با هنر به خانه برگردیم

از آن زمان تاکنون مجموعه هفت نگاه به فعالیت خود ادامه داده و هر سال اعتبار بیشتری کسب کرده است.

در این نمایشگاه آثار متفاوتی از هنرمندان مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند. تابلوهایی از هنرمندان درگذشته، توسط مجموعه داران به نمایشگاه آورده می‌شود و استادان پیشکسوت آثار خود را به هفت نگاه می‌فرستند تا در کنار آثار جوانانی که هنوز شهرتی برای خود کسب نکرده‌اند، نمایش داده شود. این ویژگی مهم باعث می‌شود، تنوع آثار هفت نگاه بسیار زیاد باشد و در کنار این موضوع قیمت آثار هم اختلاف شدیدی با هم دارند تا جایی که امسال اختلاف بهای اثر هنری یک استاد شناخته شده و هنرمندی جوان و تازه کار به بیش از 200 میلیون تومان می‌رسد.

همین موضوع باعث شده خریداران هفت نگاه هم افراد متفاوتی باشند. مجموعه‌دارانی که قصد جمع‌آوری آثار ارزشمند برای مجموعه خود را دارند از یک‌سو و کسانی که می‌خواهند تابلویی زیبا با قیمت مناسب برای دیوار خانه خود بخرند از سوی دیگر، بخوبی امکان انتخاب آثار مورد نظر خود را دارند. به همین دلیل است که بسیاری از هنرمندان به حضور در این نمایشگاه علاقه داشته و می‌گویند خرید آثار آنها توسط افراد عادی و استفاده از آن در خانه‌ها، احساس بسیار شیرینی برایشان دارد.

اما هفت نگاه امسال که این روزها در فرهنگسرای نیاوران برپاست، یک تفاوت بزرگ با دوره‌های قبل دارد و آن حضور گالری‌های مهمان در نمایشگاه است. امسال به مناسبت هفت سالگی هفت نگاه، مدیران مجموعه تصمیم گرفتند از هفت گالری دیگر هم دعوت کنند تا در نمایشگاه حضور یابند. بنابراین گالری‌های آران، اعتماد، حنا، زیرزمین دستان، سین، سیحون و طراحان آزاد هر کدام با هفت هنرمند به نمایشگاه آمدند تا تنوع دیدگاه‌ها بیشتر شود.

اگر برای دیدن آثار به فرهنگسرای نیاوران بروید، این تنوع بالای آثار نمایشگاه را خواهید دید. آثار پیشکسوتان هنر ایران در بخشی از نمایشگاه خودنمایی می‌کند. تابلوی سیاه مشق فرامرز پیلارام که با رنگ‌های سیاه و قرمز و طلایی خود صد میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. تابلویی از حسین محجوبی با اسب‌های سفیدش که در دشتی سبز ایستاده‌اند، با بهای 60 میلیون تومان. دو تابلوی آیدین آغداشلو، یکی از مجموعه خاطرات انهدام، که تکه‌ای کاشی هفت رنگ را در فضایی سیاه و تهی نشان می‌دهد و یک چاپ فلزی 10 در 15 سانتی‌متری که در قاب بزرگ طلایی خود محصور شده است.

کمی آن طرف تر آثاری از نسل دیگر هنرمندان ایران را می‌بینید. علی ندایی در نقاشی خود که چهار میلیون و 500 هزار تومان قیمت‌گذاری شده، فیگور زنی را تصویر کرده که همه کادر را اشغال کرده و در پس زمینه‌ای دوردست، فضای شهری با ساختمان‌هایی محو و فیگورهایی مبهم دیده می‌شود. رضا افسری تابلویی چند بخشی ارائه داده که در آن خطوط آزاد دست نوشته در کنار فضایی آبستره قرار گرفته‌اند و به بهای پنج میلیون تومان به فروش می‌رسد. مهرداد خطایی یکی از چاپ‌های دستی‌اش را با بهای پنج میلیون تومان به نمایشگاه آورده است که در آن مردی را در وضعیت‌ها و حالات مختلف و حتی با جزئیاتی از لوازم زندگی‌اش می‌بینیم.

اما تعداد بیشتری از آثار نمایشگاه متعلق به جوانانی است که چندسالی از فعالیت هنری آنها می‌گذرد. سمانه احمدی در تابلوی واقعگرایانه خود، پشت بام خانه‌ای قدیمی و کولر آبی رنگ آن را مقابل دیوار سیمانی به تصویر کشیده است و برای کار خود مبلغ 2 میلیون و 200 هزار تومان را در نظر گرفته است. میلاد توتونی در تابلوی کوچک خود پرتره دفرمه شده زن و مردی را نشان می‌دهد که فقط بخش‌هایی از چهره آنها قابل تشخیص است. این تابلو دو میلیون و 500 هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. مریم درویش در تابلوی واقعگرایانه خود که یک میلیون و دویست هزار تومان قیمت‌گذاری شده، زنی را نشان می‌دهد که به یک مبل تکیه کرده است، در حالی که بالاتنه او در کادر وجود ندارد و تصویری از چهره‌اش به بیننده ارائه نمی‌شود.

علاقه‌مندان به مجسمه هم می‌توانند آثار متنوعی با قیمت‌های مناسب در هفت نگاه پیدا کنند. کیوان خلیل‌فرد گاوهای تنومند و کوتاه قد خود را چهار میلیون تومان قیمت‌گذاری کرده و سارا ابری در بشقاب چینی سفید رنگی که به دیوار آویزان است حیوان کوچکی ساخته شده از برنج قرار داده و به مبلغ یک میلیون تومان ارائه کرده است. کیوان بیرانوند هم کوچک‌ترین مجسمه موجود در نمایشگاه را که یک پرنده برنجی است با قیمت دو میلیون تومان نمایش داده است.

هفت نگاه در چند روزی که از افتتاح آن می‌گذرد بیش از 70 اثر را به فروش رسانده است. 16 عدد از آنها متعلق به پیشکسوتان و تعداد زیادی متعلق به نسل‌های بعدی بوده است. در صدر این آثار تابلوی کوچک سهراب سپهری بود که به مبلغ 150 میلیون فروخته شد و کارهای کوچکی از مرتضی ممیز و غلامحسین نامی هر کدام به مبلغ پنج میلیون تومان به فروش رفتند. علی شیرازی هم تابلوی نقاشی خط طلایی و سیاه خود را 60 میلیون تومان فروخت و اثر نصرالله افجه‌ای 50 میلیون تومان به فروش رسید.

اما ارزان‌ترین اثر فروخته شده در نمایشگاه متعلق به سپیده نژادستاری است. او روی بخشی از دیوار نمایشگاه تعداد زیادی بوم 10 در 10 سانتی‌متری نصب کرده است که روی هر کدام نقاشی رنگ و روغن کوچکی کشیده شده است. نقش‌هایی مانند قوری چینی قدیمی، شمع خاموش شده، میوه، فرفره و... روی هر تابلو قرار گرفته و تا به حال 13 عدد از آنها به مبلغ 50 هزار تومان به فروش رفته است.

نمایشگاه هفت نگاه که با شعار «هر خانه ایرانی، یک اثر هنری» برپا شده قصد دارد شرایطی را فراهم کند که همه مردم امکان خرید آثار هنری اصل را داشته باشند و خرید اثر هنری در سبد خانوار ایرانی قرار گیرد. این موضوعی است که علی مرادخانی، معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در افتتاحیه هفت نگاه به آن اشاره کرد. به هر حال گالری‌های زیادی آثار هنرمندان را نمایش می‌دهند و کار آنها بیشتر جنبه معرفی دارد، اما پس از معرفی باید کارها جایی عرضه شوند تا افراد بتوانند از کارها دیدن کرده و خرید کنند. تجارب قبلی هفت نگاه نشان داده شرایط جامعه به گونه‌ای است که می‌توان کم‌کم فرهنگ خرید اثر هنری را ترویج کرد و وارد عرصه اقتصاد هنر شد.

حضور 400 اثر هنری در یک نمایشگاه، فضای مناسبی حتی برای افراد خارجی مقیم تهران به وجود آورده است و حضور گاه به گاه آنها در نمایشگاه از نکات دیگری است که بسیار به چشم می‌آید. آنها هم متوجه شده‌اند که می‌توانند در هفت نگاه طیف گسترده‌ای از هنر ایران را ببینند و با توجه به این‌که هدف برگزارکنندگان نمایشگاه این است که آثار را با قیمتی پایین‌تر از حراجی‌های دیگر و نمایشگاه‌های انفرادی ارائه دهند، برای آنها هم موقعیت مناسبی فراهم شده است تا آثار مورد نظر خود را خریداری کنند.

هفتمین دوره نمایشگاه هفت نگاه تا هفتم آذر، هر روز از ساعت ١٠ تا ١٩ (روزهای تعطیل ١٤ تا ١٩) در فرهنگسرای نیاوران، واقع در انتهای خیابان پاسداران، مقابل پارک نیاوران پذیرای علاقه‌مندان به هنر خواهد بود.

سجاد روشنی ‌/‌ گروه فرهنگ و هنر