور دموکرات پیشین، سعودیها بیش از 90 میلیارد دلار از واشنگتن سلاح و تجهیزات مرتبط با آن را خریداری کردند.
خبر خریدهای تسلیحاتی اخیر، از حرص و ولع زمامداران عربستان برای افزایش ضریب امنیتی خود حکایت دارد. از دیدگاه این مقامات، انباشت تسلیحات به معنی افزایش امنیت خواهد بود در صورتی که نادرستی این گزاره بارها به اثبات رسیده است به طوری که در اختیار داشتن زرادخانه های بزرگ تسلیحاتی، هیچگاه ضامن حفظ رژیم های استبدادی و غیرمردمی مانند عربستان نخواهد بود.
یکی از نمونه های قابل ذکر، کشور لیبی در سال 2011 است . رژیم قذافی در حالی که یکی از بزرگترین زرادخانهها را در اختیار داشت، نتوانست مقابل قیام مردمی مقاومت کند و سرنگون شد.
در مورد عربستان هم، مقامات این کشور سعی می کنند در چند زمینه به تقویت و بهسازی نیروهای مسلح اقدام کنند. یکی از این زمینه ها، نیروی هوایی است. این نیرو با کارآیی عملیات دوربرد و قدرت افکنی در سطح منطقه از جایگاه ممتازی نزد مقامات ریاض برخوردار است. نیروی دریایی، مورد دیگری است که عربستان درصدد نوسازی آن است.
این کشور در نظر دارد، قرارداد خرید چهار تا شش فروند ناو رزمی پیشرفته با صرف هزینه بیش از 11 میلیارد دلار را با آمریکا منعقد کند. در بُعد پدافند هوایی و موشکی هم عربستان قصد دارد سامانههای موشکی راهبردی پیشرفته تاد را از واشنگتن خریداری کند. این سامانهها، اختصاصا برای مقابله با موشکهای بالستیک طراحی شده اند و از نظرگاه سعودی این سامانه به عنوان نیروی بازدارنده برای مقابله با زرادخانه موشکی ایران قابل استفاده است.
از طرف دیگر، مقامات ریاض در راستای آتشافروزی در سطح منطقه خریدهای تسلیحاتی مشخصی را برای تجهیز گروههای تروریستی انجام دادهاند. از جمله آنها تقاضای خرید 13 هزار قبضه موشک هدایتشونده ضدتانک تاو است . درگذشته هم سعودیها 8000 قبضه از این نوع سلاح را برای در اختیار گذاشتن میان گروههای تروریستی فعال در سوریه از آمریکا خریداری کرده بودند. این گروهها از این موشکها به عنوان سلاحی همهکاره استفاده میکنند.
به تعبیری علاوه بر نابودی ادوات زرهی، با آن به مواضع نیروهای پیاده حمله میکنند و برای تروریستها به عنوان یک توپخانه سبک کاربرد دارد. این موضوع حکایت از این نکته دارد که از لحاظ شمارگان، این موشکها به قدری زیاد است که گروه های تروریستی با دستی گشاده از آن براحتی استفاده میکنند.
همچنین عربستان بهدنبال تقویت قوای زرهی خود است و در این راستا خرید تجهیزات مربوطه، دور از انتظار نیست. در شرایط کنونی تمرکز مقامات سعودی بر تجهیز نیرو و پدافند هوایی است و پیشبینی می شود، خرید های آینده این کشور بر محور این دو نیرو شکل گیرد. علاوه بر آن نوسازی و بهینهسازی ناوگان شرقی عربستان مستقر در خلیجفارس از اولویت های نظامی این رژیم محسوب می شود.
دکتر سیدرضا میرطاهر
کارشناس مسائل استراتژیک
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد