سبقت مدارس از تعطیلات نوروزی

این رسم هر سال است، هفته آخر سال برای عده‌ای بوی تعطیلی می‌دهد، انگار این روزهای آخر جزیی از سال نیست و می‌شود این ته‌مانده‌های سال را از ماه اسفند جدا کرد و چسباند به تعطیلات فروردین.

مدارس تق و لق است، نه فقط در تهران که در سراسر کشور، نه فقط مدارس ابتدایی که در همه مقاطع، حتی برای مدارسی که دانش‌آموزان کنکوری دارند .

مدارسی که سال تمام نشده، تعطیل کرده‌اند کم نیستند، دانش‌آموزانی که غیبت کرده‌اند و موجه‌اش کرده‌اند، کم نیستند. اولیای مدارسی که به زبان بی‌زبانی از بچه‌ها خواسته‌اند به مدرسه نیایند، کم نیستند و البته خانواده‌هایی که مدیران را برای تمام کردن کلاس‌ها تحت فشار گذاشته‌اند.

همه می‌خواهند بروند و به کارهای آخر سال برسند، یکی به خانه‌تکانی‌اش، دیگری به خریدهای پایانی، یکی به سفری زودهنگام، دانش‌آموزان هم دنباله‌رو خانواده، حتی ذوق‌زده‌تر از همه بابت تمام شدن درس و مدرسه.

اما روی کاغذ چیز دیگری نوشته شده است، از وزارتخانه بخشنامه رسیده که مدارس از تعطیل کردن زودهنگام خودداری کنند و حتی تلویحا تهدید شده با مدیران متخلف برخورد خواهد شد ولی نه بخشنامه و نه تهدید فعلا اثر نکرده، همان طور که سال‌های قبل اثر نداشت حتی این روزها خبری در تلگرام دست به دست شد و بازار شایعات را داغ کرد که ذوق به دل عده‌ای انداخت، این که مدارس سه‌شنبه و چهارشنبه تعطیل است؛ آن هم به دستور مستقیم وزیر و با توجیه عجیب آماده شدن برای عید.

آموزش وپرورش اما این خبر را تکذیب کرد و رسول پاپایی، معاون مرکز اطلاع‌رسانی وزارتخانه دیروز بصراحت گفت مدارس امروز و فردا دایر است.

فارغ از این تاکید اما برخی مدارس کار خودشان را می‌کنند تا جایی که قاسم جعفری از اعضای کمیسیون آموزش مجلس به جام‌جم گفت که شنیده برخی مدیران خطاب به دانش‌آموزان می‌گویند ما که هستیم شما خودتان می‌دانید و در پرده این پیغام را می‌دهند که مدرسه تعطیل است.

سال 94، یک‌سوم سال تعطیل

علاقه به تعطیلات جزیی از فرهنگ ماست و اگر تقویم‌ها ورق می‌خورد، یکی از انگیزه‌های آن شمردن روزهای تعطیل پیش‌روست. شاید فراوان بودن تعطیلات رسمی درطول سال‌ها در ریشه دواندن این فرهنگ موثر بوده و ما به تعطیل بودن عادت کرده‌ایم و همین بهانه‌ای شده برای تراشیدن تعطیلات بیشتر.

سال 94، 23روز تعطیل رسمی داشت، بعلاوه 104 پنجشنبه و جمعه یعنی روی هم 127 روز تعطیل (بدون احتساب تعطیلات تابستانی) که بیش از یک‌سوم سال را تعطیل کرد.

از این تعطیلات علنی که بگذریم، باید تعطیلات مربوط به آلودگی هوا و بارش‌های سنگین برف و سرما را هم به این فهرست اضافه کرد که عقربه تعطیلات مدارس را امسال حسابی بالا کشید، اما چرا این همه تعطیلی ما را ارضا نمی‌کند و ما باز هم هفته آخر سال و هفته ابتدایی سال جدید را جزیی از تعطیلات می‌دانیم؟ این سوالی است که ما پاسخ آن را از دو کارشناس حوزه آموزش جویا شدیم .

مشکلی فرهنگی، لطمه‌ای که تعلیم و تربیت می‌خورد

قاسم جعفری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و دکتر حسین احمدی، کارشناس آموزش و پرورش هر دو معتقدند تعطیلی زودهنگام مدارس و البته دانشگاه‌ها مشکلی فرهنگی است.

احمدی می‌گوید خبردار شده که روز شنبه برخی مدارس پیک‌های نوروزی را نیز میان دانش‌آموزان توزیع کرده‌اند که پیغام نهفته در آن تعطیلی مدرسه از روز دوشنبه بوده است.

جعفری نیز که پیش‌تر گفته بود برخی مدیران برای غیبت دانش‌آموزان در روزهای باقیمانده سال به آنها چراغ سبز نشان می‌دهند.

جعفری این وضع را ناشی از حاکمیت عرفی شفاهی و نانوشته می‌داند که فقط با فرهنگسازی برطرف می‌شود و احمدی می‌گوید تنها با وضع قوانین و برخورد با مدیرانی که تعلیم و تربیت را سست می‌گیرند، این شرایط اصلاح می‌شود، اما هر دو بر این باورند تا روزی که وضع بر همین منوال است، آنچه لطمه می‌بیند نظام تعلیم و تربیت است.

احمدی می‌گوید وقتی روزهای سال تحصیلی به خاطر تعطیلات کوتاه می‌شود، کتاب‌ها با عجله تدریس می‌شود و فرصتی برای تکرار و تمرین، فعالیت‌های آموزشی و کارهای عملی باقی نمی‌ماند و در نتیجه دانش‌آموزان باسوادی کمتر از حد انتظار به پایه بالاتر می‌روند.

جعفری نیز می‌گوید: این تعطیلات خودساخته باعث القای حسی در نسل نوجوان و جوان می‌شود که گویی می‌توانند در کار و زندگی آینده خود نیز خلاف جریان قانونی حرکت کنند؛ اشاره او به زیر پا گذاشتن قواعد تقویم رسمی آموزشی با تعطیلات بی‌پایه و اساس است. روزهای پایانی سال با سرعت می‌گذرد و سال کهنه جای خود را به سال جدید می‌دهد؛ سالی که در آن نظام تعلیم و تربیت به خرداد نرسیده، باز هم با تعطیلات زودهنگام زخم می‌خورد و کوتاه می‌شود. این رسم غلط آفت نظام آموزشی ماست چه در مدرسه و چه در دانشگاه، آفتی که یک نسخه بیشتر ندارد: نظارت دقیق بازرسان، اجرای کامل قوانین و مقررات و البته فرهنگسازی درباره ارزش یادگیری و آموزش.

مریم خباز - جامعه