پرسه در مه یخزده

من زیاد به روسیه سفر می‌کردم، خصوصا از وقتی که گورباچف با سیاست موسوم به گلسنوست خود فضا را بازتر کرده بود و می‌شد به همه جای کشور سفر کرد. در آن زمان بسیاری از افرادی که در سواحل و جزایر دریای سفید بودند، به زبان فنلاندی حرف می‌زدند، به همین دلیل من می‌توانستم با آنها ارتباط برقرار کنم. روسیه و فنلاند رابطه پیچیده‌ای داشتند. ما در جنگ جهانی دوم علیه یکدیگر جنگیده بودیم و دردسرها از همین‌جا شروع شده بود. با این حال من روسیه را دوست دارم؛ هم مردمش را و هم همه چیزهای دیگرش را.

گشتن و سفر کردن به گوشه و کنار روسیه، کار چندان دشواری نیست، به این دلیل که مردم آنجا طبق یک رسم دیرینه با غریبه‌ها مودب و مهربانند. از چند نفری شنیدم دلیل این رسم‌شان این است که معتقدند هر خارجی می‌تواند «مسیح» بعدی باشد. آنها خیلی فقیرند، اما همیشه جایی برای ماندن پیدا می‌شود؛ حتی اگر خانه خیلی کوچک و شلوغ هم باشد، اتاق کوچکی برای خوابیدن شما هست.

شب قبل از گرفتن این عکس، تقریبا تا نزدیکی‌های صبح مشغول صحبت، نوشیدن قهوه و شطرنج با یک فیلمساز فنلاندی بودم. در نهایت ولی خوابم برد. کمی که گذشته بود، دوستم بیدارم کرد و گفت: «بیدارشو پنتی، الان اگر عکس نگیری، یعنی یک احمق واقعی هستی.» راست می‌گفت. فرصت فوق‌العاده‌ای بود. تازه آفتاب طلوع کرده بود، هوا فوق‌العاده سرد بود و نور دلربایی می‌کرد. مردی که در تصویر هست، شاید به سمت محل کار می‌رفت، نمی‌دانم. او سگش را هم به همراه داشت که جلو و عقب می‌دوید و گاهی جلوتر منتظر مرد می‌ایستاد. سگ در عکس خیلی کوچک افتاده، اما مهم است.

حس می‌کنم من خودم این عکس را نگرفتم، مثل یک هدیه دریافتش کردم. وقتی در زمان درست، در جای درست ایستاده باشی، تنها کاری که برایت می‌ماند، فشار دادن یک دکمه است. اینجا عکاس بودن و حرفه‌ای بودن چندان موضوعیت ندارد.

درباره عکاس

تولد: هلسینکی ـ فنلاند

رشته تحصیلی: خودآموخته

الگو: مادربزرگم و این عکاس‌ها؛ هیلدار لارسن، کریستوفر آلبرچت، پل استرند، آندره کرتس و جوزف کودلکا.

نصیحت: یک کتاب عکس استاندارد و معتبر بردارید و برای دیدن و مطالعه هر عکسش یک هفته زمان بگذارید. به جنبه‌های مختلفش فکر کنید؛ سوژه، کمپوزیسیون، طیف رنگی، لحظه‌ای که عکس گرفته شده و موارد دیگر. (ضمیمه چمدان)

راوی: کارن اندرسون ـ گاردین

مترجم: عرفان پارسایی‌فر