آرزوهای برباد رفته

مصداق بارز چنین موضوعی بلندپروازی‌های حکام جوان عربستان است که در سال‌های اخیر با صرف میلیاردها دلار در سوریه، عراق، لبنان و بحرین مداخله و ماجراجویی کرده و در یمن به تجاوز مستقیم نظامی دست زدند.

اما این همه مداخله‌جویی و رقص مرگ با تروریست‌ها و بهره‌گیری از سلاح‌های پیشرفته آمریکایی و انگلیسی به منظور قتل عام کودکان مظلوم یمن برای آل‌سعود حاصلی جز تنفر و ناکامی نداشته است. نقطه اوج ناکامی عربستان، ترکیه و قطر و در سطحی فراتر آمریکا و اروپا آزادی حلب در سوریه است که پس از پنج سال به آغوش این کشور بازگشت.

پس از این شکست بزرگ بود که رسانه‌ها بصراحت از شکست سیاست‌های عربستان و متحدان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای‌اش سخن به میان آوردند چنان‌که رای‌الیوم نوشت، سال 2016 سال شکست عربستان در عرصه دیپلماسی خارجی و بدترین سال در زمینه روابط دیپلماتیک ریاض بود؛ چرا که این کشور به دلیل عملکرد ضعیف، شکست‌های سنگینی را در لبنان، سوریه و یمن متحمل شد، یا اکونومیست این‌گونه تحلیل کرد که نقشه‌های ریاض با گذشت یک سال از «سیاست جسورانه» در منطقه به شکست منتهی شده، آنها درجدال نفتی با ایران متحمل شکست سختی شدند.

ناکامی‌های آل‌سعود فقط در ماجراجویی‌های منطقه‌ای و فرورفتن بیشتر در باتلاق یمن نبود؛ چون ریاض در سطح داخلی نیز به علت سیاست‌های میلیتاریستی گرفتار کسری بودجه شد. به طوری که عربستان بودجه سال 2017 را با 53 میلیارد دلار کسری تصویب کرد و این در حالی است که بنا به اطلاعات منتشر شده، این کشور برای نخستین بار مجبور شد علاوه بر در پیش گرفتن سیاست ریاضت اقتصادی، 17 میلیارد دلار اوراق مشارکت در بازارهای بین‌المللی بفروشد و حتی برخی منابع برخلاف اعلام رسمی ریاض درباره رقم 53 میلیارد دلاری کسری بودجه عربستان برای سال 2017 به رقم 90 میلیارد دلار کسری بودجه این کشور اشاره می‌کنند.

اکنون مقامات ریاض با مرور سیاست‌های خود ملاحظه می‌کنند طرح‌ها و آرزوهایشان با پروراندن داعش و حمایت از تروریست ها در سوریه، عراق، یمن و لبنان شکست خورده و از طرفی ایران نه تنها از قدرتش کاسته نشده که قدرت و نفوذش در غرب آسیا بیشتر شده است.

رسوایی حمایت از داعش نیز با اعتراف ولید بن طلال شاهزاده میلیاردر سعودی در مصاحبه با سی ان ان مبنی بر حمایت عربستان از داعش و همین‌طور اعتراف جان کری در همین باره علنی‌تر شده است.

در اینجا بدنیست به نشستی که سال 94 در روزنامه اطلاعات برگزار شد، اشاره کنم که در آن چند نفر از چهره‌های مطرح رسانه‌ای جهان عرب ازجمله مدیران روزنامه‌هایی از مصر، لبنان، عراق، کویت، سوریه، عمان و اردن حضور داشتند.

در آن نشست مدیر روزنامه الدیار اردن در تحلیل اوضاع منطقه از عربستان به عنوان قدرت منطقه‌ای یاد کرد که بلافاصله مدیر الاهرام مصر، مدیر الزورای عراق و تشرین سوریه واکنش نشان دادند و با اشاره به یکسری از شاخص‌ها گفتند عربستان قدرت منطقه‌ای محسوب نمی‌شود چون ظرفیت‌های آن را ندارد.

به این ترتیب به نظر می‌رسد با توهم نمی‌شود بازیگر متوسطی چون عربستان خود را غول فرض کند چرا که پس از مدتی و به دنبال چشیدن ناکامی‌ها ناگزیر است واقعیت‌ها را بپذیرد البته به هر میزان که سریع‌تر به چنین درکی برسد، هزینه کمتری پرداخت خواهد کرد. حال سوال این است آیا مقامات ریاض به اشتباه محاسبه خود پی برده و حاضرند از ماجراجویی‌های منطقه‌ای و همین طور سیاست‌های تجاوزکارانه در یمن دست بکشند؟

دکتر مراد عنادی
مدیرمسئول