گران‌تر از پـاریس ارزان‌تر از شاه عبدالعظیم

در این گزارش سراغ گزینه‌های متعددی رفته‌ایم که برای اقامت زائران در مشهد موجود است. اگر شما هم قصد سفر به مشهد را دارید این گزارش را به دقت بخوانید و از الان برای وضعیت اقامت خودتان برنامه‌ریزی کنید.

اگر نازک نارنجی هستید اینجا نروید

اگر به مشهد آمدید و خواستید سفرتان خیلی ارزان تمام شود حتما سری به کمپ پارک «بابا قدرت» بزنید. این طوری هزینه اقامت شما تقریبا از فهرست هزینه‌هایتان حذف می‌شود. کمپ بابا قدرت به درد آدم‌های نازک نارنجی نمی‌خورد. خوابیدان در چادر برای دو گروه مناسب است؛ اول، کسانی که به شدت صرفه‌جو هستند و نمی‌خواهند پول هتل و مسافرخانه بدهند و دوم، افرادی که رابطه خوبی با طبیعت دارند و از خوابیدن کنار درخت و سبزه لذت می‌برند. البته تجربه نشان داده بیشتر افراد جزو همان گروه اول هستند؛ یعنی خیلی‌ها که ادعای طبیعت دوستی می‌کنند در واقع از پرداختن رقم‌های نجومی هتل‌ها هراس دارند!

خطر گازگرفتگی و کمبود سرویس بهداشتی و تب و لرز

برای گذراندن شبی رویایی در چادر باید چند نکته را در نظر بگیرید. کمپ باباقدرت امکانات زیادی ندارد و خودتان را برای رویارویی با هر دشواری آماده کنید. ممکن است مجبور شوید چند دقیقه‌ای در صف سرویس‌های بهداشتی بایستید. این کمپ در ابتدای میدان فرودگاه واقع شده و فاصله زیادی با حرم مطهر امام رضا(ع) دارد. اگر وارد کمپ شدید باید اصول ایمنی را رعایت کنید. مثلا داخل چادرها گاز پیک نیک روشن نکنید. چندی پیش دو زائر بر اثر گازگرفتگی در کمپ غدیر مشهد (دیگر کمپ زائرپذیر شهر مشهد) جان به جان‌آفرین تسلیم کردند. چادرها توان مقابله با باران و برف و سرمای هوا را ندارند. بارها اتفاق افتاده ساکنان چادر خیس شده یا از سرما تا صبح لرزیده‌اند. ماموران شهرداری، نیروی انتظامی و هلال احمر در اطراف این کمپ‌ها حاضر هستند و با توجه به پیش‌بینی سازمان هواشناسی به زائران توصیه‌های لازم را می‌کنند. آنها در این گونه مواقع از زائران می‎خواهند چادر را ترک کنند و در سوله‌های اطراف ساکن شوند.

با توجه به همه این مشکلات سعی کنید دور کمپ مسافرتی و چادر را خط قرمز بکشید. ضمنا این کمپ به شهروندان مشهدی خدمات ارائه نمی‌دهد. اگر به طور اتفاقی خودرویی خریداری کرده‌اید که نمره مشهد دارد مدارکی با خود ببرید که اثبات کند شما غیرمشهدی هستید.

اسکان جلوی تخته سیاه

در تعطیلات نوروز و تابستان در مدارس مشهدی به روی زائران باز می‌شود و مسافران در اتاق‌های درس و روبه‌روی تخته سیاه بساط خودشان را پهن می‌کنند. مدارس فقط در ایام نوروز و تابستان پاسخگوی نیاز مسافران هستند و در دیگر ایام سال به دلیل رفت و آمد دانش‌آموزان کار اصلی‌شان را انجام می‌دهند. حسینیه‌ها هم در ایام خاص پذیرای زائران می‌شوند و معمولا شهرداری مشهد چند حسینیه را برای زائران نوروزی در نظر می‌گیرد. خیلی از هیات‌های عزاداری هم برای خودشان حسینیه اختصاصی دارند و هر زمان به مشهد می‌آیند یک راست به همان جا می‌روند.

مسافرخانه‌های 15 هزارتومانی

در فیلم‌های سینمایی شخصیت‌هایی که کفگیرشان به ته دیگ خورده و مجبور به اقامت در شهری غریب هستند سراغ گزینه مسافرخانه می‌روند. فرقی نمی‌کند شما در کدام شهر ساکن مسافرخانه یا مهمانپذیر شوید. این مکان اقامتی معمولا حس غربت و تنهایی را به شما منتقل می‌کند. معمولا دلتان می‌گیرد و برای برگشتن به خانه تر و تمیز خودتان لحظه‌شماری می‌کنید. اگر جوراب مسافری بوی عرق پا بدهد معمولا این بو تا چند روز در فضای اتاق جا خوش می‌کند و شامه مسافران بعدی را می‌نوازد. سر و صدای بچه‌های اتاق بغلی هم ممکن است اعصاب شما را به هم بریزد.

با تمام این اوصاف ولی زائر دلباخته، وقتی شوق زیارت داشته باشد شرایط سخت مسافرخانه را هم تحمل می‌کند. مسافرخانه‌های مشهد بسیار ارزان‌قیمت هستند و بابت هر شب اقامت حدود 50 هزار تومان از زائران دریافت می‌کنند. مسافرخانه‌هایی هم داریم که قیمت را تا 15 هزارتومان پایین آورده‌اند، اما مشکل اصلی این است که زائران آدرس این اماکن را بلد نیستند. حدود 70 درصد زائران با خودروی شخصی به مشهد سفر می‌کنند و زمانی که می‌رسند به فکر اقامت می‌افتند. با توجه به این که اکثر مسافرخانه‌ها در محدوده‌های طرح اطراف حرم قرار دارند، این زائران نمی‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند. مسافرخانه‌های مشهد مثل تهران در یک منطقه مشخص (مثلا اطراف میدان راه آهن) جمع نشده و در کوچه پس‌کوچه‌های دور حرم پراکنده هستند.

ساحل ناامن خانه‌های شخصی

در شرایطی که زائران راه و چاه گرفتن مسافرخانه را بلد نیستند، صاحبان خانه‌های شخصی وارد گود رقابت شده و از خلأ به وجود آمده به نفع خودشان استفاده می‌کنند. آنها در ایام پیک به کمک زوارکش‌ها یک اتاق معمولی در دورترین نقطه شهر را حدود 200 هزارتومان کرایه می‌دهند. البته زائران هم بدشان نمی‌آید وارد چنین خانه‌هایی بشوند. آنها ده نفره در یک واحد مسکونی اقامت می‌کنند. اتاق‌ها محدودیتی برای تعداد نفرات مهمان ندارند. نقطه‌ضعف بزرگ خانه‌های شخصی این است که امنیت ندارند. ممکن است سارقی بیاید و اموال مهمان‌ها را ببرد یا این که خدای ناکرده اتفاقات بدتری بیفتد.

زائرسرا را با رسم شکل توضیح دهید

زائرسرا واژه‌ای تعریف نشده در فرهنگ گردشگری کشور است. هیچ‌یک از شهرهای ایران مکانی به نام زائرسرا ندارند و فقط مشهد است که سالانه با حدود 200 زائرسرا میزبان مسافرانش می‌شود. زائرسراهایی که هتلداران و فعالان صنعت گردشگری مشهد معتقدند غیرقانونی است. بیشتر وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و ادارات دولتی برای خودشان مجتمع مسکونی در این شهر دست و پا کرده‌اند تا کارمندانشان دغدغه جای خواب نداشته باشند. کارمندانی که در طول سال به مشهد سفر می‌کنند، با اقامت در این زائرسراها هزینه کمتری را متقبل می‌شوند. کارمندان و مدیران از این که پول بی‌زبان را در شکم هتل‌ها نمی‌ریزند راضی هستند؛ آنها جای امنی در مشهد دارند که هر وقت اراده کنند می‌توانند در آن ساکن شوند. لبخند رضایتی که بر چهره دولتی‌ها نقش می‌بندد تمام ماجرا نیست. روی دیگر سکه ناراحتی افرادی است که چشم امید به جیب گردشگران دولتی دوخته‌اند. هتلداران مشهدی معتقدند زائرسراها به اقتصاد شهر مشهد ضربه می‌زنند. چون به واسطه ایجاد آنها، سودی که باید نصیب سرمایه‌گذاران هتل بشود در جیب افرادی می‌رود که هیچ نقشی در صنعت گردشگری ندارند. فعالان گردشگری شهر مشهد می‌گویند مثلا وظیفه وزارتخانه‌ آموزش و پرورش، ساخت و ساز و اسکان کارمندانش در شهرهای دیگر نیست و این نهاد باید با پول بیت‌المال به مسائل مهم‌تری بپردازد. مساله دیگر این است که هیچ نهادی بر این زائرسراها نظارت ندارد. نه فرمانداری مشهد می‌تواند بر این اماکن نظارت کند و نه سازمان میراث فرهنگی خراسان رضوی. این اماکن ملک شخصی وزارتخانه‌ها است و کسی اجازه ورود به آنها را ندارد. مدیران باکلاس ادارات اهل اقامت در مسافرخانه‌های ارزان نیستند. اگر زائرسرایی در کار نبود آنها حتما گزینه «هتل» را انتخاب می‌کردند، اما در وضعیت فعلی مدیران می‌آیند و می‌روند و ریالی بابت اقامتشان به مشهدی‌ها نمی‌پردازند. تازه شنیده شده برخی از این مراکز در طول سال اتاق‌هایشان را به مسافران عادی هم می‌دهند و پول خوبی به جیب می‌زنند.

صفت غیرقانونی را از این رو به این زائرسراها اطلاق می‌کنند که در ماده ٢٣ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ‌٨٦ آمده است: ایجاد و اداره هر گونه مهمانسرا، زائرسرا، مجتمع مسکونی، رفاهی، ورزشی، تفریحی و نظایر آن از سوی دستگاه‌های اجرایی غیر‌قانونی است.

جالب است بدانید برخی وزارتخانه‌ها برای آن که قانون را دور بزنند اسم این اماکن را به «مامور سرا» یا مراکز آموزشی تغییر داده‌اند. آنها کارمندان را همراه با خانواده‌شان به ماموریت می‎فرستند. گاهی هم دوره‌ای آموزشی برگزار می‌کنند که بهانه‌ای می‌شود برای سفر تفریحی ـ زیارتی آقا یا خانم کارمند و اعضای خانواده‌اش به مشهد.

سایه سنگین هتل‌های مجلل

شهر مشهد 52 درصد هتل‌های کل کشور را در خود جای داده است. اگر آمادگی پرداخت هزینه‌های بالا را دارید با خاطری جمع به مشهد سفر کنید و در هتل دلخواهتان ساکن شوید. برای طرفداران هتل پنج ستاره هتل‌های قصر طلایی، هما، پردیسان، درویشی، پارس، قصر الماس، کوثر ناب و مدینه الرضا توصیه می‌شود. مشهد تا دلتان بخواهد هتل‌های لوکس و مجلل پنج ستاره و چهار ستاره دارد. افرادی که می‌خواهند با هزینه‌ای مناسب هتلی در مشهد پیدا کنند معمولا با مشکل مواجه می‌شوند، چون تعداد هتل‌های دو و سه ستاره مشهد اندک است. بنابراین شما یا باید بابت ماندن سه شب در هتل حداقل 750 هزار تومان بپردازید و یا قید هتل را بزنید. در شهر مشهد قیمت زمین نسبت به شهرستان‌های دیگر بالاست و به همین دلیل سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند هتل‌هایی مجلل بسازند.

با این حساب سفر زیارتی شما ممکن است از اروپاگردی هم گران‌تر دربیاید. در شهرهای ساحلی (مثل کیش و دبی) هتل‌های گرانقیمت آنهایی است که اتاق‌های رو به دریا دارند. در شهر مشهد یکی از امتیازات ویژه هتل‌های پنج ستاره این است که شما از پنجره‌اش می‌توانید گنبد طلایی آقا امام رضا(ع) را یک دل سیر تماشا کنید.

فقط برای زیارت بیرون بروید

مسافرانی که به هتل‌های ارزانقیمت مشهد می‌روند، جمله‌ای ثابت را همیشه تکرار می‌کنند؛ «ما اومدیم مسافرت که بریم زیارت کنیم و بگردیم؛ نمی‌خواهم که صبح تا شب توی هتل بمونیم؛ فقط برای خواب برمی‌گردیم هتل؛ چرا پول الکی بدیم»؟ هتل‌های پنج ستاره برای مقابله با این فرضیه امکانات تفریحی شان را در حد بوندس‌لیگا بالا برده‌اند. آنها کاری کرده‌اند که مسافران فقط برای زیارت و خریدهای ضروری بیرون بروند و بقیه زمانشان را در هتل خوش بگذرانند. برای آن که در جریان این خوشگذرانی قرار بگیرید بیایید امکانات یکی از هتل‌های مجلل را با هم مرور کنیم؛ سالن بدنسازی، سالن بیلیارد، اتاق بازی‌های رایانه‌ای، سالن مراقبت از پوست، سالن زیبایی بانوان، استخر سرپوشیده و اتاق کودک بخشی از این امکانات است. ترانسفر رفت و برگشت فرودگاهی با اتومبیل بنز تشریفاتی از دیگر امکانات این هتل است. این هتل شش سالن رستوران دارد؛ رستوران سرباز تابستانی، رستوران سنتی، سالنی برای صرف صبحانه، رستورانی برای غذاهای خارجی و... .

لوکیشن «ماه عسل» مایه‌دارها

مشتری ثابت این هتل‌های مجلل افراد مایه‌داری هستند که می‌خواهند در کمال آسایش و آرامش سفری زیارتی را سپری کنند. عروس و دامادهایی که می‌خواهند ماه عسلی خاطره‌انگیز داشته باشند هم زیاد به این جور هتل‌ها سر می‌زنند. این زوج‌های پولدار برای بار دوم، سوم و چهارم هم سراغ هتل‌های پنج ستاره را می‌گیرند. شاید به این خاطر که می‌خواهند تجدید خاطره‌ای داشته باشند با روزهای شیرین آشنایی‌شان.

برای رزرو یک شب اتاق دو تخته معمولی در همان هتل پنج‌ستاره‌ای که امکاناتش را برشمردیم، شما باید حدود 500 هزار تومان خرج کنید. قیمت سوئیت به 570 هزار تومان می‌رسد. خوابیدن در اتاق امپریال بیش از 680 هزار تومان خرج دارد. اتاق امپریال علاوه بر امکانات استاندارد، مجهز به جدیدترین سیستم‌های رفاهی هوشمند الکترونیک نور، صدا، موسیقی و تهویه هوشمند و دارای آشپزخانه و جکوزی بوده و چشم‌انداز زیباتری از شمال و جنوب هتل دارد. اقامت در «سوئیت دوبلکس ملل» نیز بیش از دو میلیون و 500 هزار تومان اعلام شده است. با خواندن این اعداد و ارقام ممکن است ناامید شوید، ولی خاطرتان جمع باشد که اگر تعداد ستاره‌ها را بی‌خیال شوید موارد خوبی گیرتان خواهد آمد. مثلا قیمت هتل‌های سه ستاره اگر نزدیک به حرم مطهر باشد حدود 350 هزار تومان و اگر در مرکز شهر باشد حدود 150 هزارتومان است.

هتل‌های جمع و جور و ارزان

در دو دهه اخیر عده زیادی اقدام به ساخت هتل آپارتمان در مشهد کردند که استقبال مسافران را هم در پی داشت. این واحدهای مسکونی در مقایسه با هتل‌ها جمع و جورتر است و البته اتاق‌های کمتر و لابی کوچک‌تری دارند. در شهر مشهد اکنون بیش از 160 هتل‌آپارتمان پذیرای زائران داخلی و خارجی است.البته در منابع آماری مختلف این عدد را تا 228 هم‌ ذکر‌کرده‌اند. قیمت مناسب این واحدها باعث شده بازارشان رونق خوبی داشته باشد. اگر دو نفری سفر کرده‌اید برای یک شب اقامت در یک هتل آپارتمان دو ستاره باید حدود 200 هزار تومان بپردازید. مشهد شهر مهربانی است که به هیچ زائری «نه» نمی‌گوید، چه آنها که ماه‌ها برای آمدنشان برنامه‌ریزی می‌کنند و چه آنها که شب خواب حرم را می‌بینند و صبح دلشان هوایی می‌شود. همه این آدم‌ها دست آخر گرد یک نقطه حلقه می‌زنند.

احسان رحیم‌زاده / چمدان (ضمیمه آخر هفته روزنامه جام جم)