درمان افسردگی با حل مساله

افسردگی از لحاظ بالینی یک‌سری معیارهایی دارد و علائم خاصی باید در مدت زمان خاصی وجود داشته باشد تا فرد را افسرده تشخیص دهیم.

افسردگی از حالت خفیف شروع می‌شود و تا حالت شدید نیز ممکن است به چشم بخورد. برای تشخیص لازم است حداقل پنج نشانه در یک دوره دو هفته‌ای وجود داشته باشد که به ایجاد اختلال در عملکرد روزمره فرد منجر شود و ناشی از مصرف دارویی خاص یا داغدیدگی نباشد:

ـ وجود خلق افسرده در اکثر روزها که با احساس غمگینی و پوچی همراه است.

ـ کاهش قابل ملاحظه علاقه یا احساس لذت‌ها و فعالیت‌هایی که قبلا فرد علاقه داشته است.

ـ کاهش یا افزایش قابل ملاحظه وزن، بدون پرهیز غذایی خاص یا افزایش قابل ملاحظه وزن (بیش از 5 درصد در یک ماه).

ـ بی‌خوابی یا خواب‌زدگی تقریبا همه روزه

ـ تحریک‌پذیری یا کندی روانی

ـ خستگی یا نداشتن انرژی همه روزه

ـ احساس بی‌ارزشی یا گناه بی‌مورد

ـ کاهش توانایی تفکر و تمرکز

ـ افکار تکرار شونده مرگ و خودکشی

راهکارهای درمانی مختلفی برای مبارزه با افسردگی بیان شده است و در صورت لزوم توصیه می‌شود که از دارو درمانی نیز استفاده شود اما یکی از راه‌های مقابله با افسردگی راهکار حل مساله است.

در این روش به افراد آموزش داده می‌شود تا از روش‌های جدید و منظم برای غلبه بر مسائل استفاده کنند و همچنین به فرد آموزش داده می‌شود تا احساس کنترل خود را روی مسائل افزایش دهد.

این روش مداخله‌ای کوتاه‌مدت است که مداخلات تغییر شناخت نیز در آن به کار گرفته می‌شود:

گام اول: مشخص کردن مسائل و مشکلات فرد؛ در این گام به بیمار کمک می‌شود تا بتواند ابتدا مسائلی را که به عنوان علت افسرده حالی وجود دارد شناسایی کند.

گام دوم: به او کمک می‌شود که بتواند منابعی را برای برخورد و برطرف کردن مشکل فهرست کند. در این مرحله باید مشخص سازیم که کدام‌یک از عواملی که به ایجاد افسرده‌ حالی فرد منجر شده قابل مداخله است و راه‌ها و حمایت‌هایی که می‌تواند وجود داشته باشد، یادداشت می‌کنیم.

گام سوم: لازم است تا فرد درباره برطرف کردن مشکل خود اطلاعات بیشتری را از منابع مختلف کسب کند.

گام چهارم: باید مشخص کنیم که چند درصد احتمال دارد که راه حل‌های پیشنهادی ما موثر واقع شود و به ترتیب موثر و کارآمد بودن راه‌ها را اولویت‌بندی می‌کنیم.

گام پنجم: باید مراجعه‌کننده تصمیم بگیرد که کدام راه را انتخاب خواهد کرد ضمن این که توافقی بین درمانگر و فرد افسرده تنظیم و وی متعهد می‌شود که راه‌حل انتخابی را به کار بگیرد و نتایج را گزارش کند.

دکتر مهرنوش دارینی - روان‌شناس و مشاور