انتقام بودجه‌ای دولت از رسانه ملی

خلاف واقع نمی‌گویید اما...

سخنگوی دولت سخنی خلاف واقع نمی‌گوید؛ بودجه به طور کامل پرداخت شده است اما فقط بودجه جاری. بودجه‌ای که حتی کفاف پرداخت حقوق و مزایای کارکنان سازمان صداوسیما را هم نمی‌دهد و رسانه ملی در تامین حقوق نیروهایش هم عاجز مانده است. درحالی که حقوق کارمندان دولت 12درصد رشد داشته است وزارت اقتصاد و دارایی حقوق کارکنان همه دستگاه‌ها را می‌پردازد. برای مثال اگر 4 درصد به بودجه یک وزارتخانه اضافه شود، 4درصد نیز به هزینه جاری افزوده خواهد شد. این درحالی‌است که در صدا و سیما افزایش حقوق توسط خود سازمان تامین می‌شود یعنی اگر به بودجه سازمان 2درصد اضافه شود سازمان باید مشابه سایر دستگاه‌ها حقوق پرسنل را 12درصد زیاد کند.

هفته گذشته دکتر علی‌اصغر پورمحمدی، معاون سیما هم نسبت به کمبود بودجه شدید رسانه ملی هشدار داد و تصریح کرد با این وضعیت، دیگر پول و اعتباری برای ساخت و تولید برنامه‌ها باقی نمی‌ماند. همه اینها در حالی است که دو سوم بودجه عمرانی سازمان صداوسیما پرداخت نشده؛ بودجه‌ای که در سال پیش رو به نسبت سال 94، به میزان 21 درصد هم کاهش پیدا کرده است. اگر بخواهیم به مثابه سخنگوی دولت با عدد و رقم صحبت کنیم باید بگوییم همچنان 200 میلیارد تومان از بودجه عمرانی رسانه ملی پرداخت نشده است.

تعهدی که به فراموشی سپرده شد

با توجه به مجادلات چند سال اخیر دولت و رسانه ملی بر سر بودجه، دولتمردان به دفتر مقام معظم رهبری تعهد داده بودند که با توجه به جایگاه و حساسیت کار رسانه ملی به‌عنوان قرارگاه خط مقدم مقابله با جنگ نرم، نگاه جدی و ویژه به بودجه این سازمان در سال 95 داشته آن را واقعی ببینند. اما در کمال شگفتی، نه تنها به وعده‌ها عمل نشد که بودجه سال آینده رسانه ملی نسبت به بودجه 94، ‌فقط و فقط یک درصد و به عبارت دقیق‌تر 22/1 درصد رشد داشته است. یعنی نگاه ویژه دولت به بودجه رسانه ملی منجر شده است به افزایش یک درصدی آن. در تخصیص بودجه سال 95 نهادهای فرهنگی گویا فقط سازمان صدا و سیماست که کاملا بودجه‌اش در چارچوب شرط اولیه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور قرار گرفته و تعیین شده است. به‌رغم افزایش تا نود و چند درصدی بودجه برخی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی اما بودجه بزرگ‌ترین و فراگیرترین رسانه کشور در بخش جاری فقط یک درصد افزایش داشته و در بخش عمرانــی 21 درصد کاهش یافته و از رقم 316 میلیارد به 250 میلیارد تومان رسیده است! با این روال، به نظر می‌رسد قاعده و فرمول رشد 6 تا 8 درصدی بودجه جاری و کاهش 20 درصدی بودجه عمرانی دستگاه‌ها در سال 95 فقط شامل سازمان صداوسیما شده و بسیاری از نهادها و سازمان‌های دیگر از آن معافیت گرفته‌اند.

الزام بدوی تعامل و تنگنایی مضاعف

نکته قابل تامل دیگر این‌که دولت چه در سال گذشته و چه امسال بدون هیچ‌گونه رایزنی و مشورت، بودجه صداوسیما را تعیین کرده و بدون نظرخواهی و تعامل سازمانی، رسانه ملی را موظف کرده است که 53 درصد بودجه جاری‌اش را از محل پخش آگهی‌های بازرگانی تامین کند و به این ترتیب، از سرجمع هزینه‌های سازمان صدا و سیما، ‌دولت فقط 47 درصد آن را پرداخت کرده و بقیه به عهده خود سازمان خواهد بود. با این وضعیت، رسانه ملی در تنگنایی مضاعف قرار خواهد گرفت؛ از یک سو، مجبور است برای تامین هزینه‌های جاری‌اش به جذب هر چه بیشتر آگهی‌های بازرگانی رو بیاورد و سوق پیدا کند به سمت برنامه‌های مشارکتی که نتیجه آن بروز انتقادات نسبت به این رویه خواهد بود و از سوی دیگر، باید با تمام کاستی‌ها و کمبودها دست و پنجه نرم کند و با آبرو‌داری، صورت خود را سرخ نگه دارد و سفره دلش را هم پیش این و آن باز نکند، البته.

چنین رفتار یکطرفه‌‌، سلبی، بی‌منطق و غیرمنصفانه‌ای از سوی دولت در قبال فراگیرترین و پرمخاطب‌ترین رسانه کشور که به تعبیر امام راحل حکم یک دانشگاه عمومی را دارد، چه نتیجه‌ای می‌تواند داشته باشد الا تضعیف رسانه ملی و تقویت ناخودآگاه و ضمنی شبکه‌های قدرتمند و بی‌دغدغه‌ای که در ماهواره‌ فعالیت دارند؟

یک بام و دو هوا

دولت البته با همه این‌چنین نامهربان نیست و به وقتش با سازمان‌ها و نهادهای نزدیک به خود، مرام‌ها و مراودت‌ها دارد و مهربانی‌ها می‌کند.

برخی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی شاهد افزایش بیش از 50 درصدی در بودجه جاری سال 95 خود هستند و بودجه عمرانی‌شان هم تا 90 درصد ارتقا پیدا کرده است. برای مثال، بودجه وزارت ورزش و جوانان به ترتیب 54 و 93 درصد در بودجه جاری و عمرانی افزایش یافته و این رقم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 32 و 35 درصد است. همچنین سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور هم با یک جهش خوب در بودجه خود مواجه شده و بودجه جاری و عمرانی این سازمان به ترتیب 43 و 46 درصد فزونی گرفته و ارتقا یافته است. به نظر می‌رسد دولت با یک خط‌کشی محرز و قابل رویت در اختصاص بودجه به سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی، رفتاری دوگانه را در پیش گرفته؛ با نهادها و رسانه‌های همسو با خود مهربان است و دست و دلباز، سازمان‌هایی را که دنباله‌رو و همسو نیستند اما با ابزار بودجه در تنگنا قرار می‌دهد و بسختی می‌نوازد.

صداقت با مردم و خبرنگاران

بیان چنین سخنانی از سوی سخنگوی محترم دولت در باب پرداخت تمام و کمال بودجه صداوسیما آن‌هم در جمع خبرنگاران و اصحاب رسانه که در اصل چشم بیدار و هوشیار جامعه هستند، تعجبی دو چندان دارد. همه و بخصوص اهالی رسانه از چالش‌های بودجه‌ای دولت و صداوسیما خبر دارند و می‌دانند واقعیت چیست و در عالم واقع چه اتفاقاتی در جریان است. سخنگوی دولت باید به این نکته قابل تامل توجه داشته باشد که با قیاس بودجه اختصاص داده شده به سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی کشور در سال 95 و تبعیضی که بسهولت در این میان قابل رویت است، می‌توان صحت و سقم حرف‌ها و ادعاهایش را مورد واکاوی مستندوار قرار داد و به یک نتیجه‌گیری واضح و روشن رسید. شرط اصلی سخن گفتن با مردم و اصحاب رسانه به عنوان نمایندگان آنها صداقت است و روراستی.

انتظار حمایت از رسانه ملی

داوود نعمتی‌انارکی، مدیر کل روابط عمومی صداوسیما درخصوص اظهارات اخیر سخنگوی دولت درباره بودجه رسانه ملی گفت: ای کاش ایشان به جای این فرافکنی و بیان عباراتی مانند سفره دل پر خونم را در مورد صداوسیما باز نکنم و این که صد درصد اعتبارات صداوسیما پرداخت شده است، به بیان واقعیت‌های مربوط به بودجه صداوسیما می‌پرداختند. آمار و ارقام نشان می‌دهد که افزایش بودجه صداوسیما برای سال 95 تنها یک درصد بوده است، در حالی که بودجه دیگر دستگاه‌های فرهنگی بین 30 تا 40 درصد رشد نشان می‌دهد. با توجه به افزایش 12 درصدی حقوق و مزایا، در واقع کمک دولت به رسانه ملی کاهش نیز داشته است. وی در ادامه با بیان این نکته که دولت، رسانه ملی را موظف کرده است بیش از 50 درصد نیاز مالی خود را درآمدزایی داشته باشد، گفت: وقتی رسانه برای تحقق آن به موضوع مزایده آگهی‌ها می‌پردازد و برنده مزایده نیز مشخص می‌شود، می‌بینیم که فشار‌ها به بانک‌ها آغاز می‌شود که خود را از این موضوع کنار بکشند و این طرح را به شکست می‌کشانند.