قانون:نبرد مبهم خوابها و خاطره ها
سابقه ممتد حضورهاشمیرفسنجانی در سیاست البته قابل مقایسه با احمدینژاد نیست. با این حال هر دوی اینها مشخصا در 10 سال گذشته از بازیگران عرصه سیاست یا به عبارت دقیقتر از عناصر اصلی شکل دهی به منازعات و مباحثات سیاسی در ایران بودهاند. هر دوی این سیاستمداران پر ماجرا، چه از طریق حضور در مبارزات و رقابتهای انتخاباتی، چه از طریق انجام سخنرانیها و میتینگهای سیاسی و چه به شیوه طرح مواضع بحثانگیز سهم قابل توجهی در برانگیختن التهابات سیاسی و بعضا شکست سکوت حاکم بر سیاست کشور داشتهاند.
دوگانههاشمیو احمدینژاد که در خلا ناشی از غیبت گروههای اصلاحطلب به شکل شک برانگیزی بروز و ظهور غیر طبیعی یافته بود، بخش اعظمیاز فضای سیاسی انتخابات ریاست جمهوری در سال 1392 را مستقیما متاثر از خود ساخته بود. جریانهایی در درون حاکمیت هم البته بیمیل نبودند که اگر قرار است در جامعه رقابتی شکل بگیرد چه بهتر که از محدوههاشمیو احمدینژاد فراتر نرود . بهرغم اینکه احمدینژاد چند سالی است از قدرت رسمیکنار رفته و به جامعه استراحت داده است اما رقابتهای پیدا و پنهان این دو هنوز هم میتواند برای علاقهمندان به مباحث سیاسی پر حاشیه و جذاب باشد. با این تفاوت کههاشمیهیچگاه احمدینژاد را در حد و اندازه خود ندانسته است و همه سخنان و کنایههای او در واقع خطاب به کسانی است که از پشت پرده احمدینژاد را در برابر او شارژ کرده و وانهادهاند. برای احمدینژاد اما رویارویی باهاشمیاعتبار آفرین و پر منفعت است.
دوگانه سیاسی خوابها و خاطرهها
جدیدترین حضور بحثانگیزهاشمی و احمدینژاد در عرصه سیاست امروز ایران به شکل نقل خوابها و خاطرهها متجلی شده است. موضوع خاطراتهاشمیرفسنجانی در دو هفته پیش و نیز نقل و نشر یکی از خوابهای طلایی احمدینژاد در اواخر هفته قبل هر دو منشا مباحثات و بگومگوهای تازهای در درون جامعه ایران بوده است.هاشمینقطه ضعف بسیاری از رقبا و مخالفانش را به درستی شناخته است به همین دلیل در چند دهه اخیر که بسیاری از ابزارهای قدرت را از دست داده هنوز میتواند با ذکر خاطرهای آنهم از دورانی که کسی قدرت یا حافظه نفی و انکارش را ندارد، بسیاری از رقبای سیاسیاش را که از قضا خود را یاران امام و انقلاب معرفی کردهاند، به گوشه رینگ تاریخ انقلاب براند. خاطرات او تغییر باب میل جامعه امروز بیان میشود برای مخالفانش شمشیر دو لبهای است که نه میتوانند به تایید آن مبادرت ورزند و نه یکسره به نفی و انکار آن بپردازند.
سن و سال و تجربه احمدینژاد اما امکان خاطرهگویی از انقلابی که سی و اندی سال از آن گذشته را میسر نمیسازد. به همین دلیل او این روزها به جای خاطرهگویی از روزهایی که بهیاد نمیآورد ترجیح میدهد از ابزار راحتتر خواببینی و خوابگویی استفاده کند. حلقه نزدیکان به احمدینژاد که این اکنون در ساختمان گرانقیمت دولتی در شمال تهران درحال دیدن خواب دیگری برای آینده ایرانند، اخیرا به نقل و بازتاب یکی دیگر از خوابهای احمدینژاد مبادرت ورزیدهاند. در خواب اخیر او که حول و حوش سالهای نخست پیروزی انقلاب است، صندلی خالی در کنار رهبران انقلاب را به تصویر کشیده که روحانی دیگری (احتمالاهاشمیرفسنجانی) میکوشد روی آن قرار گیرد اما آنان از نشستن او در صف رهبران انقلاب ممانعت میکنند. مسلما برای جامعهای که دیگر به سخنان و ادعاهای احمدینژاد در روز روشن اعتمادی ندارد قبول خوابها و رویاهای او کار سادهای نخواهد بود، اما این خوابها و نیز آن خاطرهها با چه نیتی بیان و به درون رسانهها کشیده میشود؟ و طرح و بسط آن چه آسیبها و پیامدهایی را متوجه سیاحت سیاستورزی در ایران میکند؟
چرا این دو نفر به گذشته رجوع میکنند؟
هم هاشمی رفسـنجانی و هـم محمود احمدی نژاد هر دو و هر یک به مدت 8 سال رئیسجمهور ایران بودهاند.هاشمیمسئولیتهایی بیش از این نیز داشته و به جرات میتوان گفت حداقل تا اواسط دهه 70 یکی از قدرتمندترین مردان سیاست ایران است که از سیاست و اقتصاد و جامعه گرفته تا جزء جزء زندگی مردم با نگاه و نگرش او در پیوند بود. با این حال هم خاطراتهاشمیو هم خوابهای احمدینژاد گستره زمانی سالهای نخست انقلاب و مشخصا دورهای قبل از مسئولیتهای سیاسی و اجراییشان را در بر میگیرد. هر دو در طلب گذشتهاند. چرا؟ چون احساس میکنند سهیم شدن در خاطرات دوره بنیانگذار انقلاب و توسل به شجره نامههای سیاسی بیش از کار کردن، عمل کردن و زحمت کشیدن سالهای مسئولیت به آنها اعتبار و اطمینان میبخشد. هر دو میکوشند تا با نقب زدن به گذشته رویایی بر واقعیتهای امروز ایران چشم بپوشند. به باور آنان حقیقت مسئلهای مربوط به گذشته است.
افتخار کردن به نمادها و قهرمانان گذشته انقلاب تا آنجا که چراغی برای ترسیم و تبیین درست مسیر آینده باشد، ایرادی ندارد که هیچ، بلکه لازم و ضروری هم هست اما برای یک سیاستمدار واقعی مشروعیت و مقبولیت حقیقی به جای تبارها و شجرهها و خاطرهها و خوابها باید از عملکرد و کارایی درست آنان ناشی شود. سیاستورزی درست نه نوستالژی و چنگ زدن به گذشتهها و رویاها بلکه درگیر شدن در مسائل و مصائب امروز جامعه ایران است. اکنون ما باید با نگاه به واقعیتهای امروز به دنبال جستوجو و ترسیم افقهایی روشنتر در آینده باشیم، واقعیت سیاست نه گذشته پدران ما بلکه آینده فرزندانمان است وگرنه گیر کردن در چنبره خاطرات گذشته جز تاریخی کردن امر سیاسی در ایران نتیجه ملموس دیگری در پی نخواهد داشت. از منظر تاریخی و از نگاه اندیشه سیاسی خواببینیهای بیبنیاد وحتی برخی گذشتهگرایی مفرط میتواند خطرآفرین نیز باشد. فاشیسم و نازیسم در ایتالیا و آلمان هر دو از بستر گذشته ستایی و رمانتیسم برخاسته بودند. در خود جامعه ما خوابهای مکرر میرزاآقاسی برای ناصرالدین شاه بخشی از تاریخ ایران قرن 19 را به نیستی و تباهی راند.
هاشمیو احمدی نژاد چه منظوری دارند ؟
نقل این خوابها و خاطرهها به هر دلیلی که عنوان شدهباشد، مسلما با هدف آگاهی بخشی و تنویر افکار عمومیبیان نمیشود. این رفتارها در متعالیترین شکل میتواند معنی ارسال پیامیغیر مستقیم برای جبهه مقابل باشد. احمدینژاد با دیدن خوابی که یک روحانی قادر به نشستن در صفوف دیگر رهبران روحانی انقلاب نمیشود احتمالا میخواهد بگوید همراهی فیزیکی با انقلاب و رهبران آن دلیلی برای مقبولیت و مشروعیت طرف مقابل نیست. حملاتی اینچنین بههاشمیرفسنجانی محدود نمانده است. احمدی نژادیها حتی کوشیدند تا وابستگی خونی مثلا سیدحسن خمینی به پدر بزرگش را در مقایسه با نوع وابستگی اعلامیخودشان به نظام و انقلاب مسئله کم اهمیتی وانمود نمایند. بنابراین پیام اصلی خواب احمدینژاد چارهجویی برای ممانعت از قدرتگیری دوباره مردی است که میتواند حضور او برای آنان دردسرآفرین باشد. درواقع خوابهای او ادامه مبارزهای است به شیوه دیگر. مبارزهای که به پوشیدهترین شکل ممکن در جریان است.
خاطرهگوییهاشمیرفسنجانی هم از همین قماش است. رفسنجانی در طول 10 سالی که بعد از فوت امام(س) در سریر قدرت بود هیچ خاطره بغضآلود و نیازمند همدلی و همنوایی عمومیارائه نکرد. برعکس همه خاطرات آنروز او به نوعی توجیه کننده و تثبیت کننده همان وضعیتی بود که او کماکان در آن قدرت و اعتبار داشت و به آه و افسوس مردمینیاز نداشت. عمده خاطرات بحثانگیزهاشمیاز زمانی مطرح میشود که وضعیت سابق او در حال افول است. شروع خاطرهگویی اینچنینی از سالهای تعارض او با احمدینژاد و اصولگراهای جوان و تندرو آغاز میشود. او هم از خاطرهگویی به عنوان وسیلهای برای ارسال پیام، توصیه یا هشدار به جریان مخالف بهره میگیرد.هاشمیبرای انقلاب زحمت کشیدهاست و زیبنده نیست که این زحمات از سوی تازه واردها در سیاست و قدرت نادیده گرفته شود.هاشمیمیخواهد بگوید تازه واردهای تندرو که مرا خراب کردهاند به آبادی شما هم نخواهند پرداخت اما این پیام را به غامضترین شکل ممکن یعنی خاطرهگویی بیان میکند.
به هر ترتیب آن خواببینیها و این خاطرهگوییهای مبهم و گزینشی دستاوردی جز گسترش ابهام و رازآلودگی در عرصه سیاست ایران نداشته است. احمدی نژاد برای تایید موقعیت خود به خوابها و رویاهایش پناه برده وهاشمیبرای اثبات مشروعیت خود از ذهن و حافظهاش کمک جسته است. نقل آن خوابهای غیر صادقانه و ذکر این خاطره های گزینشی هیچکدام کمکی به شفافسازی در عرصه سیاست و نیز رفع ابهامهای بغرنج تاریخ 30 ساله کشور نکردهاند. نسل جوان امروز جامعه ما به جای آگاهی دقیقتر از حقیقت تاریخی که بر آنان رفته است علنا باید منتظر خاطرهگوییهای مبهم وسربستهای باشد که از پس هر درگیری و نزاع سیاسی و جناحی بروز و ظهور مییابد. این داستانها بسیاری از حوادث تاریخ انقلاب ما را رازآلودهتر و متاسفانه باورناپذیرتر کرده است.
خوابها و خاطرهها سیاست را عقلگریز کرده است
هاشمیو احمدینژاد هر دو و البته به دو تعبیر متفاوت عملگرایند.هاشمیبه این دلیل عملگرا خوانده میشود که از شعارهای آرمانگرایانه دهه نخست انقلاب فاصله گرفته بود. احمدینژاد به خاطر اینکه میپنداشت هیچ کاری در مملکت مبنای فکری و نظری ندارد و اساسا هیچ عملی نیاز به فکر ندارد، در زمره عملگراها قرار میگرفت. عملگرایی به معنای گریز از آرمان و نظریه ارتباطی با عقلانی کردن حوزه سیاست ندارد. پیش درآمد عقلگرایی در سیاست باورمندی به اصل توانمندی فردی و جمعی به حل مسائل مبتلابه سیاسی است که میتواند به شکل باور به برابری و مشارکت سیاسی و بهرهگیری از خرد انسانی متبلور شود. هم احمدینژاد و همهاشمیدر این زمینه کارنامه روشنی ندارند.
احمدینژاد در سالهای قدرتش نشان داد که از اساس به باورهای دموکراتیک بی اعتناست او حتی جمعگرایی پوپولیستی و مراجعه بیپرده به مردم را با اصل مشارکت سیاسی اشتباه گرفته بود. بدتر از همه اینکه با طرح موضوعات آخرالزمانی و اجرای نمایشهاله نور کوشید تا دستکم برای اذهان ساده تفسیری قدسی از رفتارهای سیاسی غیرمتعارف خود ارائه نماید. خوابهای امروز احمدینژاد ورژن دیگری از همانهاله نور است. پناه بردن به خواب و رویا در حقیقت نگرانی از مواجهه با پرسشهای انبوهی است که از خرد پرسشگر ناشی میشود. احمدینژاد میخواهد بگوید در پس این گفتار و رفتارهای حیرتآور من واقعیتی فرازمینی نهفته است که شما ای رقبای سیاسی و ای مردم پرسشگر ایران از درک آن آگاهی ندارید. خوابهای احمدینژاد و نیز نظرات طنزآلود برخی مخالفانش که دوران او را امتحان الهی برای مردم ایران میدانستند به یکسان بر رازآلوده کردن و غیر عقلانی کردن عرصه سیاست ایران موثر افتاده است.
هاشمیهم در مسیر عقلانی کردن عرصه سیاست ایران گامهای داوطلبانه زیادی برنداشته است. گرایش امروزهاشمیبه جامعه مدنی ایران، میدانیم و میداند که داستان دیگری است. مواضع شجاعانه چند سال اخیرهاشمیو نیز خطرپذیری سیاسی او البته واجد دستاوردهای سیاسی ارزشمندی برای حیات دموکراتیک جامعه ایران بودهاست. ولی برای پذیرش این نکته که رفتار سیاسی اخیرهاشمیبه چه میزان متاثر از باورهای دموکراتیک یا بر عکس ناشی از کم مهری جریان مقابل بوده است هم ما و هم مردم ایران به زمان بیشتری نیاز داریم. خاطرهگوییهای امروز جدای از شأن نزولش اگر مجهز به مستندات عقلی و قابل رویتی باشد صد البته که مفید خواهد بود در غیر این صورت همین خاطرات هم میتواند به پوشش برای فهم دیگر واقعیتهای سیاسی و اجتماعی سالهای صدر انقلاب مبدل شود و بر غامض کردن و غیر عقلانی کردن عرصه تاریخ و سیاست معاصر ایران لایه دیگری بیفزاید.
در مجموع این خاطرات و آن خوابها اگر چه از جانب دو تیپ شخصیت به لحاظ سیاسی متفاوت طرح و بیان میشود اما از حیث تاثیر مخرب بر فرآیند عرفی کردن و عقلانی کردن سیاست ایران تفاوت چندانی ندارند. هر دو به یکسان سیاستورزی در ایران را گذشتهگرا، قدسی، رمانتیک و فانتزی کردهاند. ما برای رسیدن به جامعهای پویاتر به چشماندازهای امیدبخشتری نیاز داریم. بدون عبور از سیاست خواب و خاطره راه به جایی نمیبریم.
قانون
-حکایت وام ها و با نفوذها
-نبرد مبهم /خواب ها و خاطره ها
-جزییاتی جدید از اختلاس در صندوق رفاه دانشجویی /در میان سکوت نمایندگان پول بچه های مردم را بالا کشیدند!
- دو سال قبل 50 ناشر ممنوع الورود بودند
کیهان
-وحشیان آل سعود در یک شب 160 بار صعده را بمباران کردند / خونی که فقط با خون شسته می شود
-طرح 3 فوریتی مجلس توقف مذاکرات تا پایان تهدیدها
-ترک میز مذاکره از سوی ایران کابوس 150 عضو کنگره امریکا
-80درصد پوشاک داخلی روی دست تولیدکنندگان مانده است
خراسان
-ولخرجی 2600 میلیارد تومانی پورشه سواران در اوج تحریم ها
-انتقاد شدید روحنی از عربستان سعودی
-زمزمه های ترمیم کابینه جدی شد
-پاسخ عجیب!
دنیای اقتصاد
-روحانی:بمباران مردم بی دفاع یمن خطای استراتژیک است نه نشانه قدرت
-دلواپسی اعراب از توافق هسته ای
-سقوط جمعی صنایع بورسی
-فرضیه باطل در تعیین سود
ابرار
-محاکمه نفر دوم گروهک تروریستی منافقین در پاریس
-ارائه راهبردهای جعلی در مرکز بررسی های نهاد ریاست جمهوری !
-رییس کمیسیون انرژی مجلس:شرایط فراهم شود ظرفیت تولید نفت برای صادرات وجود دارد
-رحمانی فضلی باز هم راهی مجلس می شود
آفتاب
-عبدالواحد موسوی لاری: احمدی نژاد چه گلی بر سر ملت زده که مردم او را به مجلس بفرستند؟!
-گزارش آفتاب یزد:سرمایه گذاران انرژی در راه ایران
-فرهادی اعلام کرد:مبلغ اختلاس در وزارت علوم بیش از 32 میلیارد
-رویاپردازی دلواپسان مجلس
ابتکار
-مشاور رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام:هاشمی با تهدید عقب نشینی نمی کند
-با قراردادهای صوری پول مردم را بالا کشیدند
-بخش خصوصی جور مدیران را کشید
-انتخابات مجلس بر سر دوراهی
اطلاعات
-رژیم آل سعود شهرهای شیعه نشین یمن را منطقه جنگی اعلام کرد
-دکتر صالحی امیری:اسناد و میراث مکتوب دیجیتالی می شود
-وزیر بهداشت:باید در آموزش پزشکی بازنگری کنیم
اعتماد
-9 ایرباس در آشیانه تهران
-زمزمه های تغییر در پاستور
-دلواپسان علیه دانشگاه آزاد فضاسازی می کنند
-داعش و طالبان مخوف ترین هیولاهای زمان ما
افکار
-مذاکرات بعدی از سه شنبه تا جمعه در وین
-مدت انتظار خانه دار شدن به 8 سال می رسد
-تهران تغییر چهره داد
-آتش بس 5 روزه در یمن
امتیاز
-گزارش پیک بامدادی از زیرپوست پایتخت: کلاس رقص و استخرهای مختلط
-سرانه 645 هزار تومانی برای با سواد شدن
-ابطال 6 میلیون کارت غیرمجاز سوخت
-بزرگداشت سیروس پرهام
ایران
-ورود 9 ایرباس جدید به آسمان ایران
-خرید بیمه سربازی قسط بندی شد
-قیمت گزاف سلامتی در بازار شلوغ نظارت ها
-بازسازی سرقت سریالی در بازار تهران
پیام زمان
-تغییر سهمیه بندی سوخت تا پایان سال منتفی است
-افزایش 20 درصدی توان عملیاتی صادرات نفت خام ایران
-دکتر کولیوند: توافقی که عزت ایران را زیر سوال ببرد، نمی پذیریم
-لاریجانی: حرکت قوه مقننه در جهت ارتقا بازار سرمایه است
جمهوری اسلامی
-انتقاد شدید رئیس جمهور از بی عملی صلیب سرخ در یمن
-گرایش سرمایه گذاران خارجی به سمت بازار ایران
-علیخانی: هتاکی رایج شود،دیگر هیچکس مصونیت نخواهد داشت
-کشتار جمعی درصعده توسط سعودیها
جوان
-ضرر 64 هزار میلیاردی سهامداران در دولت یازدهم
-آوار بمب ها بر سر 2/5 میلیون کودک یمنی
-رژه جنگ پوتین در مسکو
-تقدیر از کاپیتان
حسبان
-رئیس جمهور:عربستان در یمن مرتکب خطای استراتژیک شده است
-رشد 15 میلیون تنی ظرفیت تولید پتروشیمی با 7.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری
-تقابل سرخابی های پایتخت با سرخابی های تبریزی
حمایت
-وصول 4 هزار میلیارد از معوقات بانکی در سال 93
-پایان بررسی سیاست های کلی برنامه ششم توسعه در مجمع تشخیص مصلحت
-قاچاقچیان و قاتلان زیر چتر حمایت احمد شهید!
-سقوط آزاد شاخص کل بورس ادامه دارد
راه مردم
-مدیریت دو گانه مشکل اصلی برج آزادی -تاسیس پتروشیمی و نگرانی مردم چابهار از مشکل زیست محیطی
-مرگ خزنده ای زیر پوست شهر
رسالت
-دولت هنوز توقعات مردم را پاسخ نداده است
-سعودی ها مسائل سیاسی منطقه و جهان را نمی فهمند
-ژنرال قاهره چگونه به خاک افتاد
رویش ملت
-خطای بزرگ حکومت تازه کاری سعودی
-آتش بس در یمن از سه شنبه آغاز می شود
-جزئیات طرح نظارت مجلس بر توافق هسته ای
-4 عضو خانواده آملی قربانی چاه فاضلاب شدند
سیاست روز
-طرح 3 فوریتی برای توقف مذاکرات
-ماجرایی که باز هم وارونه نشان داه شد
-عدالت سهام عدالت زیر تیغ مدیریت سیاسی
-دستمال رسانه ای برای پاکسازی افتضاح مجلس اصلاح طلبی
شهروند
-کاهش کمبودهای دارویی از 300 به 28 قلم
-افزایش بیماری های نوظهور پیامد گرمایش زمین
-25 پیامک، راز مرگ دختر مهابادی را فاش کرد
عصر ایرانیان
-3 هزار کلینیک دندانپزشکی امسال ایجاد می شود
-محموله های نفت خام از بابک زنجانی پس گرفته شد
-توقف مذاکرات در دستور کار مجلس
-روزهای طوفانی بورس به پایان می رسد ؟
کارو کارگر
-بمباران مردم بی دفاع یمن خطای استراتژیک عربستان است
-آمریکا می خواهد با تهدید نظامی به خواسته های خود برسد
-گرسنگی 120 هزار کودک یمنی
مردم سالاری
-هشدار درباره کشیک فروشی در بیمارستان ها
-احداث پالایشگاه در آمریکای جنوبی توسط ایران
-مخالف تغییر زمان دیدار با پرسپولیس هستم
وطن امروز
-کری: خشنودیم
-سپرده گذاران بازیچه بانک ها
-شورش اسکاتلند علیه دو قطبی
-اصرار دولت بر خصوصی سازی مدارس
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید به مناسبت هفته بزرگداشت شهدا در گفتوگوی اختصاصی با روزنامه «جامجم» مطرح کرد
در پانزدهمین سالگرد تأسیس شبکه مستند سیما با حسین زارعزاده گفتوگو کردیم