از شست‌وشوی پول تا پولشویی

اما بعد در مدرسه و دانشگاه مفاهیم علمی‌تری از پولشویی را یادمان دادند و بعدتر، واقعیت‌های اقتصادی کاری کرد که پولشویی را با عمق جان درک کنم و از آن مفهوم انتزاعی و ابتدایی فرسنگ‌ها فاصله بگیرم.

در یک عبارت ساده، پولشویی به عمل یا فرآیندی گفته می‌شود که پول‌های نامشروع را مشروع جلوه داده و منشأ غیرقانونی آن را پنهان کند. بد نیست بدانید نام آلکاپون گانگستر شهیر آمریکایی در سرآغاز تاریخچه پولشویی خودنمایی می‌کند. او و گروهش موسوم به آلکاپون‌ها به زور از مردم اخاذی می‌کردند، اما برای پنهان‎سازی شیوه عمل خود، رختشویخانه‌هایی تاسیس و وانمود می‌کردند درآمد خود را از این راه به دست می‌آورند؛ نه از راه نامشروع و اصطلاح پولشویی این چنین شکل گرفت، اما بعدها به رشد و بالندگی بیشتری رسید(!) و همزمان با پیچیده‌تر شدن روابط اقتصادی، متخصصان این امر، روش‌های بدیعی برای اقدام به عمل ـ البته ناپسند ـ پولشویی در پیش گرفتند؛ در مقابل، دولت‌ها هم برای مقابله با این پدیده شوم دست به کار شده و قوانین سختگیرانه‌ای در این خصوص وضع کردند. راحت‎ترین روش برای کاهش جلب‌توجه مجریان قانون به عملیات پولشویی این است که مقادیر هنگفت پول نقد به مقادیر کوچکی تبدیل یا این مبالغ به طور مستقیم در بانک سپرده‎گذاری می‎شود. به همین علت در نظام بانکداری ایران دریافت مبالغی بیش از 15 میلیون تومان مستلزم تکمیل یک فرم در برگیرنده مشخصات کامل آورنده وجه است. همچنین پرداخت وجه نقد بیش از این مبلغ ممنوع بوده و مشتریان باید از روش‌های دیگر موجود در نظام بانکی مانند چک رمزدار، حواله پایا و ساتنا و... برای جابه‌جایی مبالغ بیش از 15 میلیون تومان استفاده کنند. همچنین در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی صورت گرفته تا با انسجام و اتصال پایگاه‌های اطلاعاتی از جمله نظام بانکی، گمرک، مالیات و... مسیر ورود و خروج پول، شفاف و قابل شناسایی باشد تا نه پولی از ماشین لباسشویی سر از اقتصاد دربیاورد و نه از هزاران راه پیچیده و پیشرفته دیگر راهی به سوی چرخه اقتصادی کشور باز کند.

‌جام‌جم

محمد رضایی