امروزه ثابت شده در صورت مدنظر قرار دادن ملاحظات لازم، روزه‌داری تداخلی با درمان بعضی از بیماری‌ها ندارد. اما انجام این فریضه برای گروهی از بیماران می‌تواند مخاطره‌انگیز باشد.
کد خبر: ۹۱۵۲۵۶
روزه‌داری و باید و نباید‌های مصرف دارو

از جمله این افراد می‌توان به بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و بعضی از مبتلایان به دیابت نوع 2، بیماران دیالیزی، افراد مبتلا به فشارخون‌های کنترل نشده، افراد مبتلا به زخم فعال معده یا اثنی عشر، افرادی که کلیه‌هایشان سنگسازی مکرر دارد، مبتلایان به نارسایی قلبی، افراد مبتلابه آسم شدید و در نهایت زنان باردار اشاره کرد. در این افراد نباید هیچ گونه تغییری در رژیم درمانی و غذایی ایجاد شود؛ اما در مورد دیگران با توجه به این که داروهای خوراکی فقط در فاصله افطار تا سحر می‌توانند مصرف شوند برای روزه‌داری لازم است تغییراتی در رژیم دارویی بیماران اعمال شود. به این منظور ساده‌ترین حالت، تغییر دفعات و زمان مصرف دارو به صورت یک‌بار در روز موقع افطار است.

با وجود این در مورد برخی دارو‌ها، این حالت می‌تواند به تغییر در اثربخشی یا تحمل بیمار نسبت به دارو منجر شود؛ مثلا در مورد داروی پروپرانول جذب دوز مصرفی در صبح نسبت به دوز شب سریع‌تر است یا انالاپریل (داروی کنترل فشار خون) تک‌دوز شب، اثر‌بخشی بیشتری بر فشار خون شبانه دارد، اما باعث افزایش فشار خون طی روز می‌شود.

این یعنی اثربخشی دارو گاهی به زمان مصرف آن بستگی دارد. پس بیماران قبل از هرگونه تغییر در رژیم دارویی خود باید با پزشک و داروساز خود مشورت کنند.

روزه‌داری باعث ایجاد برخی تغییرات در ریتم فیزیولوژیک یا روندهای طبیعی بدن انسان می‌شود. مثلا فعالیت اعصاب سمپاتیک کاهش و فعالیت‌های آنزیم‌های کبدی افزایش می‌یابد. همچنین حجم غذای مصرفی و میزان مصرف مایعات بویژه چای همراه با وعده‌های سحری و افطار بیشتر می‌شود. این تغییرات به نوبه خود می‌توانند با مکانیسم‌های مختلف از تاثیر دارو بکاهند یا با تغییر در میزان یا سرعت جذب دارو باعث افزایش سطح خونی یک دارو و تبعات ناشی از آن شوند.

مثلا تانن موجود در چای می‌تواند باعث کاهش جذب ترکیباتی مثل آهن وکلسیم شود یا مصرف غذاهای چرب می‌تواند منجر به تاخیر در جذب اشکال آهسته رهش داروها شوند.

در مدت روزه‌داری، ترشح اسید در روز نسبت به شب افزایش چشمگیری می‌یابد. لذا به بیماران دارای زخم مزمن فعال توصیه شود تا حد امکان از روزه‌گیری خودداری کنند. همچنین برای جلوگیری از بروز مشکل یبوست باید در فاصله افطار تا سحر تا حد امکان از مایعات استفاده کرد و غذاهای حاوی فیبر بخصوص میوه‌ها را در رژیم غذایی گنجاند. برای بیماران مبتلا به یبوست استفاده از ملین‌های حجم‌دهنده مثل پسیلیوم نسبت به بقیه ارجحیت دارد.

در صورت بروز اسهال نیز به علت خطر دهیدراتاسیون (از دست دادن آب)، روزه‌داری به هیچ وجه صحیح نیست.

گرسنگی با تاثیر بر فعالیت اعصاب سمپاتیک، باعث کاهش مشکلات بیماران مبتلا به فشار خون می‌شود. معمولا در این بیماران ممکن است پزشک برای جلوگیری از دهیدراتاسیون، داروهای مدر بیمار را با داروهای دیگر جایگزین کند؛ اما در صورت عدم امکان این تغییر بهتر است از دیورتیک‌ها فقط بلافاصله بعد افطار استفاده شود.

در مورد بیماران تنفسی نیز در صورت مصرف کورتون‌های خوراکی بهتر است دوز روزانه یکجا بعداز افطار میل شود تا بیمار کمتر دچار مشکلات گوارشی شود.

در نهایت این که مهم‌ترین موضوعی که بیماران باید مدنظر داشته باشند این است داروها براساس شرایط خاص هر بیمار تجویز می‌شوند. بنابراین هرگونه تغییر خودسرانه در رژیم دارویی زیانبار است و در این خصوص باید فقط نظر پزشک معالج و داروساز را ملاک قرار داد.

دکتر کاوه سالارمند

داروساز

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها