این در حالی است که همین پرسشها در جشنوارههای قبلی هم پرسیده و تکرار میشد، اما نتیجه تقریبا هر سال مثل هم بود. شاید همین پاسخ تکراری نشان از یک قاعده و قانون باشد؛ نشان از یک حقیقت مسلم که همواره تکرار میشود. هر سال در جشنواره با چند فیلم خوب و گاه یکی دو تا پدیده، تعداد زیادی فیلم متوسط و تعداد زیادتری فیلم ضعیف یا خنثی مواجه هستیم. هر سال با اندکی شدت و ضعف، حجم و اندازه این سه بعد تغییر میکند، اما حد متوسط و معدل این سنجش و ارزیابی تقریبا شبیه هم است. پس از همین الان انتظار خود را مبنی بر تجربه مسبوق به سابقه با جشنواره سی و چهارم مشخص کنیم تا تکلیفمان روشن شود!
اما از حیث مضمون میتوان درباره شناسنامه ویژه هر جشنواره سخن گفت. براساس اخبار و معرفی فیلمهای شرکتکننده در جشنواره فجر میتوان حدس زد درونمایه فیلمهای امسال حول محور خانواده و اجتماع میچرخد و سیمرغهای جشنواره سی و چهارم بر پشتبام خانه و شهر به پرواز درمیآید. اکثر فیلمهای امسال به مناسبات و روابط عاطفی و خانوادگی میپردازند یا یک معضل اجتماعی را آسیبشناسی تصویری میکنند. این شاید با توجه به شرایط تاریخی ـ اجتماعی معاصر یا به اصطلاح دوران پساتحریمی که در آن به سر میبریم، انطباق داشته و قابل فهم به نظر برسد.
حتی دو فیلم «آخرین بار کی سحر را دیدی» و «سیانور» هم که ژانری پلیسی دارد در یک بستر عاشقانه و خانوادگی روایت میشود و این نشان میدهد سینمای ایران به درون خانهها برگشته تا بسیاری از معضلات و بحرانهای اجتماعی را از آنجا پی بگیرد و ریشه بسیاری از اختلافات را به سررشته آن در درون خانواده و مناسبات خانوادگی ردیابی کند. این البته از حیث مخاطبشناسی میتواند امیدوارکننده باشد، به این دلیل که مخاطب ایرانی هم به واسطه تجربههای زیسته تاریخی و هم ذائقه سینماییاش، گرایش بیشتری به فیلمهای خانوادگی ـ اجتماعی دارد و طالب آن است، اما از سوی دیگر سنگین شدن سینما و فیلم روی یک وزنه و یک ژانر ممکن است نوعی اشباعشدگی و شبیه هم شدن فیلمها را در پی داشته باشد که موجب ملال و خستگی مخاطب خواهد شد و در اکران عمومی، خودش را بیشتر نشان میدهد. البته از الان نمیتوان این نتیجه را پیشبینی کرد و باید دید، طیف تنوع فرمی و مضمونی در فیلمهای امسال چقدر است؛ مثلا این که آیا این فیلمها همه رویکرد آسیبشناسانه دارند و تلخ و گزندهاند یا میتوان از دل آنها، راهی به امید و روشنی پیدا کرد؟
با این حال هنوز نمیتوان درباره عملکرد اجرایی جشنواره سی و چهارم قضاوت قطعی کرد و تنها میتوان به این بسنده کرد؛ جشنواره سی و چهارم جشنوارهای متوسط با امید به ظهور یکی دو اتفاق چشمگیر است!
سیدرضا صائمی
جامجم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم:
رضا کوچک زاده تهمتن، مدیر رادیو مقاومت در گفت گو با "جام جم"
اسماعیل حلالی در گفتوگو با جامجم: