شنود به سبک آمریکایی

در طول مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری 2016 بخشی از رسانه‌های آمریکایی که نگاه مثبت و ارزیابی مطلوبی از ارزش‌ها و اصول سیاسی هیلاری کلینتون نامزد حزب دموکرات داشتند، خبرهای متعدد و روزمره درخصوص اتهام ارتباط اعضای تیم انتخاباتی دونالد جان ترامپ نامزد حزب جمهوریخواه با روس‌ها منتشر می‌کردند. اطلاعات با هدف تقویت این ذهنیت منتشر می‌شد که ساختار قدرت در روسیه خواهان پیروزی نامزد حزب جمهوریخواه است. این اطلاعات در بطن این واقعیت پخش می‌شد که بدون قید و شرط بسیاری در جامعه انتخاباتی آمریکا اعتقاد داشتند روس‌ها مسئول انتشار نامه‌های الکترونیکی اعضای کمیته ملی دموکرات هستند؛ نامه‌هایی که نشان می‌داد چطور رهبران حزب، تمام تلاش خود را انجام دادند تا با استفاده از راهکار‌های حزبی مانع پیروزی برنی سندرز، رقیب کلینتون شوند. در همان زمان تمام نامه‌های الکترونیکی رئیس تیم انتخاباتی هیلاری کلینتون به‌وسیله ویکی‌لیکس منتشر شد. حزب دموکرات، روس‌ها را متهم کرد که این اطلاعات را در وهله اول به‌دست آورده و بعد در اختیار ویکی لیکس قرار داده است.

آنچه در این مقطع زمانی پرسش‌برانگیز بود این نکته بود که چطور رسانه‌ها، موفق به کسب اطلاعات درخصوص اتهام ارتباط اعضای تیم ترامپ با روس‌ها می‌شوند. در همان روزی که رئیس جمهور جدید سوگند یاد کرد ـ 20 ژانویه ـ روزنامه نیویورک تایمز در صفحه اول خود این خبر را منتشر کرد که بعضی از افراد مرتبط با انتخابات جمهوریخواهان به‌وسیله دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا شنود شده‌اند تا مشخص شود که آیا روس‌ها در ساختار انتخاباتی نفوذ کرده‌اند و اگر این مساله صحیح است چقدر در تعیین نتایج تاثیرگذار بوده است. اندکی بعد این خبر منتشر شد که قبل از انتخابات، رئیس شورای امنیت ملی با سفیر روسیه تلفنی گفت‌وگو کرده است و این‌که وزیر دادگستری دولت جدید در زمان انتخابات، دو دیدار با سفیر روسیه داشته است. این اطلاعات که به‌وسیله دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا به‌دست آمده بود و محرمانه تلقی می‌شد در معرض افکار عمومی قرار گرفت. دموکرات‌ها در کنگره آمریکا تلاش می‌کردند نشان دهند روس‌ها تحقیقا در شکل دادن به نتایج انتخابات نقش داشته‌اند. برای مقابله با این هجمه از سوی دموکرات‌ها، آن بخش از رسانه‌های آمریکایی که ارزش‌ها و اصول حزب جمهوریخواه را مطلوب می‌دانند اطلاعاتی را درباره ملاقات اعضای حزب دموکرات و مخصوصا رهبر این حزب در مجلس نمایندگان در زمان انتخابات منتشر کردند و بسرعت عکس‌هایی که مربوط به ملاقات در سال‌های گذشته بین رهبر کنونی اقلیت در سنا (چاک شومر) و ولادیمیر پوتین بود منتشر کردند. نبرد قدرت و تلاش برای بی‌اعتبار کردن طرف مقابل در نهایت با متهم کردن باراک اوباما به اوج رسید. این‌گونه که رئیس‌جمهور سابق متهم شد در زمان وی بعضی از ارگان‌های قوه مجریه کار شنود اعضای تیم انتخاباتی حزب مخالف را در طول انتخابات انجام داده‌اند.

پرواضح است که بر اساس اطلاعات در دسترس، بعضی از اعضای تیم انتخاباتی ترامپ زیر نظر بخش‌هایی از ساختار قدرت قوه مجریه بوده‌اند. دولت برای رسیدگی به این امر به «دادگاه‌های» قانون نظارت بر نیروهای اطلاعاتی بیگانه (FISA) مراجعه می‌کند تا به اتهام ارتباط افراد تشکیلات انتخاباتی ترامپ با نیروهای بیگانه اطلاعاتی در داخل آمریکا رسیدگی کند و مجوز شنود آنها را بگیرد.

برای گرفتن مجوز به قضات دادگاه گفته می‌شود که علت شنود این افراد به این جهت نیست که آنها برای حزب سیاسی مخالف فعالیت می‌کنند بلکه به جهت این است که علت تماس با ماموران بیگانه مشخص شود. جیمز کلپر، رئیس سابق سازمان امنیت ملی به‌دنبال نظر رئیس‌جمهور جدید اعلام کرد که مشخص شده هیچ یک از اعضای تیم انتخاباتی به‌وسیله روس‌ها به خدمت گرفته نشده و آنها به هیچ روی در مجموعه انتخاباتی حزب جمهوریخواه نفوذ نکرده بودند. حال برای این‌که محرز شود چگونه تمامی این مسائل در صدر خبرها قرار گرفت وزارت دادگستری آمریکا دستور تحقیقات کامل و جامع را صادر کرده است. تلاش دو حزبی که قدیمی‌ترین احزاب در جهان هستند و کوشش بی‌وقفه رقیبان سیاسی برای تخریب یکدیگر بوضوح محرز می‌کند زمانی‌که کسب قدرت مطرح باشد قلیل‌ترین جایگاه به ملاحظات اخلاقی اختصاص داده می‌شود.

دکتر حسین دهشیار

استاد دانشگاه علامه طباطبایی