عربستان در رویای بمب اتم

صرف نظر از اینکه این گزارش ها تا چه حد می تواند صحت داشته باشد، مساله اینجاست که آرزوی بلند پروازانه ریاض برای برخورداری از سلاح هسته ای، تا چه حد قابل تحقق است؟

در مقاله ای که به قلم عرفان حسین در روزنامه انگلیسی زبان داون پاکستان منتشر شده، اینگونه آمده است که عربستان برای محقق کردن این آرزوی خود در شرایط کنونی، راهی جز تکیه به پاکستان ندارد هر چند پاکستان هم در موقعیتی نیست که بتواند این خواسته بلندپروازانه ریاض را برآورده سازد.

پاکستان که در سال های گذشته متهم به انتقال فناوری هسته ای به لیبی شده است، اکنون به شدت مراقب است تا بار دیگر با چنین اتهامات سنگینی مواجه نشود. پاکستان با وجود اینکه که با خواسته اخیر عربستان برای اعزام نیرو برای حمله به یمن مخالف کرده است، ممکن است بار دیگر با خواسته ای بزرگتر و حساس تر از سوی ریاض مواجه شود و این خواسته ممکن است یک خواسته هسته ای باشد.

عربستان به دنبال دانشمندان هسته ای پاکستان

در بخشی از این مقاله آمده است: بعید نیست که عربستان بخواهد با بخدمت گرفتن مهندسان و دانشمندان هسته ای بازنشسته و فعال پاکستان، به سمت ساخت مخفیانه سلاح هسته ای گام بردارد. حتی انجام چنین کاری هم برای عربستان چندان آسان نخواهد بود. تمام مواد و تجهیزات هسته ای پاکستان تحت نظارت شدید بین المللی قرار دارد مگر آنکه غربی ها بخواهند چشم خود را به روی این موضوع ببندند و به عربستان برای داشتن تسلیحات هسته ای چراغ سبز نشان دهند.

براساس مقاله روزنامه داون، پاکستان حتی اگر بخواهد با عربستان همکاری هسته ای داشته باشد، نمی تواند مواضع ایران را به عنوان یک همسایه مهم خود نادیده بگیرد. ایران به اندازه کافی از ناآرامی های مرزی و حملات تروریستی که از خاک پاکستان انجام می شود، رنج می برد و دیگر حاضر نیست رنج و زحمت بیشتری را از سوی پاکستان تحمل کند.

با وجود تمام این مسایل، این احتمال وجود دارد که عربستان و امارات متحده عربی از پاکستان بخواهند که یک سپر و چتر هسته ای برای آنها ایجاد کند.

پاکستان، خود با مسایل و مشکلات فراوان داخلی از جمله تروریسم و مشکلات اقتصادی و کمبود انرژی مواجه است و مردم این کشور از دولت خود مصرانه می خواهند که تمام توان خود را صرف حل مسایل داخلی کند. پاکستان در شرایط کنونی در موقعیتی نیست که بخواهد به حمایت نظامی و هسته ای از کشورهای دیگر بپردازد و پاسخ منفی اسلام آباد به خواسته ریاض برای محلق شدن به جنگ یمن نیز گویای این واقعیت است.

دلایل تمایل ریاض به هسته ای شدن

عرفان حسین در مقاله خود می نویسد عربستان سعودی که در دام مشکلات خارجی از جمله تهدیدهای گروه تروریستی داعش و حمله ناکام علیه یمن و موج بحران مخالفت های داخلی گرفتار شده است، اکنون حضور موثر ایران را در تحولات منطقه بیشتر از هر زمان دیگر حس می کند و در واقع با هر گام موفق ایران، عربستان ناچار یک گام به عقب بر می دارد.

اکنون که ایران و شش قدرت بزرگ جهان به سمت امضای یک توافق هسته ای پایدار و جامع پیش می روند، عربستان سخت نگران است و می داند با امضای چنین توافقی، ایران چندین گام بلند و همزمان به جلو برخواهد برداشت و این به معنای عقب نشینی گسترده عربستان در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی و نفوذ منطقه ای خواهد بود.

براساس این مقاله، ایران که روابط بسیار خوبی با عراق، سوریه و لبنان ایجاد کرده و روابطی خوب با مردم یمن دارد، اکنون از سه جهت بر عربستان اشراف و تسلط دارد و با ایجاد هم پیمانان اصولی برای خود در اطراف عربستان، آن را احاطه کرده است.

عربستان با وجود اینکه از منابع مالی غنی و نیز تجهیزات نظامی پیشرفته و فراوان برخوردار است، اما به دلیل آنکه نظامیان چکمه پوش این کشور شجاعت و انگیزه لازم را برای مبارزه با هرگونه تهدید خارجی به ویژه گروه های تروریستی نظیر داعش ندارند، این کشور فقط می تواند روی هواپیماهای جنگنده خود حساب کند که البته این کافی نیست. نیروهای نظامی عربستان شاید برای سرکوب مخالفان داخلی بتوانند موثر واقع شوند اما حاضر نخواهند شد در مقابل جنگجویانی با انگیزه ای مثل داعشی ها، بایستند.

این تهدیدهای داخلی و خارجی باعث شده تا حاکمان کنونی پادشاهی عربستان بیش از حاکمان دوران گذشته در معرض ناامنی و خطر باشند. بعد از امضای توافقنامه هسته ای ایران با شش قدرت بزرگ جهان، عربستان شاهد تنزل ناگهانی و شدید در موقعیت و جایگاه منطقه و بین المللی خود خواهد شد و این تنزل جایگاه، آل سعود را در برابر مخالفان داخلی و گروه های تروریستی به ویژه داعش شکننده تر خواهد ساخت.

از طرف دیگر، عربستان نگران صادرات نفت خود به عنوان اصلی ترین شریان حیاتی این کشور است. بخش عمده ای از کشتی های حامل نفت عربستان برای رسیدن به بازارهای جهانی باید از تنگه هرمز عبور کنند، تنگه ای که ایران بر آن تسلط کامل دارد و در صورت بروز هرگونه خطای راهبردی از سوی عربستان، عبور کشتی های نفت حامل عربستان از این منطقه می تواند با مشکل مواجه شود. این موضوع برای امارات متحده عربی هم می تواند نگران کننده باشد.

تلاش برای تهدید جلوه دادن توافق هسته ای ایران

رخی رسانه های انگلیسی، آمریکایی و صهیونیستی شامل ساندی تایمز، نیویورک پست، جورزالم پست، تایمز آو اسراییل و ... به تازگی گزارش مشابهی منتشر کردند و در آن مدعی شدند که عربستان تصمیمی راهبردی برای تهیه سلاح هسته ای از طریق پاکستان اتخاذ کرده است.

طلعت مسعود، ژنرال عالی بازنشسته ارتش پاکستان که 40 سال سابقه خدمت در پست های عالی ارتش پاکستان دارد و از تحلیل گران سیاسی برجسته این کشور است، در گفت و گو با ایرنا، گزارش این رسانه ها را کاملا بی اساس دانست و گفت: پاکستان هرگز دست به چنین اقدامی نخواهد زد.

این مقام سابق ارتش پاکستان با تاکید بر اینکه کشورش در قبال تسلیحات هسته ای خود و در حفظ و نگهداری آن کاملا مسوولانه عمل می کند، گفت: انتشار چنین گزارش های بی اساسی از سوی رسانه های غربی و صهیونیستی موضوع تازه ای نیست و به عنوان مثال، در نوامبر سال 2013 نیز برخی رسانه های انگلیسی ادعای مشابهی را مطرح کردند و حتی اعلام کردند که سلاح های هسته ای پاکستان آماده تحویل به عربستان است.

این تحلیل گر مسایل منطقه ای یک از اهداف انتشار چنین گزارش هایی را مخدوش کردن چهره پاکستان عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه ایران و شش قدرت بزرگ جهان فاصله زیادی تا امضای قرارداد هسته ای نهایی ندارند و عربستان نگران حصول چنین توافقی میان ایران و آمریکا و دیگر کشورهای عضو گروه 1+5 است، برخی رسانه های غربی-صهیونیستی تلاش دارند تا انتشار اینگونه اخبار و گزارش های بی اساس، توافق هسته ای میان ایران و گروه 1+5 را برای منطقه خطرناک جلوه دهند.

وی افزود: متاسفانه رسانه های غربی و اسراییلی با پرداختن به توان تسلیحات هسته ای پاکستان و گره زدن آن به عربستان سعودی، قصد دارند از این موضوع برای خطرناک جلوه دادن توافق هسته ای ایران بهره برداری سیاسی و تبلیغاتی کنند.(ایرنا)