محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان؛ ناشناخته و گمنام

یکی از کارآفرینان بخش کشاورزی استان خراسان شمالی که از سال 91 مشغول به فعالیت در پارک علم و فناوری در زمینه تولید کود بیولوژیک است، در این‌باره به خبرنگار ما می‌گوید: پس از دریافت تائیدیه اولیه در اوایل سال 92، در اواسط همان سال با سرعت بسیار بالا وارد خط تولید شدیم و با توجه به این‌که با استفاده از این کود در مزارع گندم و جو به 30 درصد افزایش محصول در زمین‌های دیم و 10 درصد افزایش در زمین‌های آبی دست یافتیم، ولی متاسفانه استقبال مردم از طرح‌های جدید ما بسیار ضیف بوده است.

ابراهیمی مشکلات پیش روی شرکت کود بیولوژیک را نا آشنایی مردم با طرح و تولیدات داخلی، تمایل کشاورزان به جنس‌های خارجی، تقاضای سود زیاد توسط واسطه‌ها و دلالان، حمایت جهاد کشاورزی از شرکت‌های قوی و قدرتمند و بی‌توجهی به شرکت‌های جوان عنوان می‌کند.

وی در عین حال حمایت‌های پارک علم و فناوری استان را مناسب می‌داند و می‌افزاید: این شرکت دانش‌بنیان که از یک نوع باکتری از بستر کشت روستای «توی» شهرستان اسفراین، کود غیرشیمیایی تولید می‌کند، هم‌اکنون آماده گرفتن تائیدیه در زمینه کود برای چغندر قند و استفاده از باکتری‌های جدید است، اما نبود شناخت و استقبال نکردن مردم، ما را ناامید کرده است.

ضربه کالای خارجی

مهدی قنبری، کارآفرین دیگری که در بخش کامپوزیت فعالیت دارد، به ثبت شرکت خود در سال 89 و دریافت تائیدیه محصولات از شرکت‌های آزمایشگاهی بین‌المللی اشاره کرده و می‌گوید: حمایت پارک علم و فناوری در تمام زمینه‌ها مناسب است و برگشت‌پذیری سرمایه در طرح‌های دانش‌بنیان بسیار عالی بوده و کارآفرین پس از گذشت حداکثر 12 ماه می‌تواند سرمایه اولیه را به دست آورد.

وی در همین حال می‌افزاید: مشکل اساسی شرکت، حمایت مردم از کالاهای خارجی است و متاسفانه هنوز استفاده از محصولات دانش‌بنیان در کشور فرهنگسازی نشده است.

وی از تولید دو محصول جدید مخازن ذخیره‌سازی سوخت هیدروژنی و سی‌.ان.جی کامپوزیتی در اندازه اتوبوسی خبر داده و تصریح می‌کند: هم‌اکنون چهار نفر به صورت مستقیم و هشت نفر به‌صورت غیرمستقیم در این شرکت فعالیت می‌کنند که پس از سرمایه‌گذاری توسط سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی این تعداد به 200 نفر خواهد رسید.

ناآشنایی با طرح‌های دانش‌بنیان

مدیر مرکز رشد و امور موسسات پارک علم و فناوری خراسان شمالی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم، با اشاره به آغاز به کار این پارک در سال 90، زمینه‌های فعالیت این پارک را در بخش‌های کشاورزی و دامپروری، منابع طبیعی، آب و خاک، گیاهان دارویی و گیاه پزشکی، صنایع غذایی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، کشاورزی هسته‌ای و محصولات ارگانیک می‌داند و می‌گوید: در حال حاضر 9 شرکت دانش‌بنیان زیر نظر این مرکز فعالیت دارند که 70 نیرو به صورت مستقیم تمام وقت و یکصد نیرو نیز به صورت غیرمستقیم و پاره‌وقت در این شرکت‌ها فعالیت می‌کنند.

ناصر لطفی تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در استان خراسان شمالی را 27 شرکت اعلام می‌کند که با توجه به جمعیت استان کافی نیست.

وی با بیان این‌که مرکز رشد و امور موسسات پارک علم و فناوری خراسان شمالی، منابع مالی کافی برای حمایت از طرح‌ها را دارد، می‌گوید: نبود افراد کارآفرین، ناآشنایی مردم با پارک علم و فناوری و حمایت نکردن آنها از محصولات دانش‌بنیان، کم بودن طرح‌های نو و فعالیت نداشتن دانشجویان در این وادی و چندشغله بودن و نداشتن انرژی کافی برخی از افراد مشغول در شرکت‌های دانش‌بنیان، از مشکلات اساسی این مرکز است .

به گفته وی، حمایت‌های بلاعوض، فراهم نمودن سرمایه اولیه، تسهیلات با سود کم، شناسایی خیرین و سرمایه‌گذاران بخش فناوری، دفتر کاری و آموزش‌های رایگان، برگزاری جلسات درون‌ دانشگاهی، استفاده از هیات‌های علمی و متخصصان برای داوری طرح‌ها، تبلیغات در صداوسیما و تبلیغات محیطی فقط قسمتی از فعالیت‌های لازم برای جذب کارآفرینان در این مرکز است.

انتخاب زابل و سراوان

دو شهر مرزی زابل و سراوان استان سیستان و بلوچستان نیز از سوی نهاد ریاست جمهوری به عنوان شهرهای دانش‌بنیان کشور معرفی شد. این تصمیم در سفر اخیر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری به این استان با بررسی مشکلات این منطقه گرفته شده است.

میزان اعطای تسهیلات

پرویز کرمی، دبیر ستاد توسعه، علم و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان چندی پیش در گفت‌وگو با نشریه گسترش صنعت در باره میزان تسهیلات‌دهی صندوق شکوفایی و نوآوری به شرکت‌های دانش‌بنیان اعلام کرد: صندوق شکوفایی و نوآوری در صورتی که مجریان طرح‌ها و صاحبان واحدهای تولیدی بتوانند شاخص و معیارهای تعیین‌شده از سوی صندوق را رعایت کنند براساس بند «الف» ماده ۱۴ قانون صندوق از سه تا پنج میلیارد ریال تسهیلات با نرخ سود ۱۴ درصد با خواب یک‌ساله پرداخت خواهد کرد.

وی می‌افزاید: از دیگر تسهیلاتی که به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا می‌شود، وام خرید لیزینگ محصولات دانش‌بنیان است؛ یعنی اگر فردی از محصولات تولیدی شرکت دانش‌بنیان خریداری کند، صندوق شکوفایی و نوآوری وام لیزینگ خرید با هدف حمایت از تولید محصولات دانش‌بنیان را اعطا خواهد کرد.

اهداف شرکت‌های دانش‌بنیان

شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت یا موسسه‌ای است که به‌منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده به ویژه در تولید نرم‌افزارهای مربوط تشکیل می‌شود.

شرکت‌های دانش‌بنیان به جهت ارزش افزوده بالایی که ایجاد می‌کنند، نقش ویژه‌ای در رشد کشور در زمینه‌های علمی، فناوری و نیز اقتصادی بر عهده دارند.

عباس فتوره‌چی - جام‌جم