گامی به سوی هدفمندسازی واقعی

نگاهی به گذشته نشان می‌دهد بیشتر دولت‌های گذشته حتی قبل از تدوین و اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌های فعلی، برنامه‌هایی برای اصلاح قیمت‌ انرژی و هدفمندی یارانه‌ها داشتند. اما به هرحال مامور نهایی اصلاح قیمت انرژی دولت یازدهم است که باید طبق قانون آن را به پایان برساند.

حذف یارانه انرژی و تخصیص منابع آن به تولید و رشد اقتصادی، کاری بود که قبلا و باید خیلی زودتر انجام می‌شود و حتی در دولت یازدهم نیز در پیشبرد آن تاخیر شده است اما چون کاهش یارانه انرژی در کنار دیگر کار خوب دولت یازدهم ـ حذف پردرآمدها از فهرست یارانه بگیران ـ‌ قرار گرفته می‌توان به این تاخیر به دیده اغماض نگریست.

البته روشن است با اعلام قیمت‌های جدید انرژی برخی مردم نسبت به این اقدام دولت اعتراض داشته و آن را باعث افزایش تورم و رشد هزینه‌های زندگی بدانند؛ چیزی که البته در بیان آن حق دارند.

به عبارت بهتر آنها بر این باور هستند که افزایش قیمت بنزین باعث می‌شود همه کالاها گران شود اما در واقع این‌گونه نخواهد بود و رشد قیمت اخیر سوخت تاثیری در گرانی و نرخ تورم نخواهد داشت؛ همان‌طور که سال گذشته بنزین گران شد اما تورم همچنان روند نزولی را طی کرد و امسال نیز همین‌گونه خواهد بود، حالا شاید دلیل این موضوع سهم کم فرآورده‌های نفتی در اقتصاد کشور باشد.

افرادی که نسبت به اصلاح قیمت حامل‌های انرژی اعتراض دارند باید توجه داشته باشند اگر اصلاح قیمت‌ها اتفاق نیفتد با کسری بودجه روبه‌رو خواهیم شد که تاثیر آن در تورم بسیار بیشتر از افزایش قیمت بنزین خواهد بود زیرا دولت برای جبران کسر بودجه 17 هزارمیلیارد تومانی مجبور به چاپ اسکناس خواهد بود و طبیعی است رشد نقدینگی در شرایطی که به‌خاطر رکود، کشور قادر به تامین کالای بیشتر نیست به رشد تورم منجر می‌شود و این تاکیدی است بر این‌که اثر آن بر درآمد و زندگی مردم بسیار بیشتر از رشد قیمت سوخت خواهد بود.

لذا باید اقدام دولت را پذیرفت که به‌جای روی آوردن به روش‌های غیر اقتصادی و غیر کارشناسی که اثر مخربش را در آینده نشان خواهد داد، براساس منطق اقتصاد و عاقلانه عمل کرد و حتی تبعات آن را نیز پذیرفت.

اما در این میان مشکل اصلی دولت، عدم ‌ارائه گزارش عملکرد و اقدامات انجام شده است. به نظر من شاید اگر دولت اقدامات خود را در هر زمینه بیشتر و دقیق‌تر به مردم اعلام کند با هر کاری در معرض حملات انتقادی مردم قرار نمی‌گیرد.

اطمینان دارم اگر دولت هم‌اکنون برنامه‌های خود را برای درآمد ناشی از یکسان‌سازی قیمت بنزین به مردم بگوید، مردم قانع و متوجه می‌شوند که این پول در کجاها و با چه کیفیتی هزینه می‌شود زیرا مصرف‌کننده نهایی خود مردم هستند.

به عبارت بهتر دولت نیز باید دقیقا گزارش کند که درآمد و منابع حاصل از یکسان‌سازی قیمت فرآورده‌های نفتی را به چه نسبتی و چگونه در فعالیت‌های عمرانی، توسعه شبکه ریلی و شبکه حمل و نقل شهری و جاده‌ای، ساخت آزاد‌راه‌ها، بهداشت و درمان و پرداخت یارانه به تولید هزینه می‌کند و البته همه این اقدامات باید با اعداد و ارقام شفاف همراه باشد تا مردم قانع شوند.

اگر چنین‌کاری از سوی دولت به‌طور دائم باب شود نه تنها اثرات روانی اصلاح قیمت حامل‌های انرژی کمرنگ خواهد شد بلکه اقداماتی چون انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی سرعت گرفته و حذف یارانه پردرآمدها با کمترین مقاومت مدنی و تبعات برای دولت انجام خواهد شد.

دکتر بهمن آرمان - کارشناس ارشد اقتصادی