لکوموتیوران، خلبان قطار است

ترسنت‌ها یا قطارهای سریع‌السیر خود کشش جدید هم از چشم ما پنهان نمانده است، اما کم پیش آمده از لکوموتیوران یا همان خلبان قطار چیزی بدانیم. اینچنین است که در گفت‌وگو با اردلان رضایی، یک ترنسنت‌ران باسابقه از چند و چون این شغل جالب و حساس پرسیده‌ایم.

خیلی از مردم شاید توجه نداشته باشند قطار نیز دارای راهنما، راننده، لکوموتیو ران یا ترنسنت‌ران است. درخصوص نقش این فرد در سالم رسیدن به مقصد توضیح دهید.

بله. شاید خیلی‌ها به این موضوع توجه نداشته باشند و صرفا به نقش خلبان در راندن هواپیما توجه کنند حال آن که لکوموتیوران خلبان قطار است و به همان اندازه نقش حساسی برای سالم رساندن مسافران به مقصد دارد. برای این که قطار به سلامت به مقصد برسد به یک نفر که دقت بسیار بالایی دارد، نیاز است. همان کسی که در قسمت جلوی قطار نشسته و نقش لکوموتیوران را برای قطارهای قدیمی و ترنسنت‌ران را برای قطارهای سریع‌السیر جدید ایفا می‌کند.

هر کسی می‌تواند در این قسمت بنشیند و مشغول هدایت قطار شود؟

خیر. برای این قسمت از افراد با سابقه و همچنین با تجربه بالا استفاده می‌کنند. به این دلیل که مسافران جانشان را به ما می‌سپارند. از این رو وظیفه خطیری بر عهده ترنسنت‌ران یا لکوموتیوران است.

آیا لکوموتیوران هم مانند خلبان کمک دارد؟

بله. برای هر قطار یک لکوموتیو ران و یک کمک لکوموتیوران وجود دارد. البته این دو نفر برای مسیرهای کوتاه است و در مسیرهای بلند تعداد لکوموتیوران‌ها و کمک‌ها بیشتر می‌شود.

قیمت هر واگن مسافربری چقدر است؟

بین چهار تا پنج میلیون دلار. در نظر بگیرید هر قطار دارای پنج تا شش واگن مسافربری است. در نتیجه قیمت هر قطار حدود 30 میلیون دلار (با دلار 3200 تومانی یعنی 9 میلیارد و 600 میلیون تومان) برآورد می‌شود. البته جان 400 مسافری که به قطار اعتماد می‌کنند تا به مقصد برسند بسیار باارزش‌تر از این مبالغ است و همه تلاش ما و همکارانمان سفری آسوده برای مسافران است.

در صحبت‌هایتان به اصابت قطار با موانعی که درون ریل قرار می‌دهند، اشاره کردید. چه کسی این موانع را قرار می‌دهد؟ برای چه کسی این برخوردها جذاب است؟

برخی افراد متاسفانه به دلیل نبود آموزش‌های فرهنگی، موانع بزرگ مانند سنگ و اشیای دیگر را روی ریل قرار می‌دهند تا برخورد قطار با آنها را تماشا کنند. این کار باعث می‌شود به سیستم فنی قطار آسیب وارد شود.

امکان ترمز برای جلوگیری از برخورد وجود ندارد؟

این سوال بسیار خوبی است. برخی افراد تصور می‌کنند هر زمان که قطار ترمز می‌گیرد باید بایستد، اما واقعیت این است زمانی که ترمز قطار کشیده می‌شود به دلیل اصطکاک فلز روی فلز 800 متر تا یک کیلومتر مسیر طی می‌شود تا قطار به صورت کامل توقف کند. از این رو اگر هم لکوموتیوران مانع را مشاهده کند باز هم توانایی توقف قطار در کمتر از فاصله مذکور وجود ندارد.

خطراتی که قطار را در برخورد با عابران تهدید می‌کند، چقدر است؟

زمانی که ترنسنت‌ران مشغول هدایت قطار است و عابری را روبه‌روی خود می‌بیند، نمی‌تواند قطار رامتوقف کند. به همان دلیلی که عرض کردم. ترمز قطار با سرعت بالایی که دارد توانایی توقف آن را در متراژ پایین ندارد. حالا شما تصور کنید این فرد برای قدرت‌نمایی با وجود هشدارهای فراوان و بوق بلندی که کشیده می‌شود، کنار نمی‌رود. از طرف دیگر باید بگویم برخی مردم نسبت به ریل آهن بی‌توجه هستند. به کرات این اتفاق افتاده که قطار از یک روستا در حال عبور است و ترنسنت‌ران از فاصله دور مشاهده می‌کند چوپانی گله خود را از روی ریل آهن عبور می‌دهد. این مسائل باعث می‌شود حوادث ناگوار و جبران‌ناپذیری به وجود بیاید. مردم باید با آگاهی و فرهنگسازی فراوان از حریم ریلی آگاه باشند و به این حریم تجاوز نکنند.

حریم ریلی چقدر است؟

17.5 متر است، اما مردم هنوز آن طور که باید و شاید از شرایط ورود به خط ریل آگاهی ندارند. برخی افراد متاسفانه با این که قطار را از دور مشاهده می‌کنند با ذهنیتی که دارند تصور می‌کنند می‌توانند از جلوی قطار با سرعت بالایی که دارد، عبور کنند. جالب است برخی افراد با موتورسیکلت و حتی ماشین در حالی که مانع مخصوص بسته شدن جاده برای عبور قطار سد راهشان شده مانع را دور می‌زنند و به ریل تجاوز می‌کنند.

شما چگونه به عنوان ترنسنت‌ران نقش ایفا می‌کنید؟ آیا آموزش‌های خاصی دیده‌اید؟

بله. راه‌آهن ایران بعد از آزمون استخدامی که شرایط خاصی دارد برای پذیرفته‌شدگان کلاس‌های آموزشی برگزار می‌کند.

این آموزش‌ها چقدر طول می‌کشد؟

دو سال.

یعنی بعد از دو سال شما می‌توانید مسافر جابه‌جا کنید؟

خیر. بعد از دو سال تازه می‌توانیم فعالیت خود را از پایه شروع کنیم. بعد از پایان دوره آموزش، افراد به عنوان کمک لکوموتیوران قطارهای باری مشغول فعالیت می‌شوند. بعد از آن می‌توانند به عنوان لکوموتیوران، قطارهای باری را جابه‌جا کنند. بعد از همه اینها، این فرد به عنوان کمک لکوموتیوران قطار مسافربری می‌تواند فعالیت خود را شروع کند. البته ابتدا می‌تواند لکوموتیوران قطار مسافربری در مسیرهای کوتاه شود. در نهایت نیز سپردن مسافر به لکوموتیوران با توجه به سابقه و تجربه‌ای که کسب کرده صورت می‌گیرد. سوابق او در سفر نیز بسیار حائز اهمیت است. مدت زمانی که لکوموتیوران باید بگذراند تا بعد از آن بتواند در مسیرهای طولانی انجام وظیفه کند بین هشت تا 12 سال است.

امکان دارد یک لکوموتیوران در پست خود هوشیاری خود را از دست بدهد یا خوابش ببرد؟

خیر. امکان اتفاق افتادن چنین موضوعی تقریبا صفر است. به این دلیل که کمک لکوموتیوران در کنار او قرار دارد. مهم تراز همه در قطارهای جدید پدالی به نام پدال هوشیاری قرار دارد و باید هر 30 ثانیه یکبار این پدال فشرده شود و در صورت فشار ندادن پدال علائم هشداردهنده به صدا در می‌آید. نام این پدال دِد من است.

لکوموتیوران می‌تواند مسیر خود را تغییر دهد؟

به هیچ عنوان. مسیر توسط پانل مرکزی کنترل می‌شود و آنها مسیر و ریل را مشخص می‌کنند. راهبر قطار هیچ اختیاری در تغییر جهت مرکزی ندارد.

چگونه مطلع می‌شوید قطار دیگری در مسیر حرکتتان وجود ندارد؟

این وظیفه همان پانل مرکزی است. آنها به قول معروف مسیر را برای یک قطار پاک می‌کنند و اطلاعات را از طریق شبکه بی‌سیم به رئیس قطار و لکوموتیوران منتقل می‌کنند. به بیان بهتر مسیر را برای یک قطار لاک یا همان قفل می‌کنند.

قبل از حرکت چه عواملی توسط شما کنترل می‌شود؟

اول ترمز قطار. آن هم حداقل دو تا سه بار. زمانی که قطار به سمت ایستگاه برای مسافرگیری حرکت می‌کند هم در طول مسیر، ترمز امتحان می‌شود. همچنین برف‌پاک‌کن‌ها، بوق و هماهنگی با پانل قبل از حرکت انجام شده و بعد وارد ایستگاه می‎ شود.

محمدحسین علی‌اکبری ‌/‌ گروه اقتصاد