رونمایی از پژوهش‌ها و فناوری نوآورانه کشور

نبض فناوری در دست محققان جوان

این نمایشگاه با همکاری 84 دانشگاه، 36 پژوهشگاه، 30 پارک علم و فناوری، 6 مرکز رشد، 82 موسسه دولتی و خصوصی و 13 موسسه غیرایرانی از کشورهایی مثل آلمان و فرانسه برگزار و در افتتاحیه نمایشگاه، 40 دستاورد پژوهشی برتر رونمایی شد. ازجمله دستاوردهای پژوهشی و فناوری این نمایشگاه می‌توان به مسیریاب صدا و داده، دستگاه پمپ تزریق سرنگ، نانوپوشش‌های ضدخوردگی و آب گریز، کودهای ارگانیک و پلیمرهای زیستی از جلبک‌ها، دستگاه سنجش فرسایش بادی، انواع چاپگرهای سه‌بعدی و انواع ربات‌های پرنده اشاره کرد.

پهپاد عمود پرواز نمونه یک مولتی روتور بدون سرنشین الکتریکی است که در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده بود. این ربات پرنده قابلیت برخاستن و فرود عمودی بدون نیاز به باند و حتی از روی دست را دارد. همچنین پهپاد می‌تواند در صورت از دست دادن یک موتور به پرواز ایمن ادامه دهد و بیش از 53 دقیقه مداومت پرواز دارد. این پهپاد عمود پرواز قابلیت آماده‌سازی و تعمیر آسان و سریع دارد. نمونه‌های دیگری از پهپادها نیز با برنامه‌های مختلف، آماده حضور در گشت‌های شناسایی، عملیات امداد و نجات، نقشه‌برداری، پایش مناطق دوردست و حضور در مناطق خطرناک برای انسان طراحی و ساخته شده‌اند.

پژوهشگاه‌ها، فرصتی برای ورود به بازار کار

پژوهشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، فرصت مناسبی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی فراهم می‌کنند تا علاوه بر دسترسی و آشنایی به اطلاعات روز و امکان استفاده از تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی، از نظر کمی و کیفی، فعالیت‌های پژوهشی خود را ارتقا دهند. مراکز رشد مستقر در این مراکز با سرمایه‌گذاری روی واحدهای نوپا و برقراری تعامل با پژوهشگران جوان به تدوین برنامه‌های کاری و آموزش مهارت‌های تحقیقاتی می‌پردازند.

پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران یکی از مراکز فعال در زمینه شیمی تجزیه، آلی و معدنی و مهندسی شیمی است و توسعه تولیدات و صنعت دانش بنیان، ازجمله اهداف پیش روی مرکز رشد واحدهای فناوری این پژوهشگاه است. مطالعات در زمینه داروهای ضدسرطان، کمپلکس‌های حساس، کریستالوگرافی و پژوهش روی گرافن‌ها ازجمله فعالیت‌های این پژوهشگاه در حوزه شیمی است. همچنین آزمایشگاه مرکزی این پژوهشگاه، آماده ارائه خدمات برای آنالیز پژوهش‌های دانشگاهی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتراست. موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش نیز در قالب سه پژوهشکده و ده گروه پژوهشی در حوزه رنگ و پوشش فعالیت می‌کند. دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته‌های مهندسی پلیمر، صنایع رنگ، مهندسی چاپ و پلیمرزاسیون در این مرکز فعالیت می‌کنند.

دکتر حسین یاری، سرپرست امور پژوهشی موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش، درباره فعالیت‌های این پژوهشکده به جام‌جم می‌گوید: پژوهشکده‌های پوشش‌های سطح و فناوری‌های نوین، پژوهشکده مواد رنگ‌زا و گروه فیزیک رنگ در این موسسه مستقر هستند و دانشجویان در مراکز رشد یا شرکت‌های دانش بنیان روی تولید محصولات دانش بنیان پژوهش و فعالیت می‌کنند. در فناوری نانو در بحث پوشش‌های سطح، پوشش‌های ضدخراش، ضدخوردگی، انواع پوشش‌های گرافنی، پوشش‌های ضدحریق و پوشش‌های دریایی فعالیت داریم. در این زمینه بیشتر پوشش‌های ضدخوردگی در صنایع نفت و گاز اجرایی شده است.

فناوری‌هایی در حوزه دریا

پارک‌های علم و فناوری در استان‌های سراسر کشور با تکیه بر ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مناطق راه‌اندازی می‌شوند تا میزبان پژوهشگران جوان و طرح‌های نوآورانه فناوری در حوزه‌های مختلف باشند. این پارک‌ها با پشتیبانی از ایده‌های نوین به تجاری‌سازی و توسعه اقتصادی کشور کمک می‌کند. پارک علم و فناوری خلیج فارس استان بوشهر از جهت موقعیت جغرافیایی، جایگاه متفاوتی با سایر پارک‌های علم و فناوری دارد و از این نظر فعالیت‌های فناورانه این پارک نیز متفاوت خواهد بود.

امین خواجه‌ئیان، کارشناس امور بین‌الملل پارک علم و فناوری خلیج فارس، درباره فعالیت‌های این پارک و حضور مراکز رشد و شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه‌های مختلف به جام‌جم می‌گوید: پارک علم و فناوری خلیج فارس با توجه به موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در استان بوشهر ـ که حدود 900 کیلومتر مرز آبی با خلیج فارس دارد ـ با حضور موثر در بازار حوزه خلیج فارس و بازار جهانی، در جهت توسعه اقتصاد ملی گام برمی‌دارد. استان بوشهر، بیشترین مرز آبی با خلیج فارس را دارد. صنایع پایین دستی نفت ازجمله گاز در استان بوشهر قرار دارند و بیشترین حجم پتروشیمی‌های کشور در منطقه عسلویه استان بوشهر مستقر هستند.

خواجه‌ئیان در ادامه می‌افزاید: جزایر این استان در آب‌های خلیج فارس نیز از گونه‌های جانوری متنوعی بهره‌مند است. از این منظر، پارک علم و فناوری خلیج فارس روی دو موضوع اصلی حوزه نفت و گاز و حوزه زیست فناوری دریا و صنایع دریایی فعالیت می‌کند. در حوزه دریا در بحث آبزی پروری، زیست فناوری و استفاده از جلبک‌های دریایی و در حوزه صنایع دریایی سنگین فعالیت دارد. در حوزه نفت و گاز هم خدمات اصلی مثل الکترونیک و ابزار دقیق و مواد اولیه صنایع مربوط به برق و مکانیک ارائه می‌شود. حدود 100 شرکت در پارک فعالیت دارند که 14شرکت دانش‌بنیان و بقیه واحدهای فناوری مستقر در پارک هستند. چهار مرکز رشد مرتبط با این مرکز در شهرستان‌ها و مراکز نوآوری نیز در دانشگاه‌های استان مستقر هستند.

همکاری پژوهشگران در تولید ایده‌های نوین

در دنیای ایده‌های نوآورانه علمی امروز، همکاری علمی، یکی از پیش‌نیازهای دستیابی به نتیجه مطلوب است. افراد با تخصص‌ها و مهارت‌های مختلف و در کنار یکدیگر، می‌توانند ایده خلاقانه‌ای را به فناوری و در نهایت محصول قابل استفاده تبدیل کنند. مرکز رشد سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، شامل 90 شرکت فعال در مجموعه مرکز رشد است که حدود 40 شرکت از این مجموعه شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. این شرکت‌ها در رشته‌ها و تخصص‌های مختلف فعالیت می‌کنند. بزرگ‌ترین سایت فناوری نانو در کشور نیز در این مرکز رشد قرار دارد و بیش از 20 شرکت در زمینه فناوری و تجهیزات نانو یا تجهیزاتی که برای تست مواد نانو به کار می‌رود، در این بخش فعالیت دارند. محصولات این شرکت‌ها به کشورهایی مثل مالزی، چین، تایلند و در بعضی موارد، روسیه صادر می‌شود.

دکتر علیرضا عشوری، دانشیار بایوکامپوزیت و رئیس مرکز رشد سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، درباره بخش‌های مختلف این مرکز به جام‌جم می‌گوید: در این سازمان، هفت پژوهشگاه تخصصی در زمینه فناوری شیمی آلی، مواد پیشرفته، انرژی‌های نو، مکانیک، برق، فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی، کشاورزی و مدیریت فناوری داریم که می‌توانند بازوی علمی و فناوری کشورها باشند. امکانات پژوهشی، ازجمله آزمایشگاه‌های مرجع و برنامه‌های تحقیقاتی وجود دارد که به کیفیت کار پژوهشی شرکت‌ها کمک می‌کند. همچنین در این مرکز، رشد فضای کارگاهی وسیعی در کنار فضای دفتری در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد تا بدون دغدغه به فعالیت بپردازند.

رئیس مرکز رشد سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران درباره شرایط حضور در فعالیت‌های مراکز رشد این سازمان ادامه می‌دهد: ملاک ما برای فعالیت در مراکز رشد این مرکز، سطح تحصیلات دانشگاهی نیست. البته کسانی که تحصیلات بالاتری داشته باشند، شانس بیشتری برای ورود به مرکز رشد دارند، اما موضوع مهم برای ما نوآوری کار ارائه شده و برتری نسبت به نمونه‌های داخلی یا تولید برای اولین بار در کشور است. همچنین طرح‌های پژوهشی باید جنبه اقتصادی داشته باشند و در نهایت محصول وارد مرحله تجاری سازی شود و گردش مالی داشته باشد. سومین موضوع پراهمیت، داشتن یک گروه کاری متناسب با زمینه فعالیت است. امروز بخش‌های مختلف یک کار، نیاز به افراد و تخصص‌های مختلف دارد. مورد چهارم این که فعالیت پژوهشی یک پروژه کوتاه مدت نباشد. ما تمایل داریم، شرکت‌ها تداوم فعالیت داشته باشند و در سطح کشور شناخته شوند.

سپیده شعرباف