مواد مخدر، طنز موقعیت و «قورباغه و قناری»

عوامل سازنده این مجموعه تلویزیونی کارشان را از کارخانه ارج در نزدیکی تهران آغاز کرده‌اند، زمانی که این کارخانه، محلی شد برای بازسازی صحنه‌های کلانتری و مهدی فخیم‌زاده که علاوه بر کارگردانی، ایفاگر دو نقش در این مجموعه است در شمایل سرهنگ نصراللهی مقابل دوربین رفت.

فخیم‌زاده درباره حال و هوای سریال جدیدش می‌گوید: «این سریال حامل پیام بسیار مهمی است. پیامی که برای بسیاری از خانواده‌ها و جوانان راهگشاست و آن پیشگیری و چگونگی مبارزه با مواد مخدر است. اما قطعا شکل روایت آن بسیار متفاوت است. در این سریال سعی کردیم به نوعی طنز موقعیت را وارد فیلمنامه و بعد ساختار سریال کنیم و قطعا برای مخاطب تازگی خواهد داشت.»

او در پاسخ به این پرسش که چرا دو نقش در سریال ایفا کرده است، می‌گوید: «اصراری ندارم در همه سریال‌هایی که کارگردانی می‌کنم، بازی کنم. قطعا اگر نقشی مناسب من باشد، می‌پذیرم. در این فیلمنامه هم دو نقش نوشته شده بود که احساس کردم می‌توانم با آنها ارتباط خوبی برقرار کنم در نتیجه من در این سریال علاوه بر کارگردانی، در دو نقش هم بازی می‌کنم.»

اما قطعا بازی مهدی فخیم‌زاده در دو نقش باعث نمی‌شود تمرکز او در مقام کارگردان کم شود. در یکی از آخرین روزهای گرم تابستان و در طبقه دوم کارخانه‌ای که حالا با طراحی صحنه، کاملا شبیه یک کلانتری شده است، فخیم‌زاده مقابل دوربین می‌رود. او بعد از تعویض لباس و گریم آماده است پلانی را که قرار است در آن از راهرو عبور کند و به سمت جلسه برود، تصویربرداری کند.

از قبل همه چیز با او چک می‌شود، مقابل پله‌های طبقه دوم، امیر کریمی مدیر تصویربرداری پشت دوربین آماده است و تصویربرداری آغاز می‌شود.

فخیم‌زاده دوان دوان از پله‌ها بالا می‌آید، سربازی مقابل او احترام می‌گذارد و فخیم‌زاده پاسخ او را می‌دهد. چند قدم آن‌طرف‌تر. فخیم‌زاده می‌پرسد که جلسه آغاز شده است یا خیر؟ و وقتی با جواب مثبت مواجه می‌شود با قدم‌های محکم و سریع‌تر خود را به اتاق جلسات می‌رساند.

این پلان چند بار به دلیل وسواس‌هایی که فخیم‌زاده همیشه در کارهایش دارد، تکرار می‌شود.

حالا فرصت خوبی است که از حسین‌ تراب‌نژاد (نویسنده) درباره ایده نگارش این مجموعه بپرسیم. او می‌گوید: «نگارش مجموعه را از اول خرداد امسال آغاز کردیم. ایده اولیه این سریال از آقای فخیم‌زاده بود و با توجه به سابقه همکاری که با ایشان داشتم، مرا برای نگارش مجموعه در نظر گرفتند.»

او می‌گوید: «فضای کار را دوست دارم. هر چند که پیش‌بینی کردن موفقیت یک مجموعه پیش از پخش کمی سخت است، اما فکر می‌کنم با توجه به حال و هوایی که قصه دارد، مردم از آن استقبال خواهند کرد.»

تراب‌نژاد در پاسخ به این پرسش که به نظر او چرا میزان تولیدات آثار پلیسی در تلویزیون ایران کم است گفت: «امکاناتی که در اختیار پروژه‌ها قرار می‌گیرد، اجازه نمی‌دهد، هر آن چیزی که در ذهن نویسنده و کارگردان است، اجرایی شود. به همین دلیل فکر می‌کنم بسیاری از سریال‌های اکشن در تلویزیون موفق نبوده است. آقای‌فخیم‌زاده از جمله نویسنده‌ها و کارگردان‌هایی است که در سریال‌های پلیسی سعی کرد تا آنجا که امکان دارد از اکشن پرهیز کند و قصه‌ای معمایی را به تصویر بکشد. فکر می‌کنم این الگو بیشتر با امکاناتی که پروژه‌های تلویزیونی در اختیار دارد، همخوان است.»

او ادامه می‌دهد: «در سریال قورباغه و قناری هم سعی کردیم، همین اتفاق بیفتد یعنی تا جایی که ممکن است از صحنه‌های اکشن پرهیز کنیم و هر جا لازم است و به ضرورت قصه، صحنه اکشن هم داشته باشیم. این سریال جنبه معمایی و طنز موقعیتی دارد که فکر می‌کنم فضای جدیدی در سریال‌های پلیسی ما است. مسیری که بسیاری از نویسنده‌ها و کارگردان‌های ما به سمت آن نرفتند.»

نویسنده سریال قورباغه و قناری می‌افزاید: «قصه‌ای که اکنون توسط آقای فخیم‌زاده ساخته می‌شود، موردعلاقه من است. قصه‌های معمایی صرف یا جاسوسی مورد علاقه من نیست و بیشتر قصه‌هایی که روی روابط آدم‌ها متمرکز هستند را می‌پسندم.»

او در پاسخ به این پرسش که چرا در تلویزیون کمتر سریال‌های پلیسی می‌بینیم، می‌گوید: «قصه پلیسی نوشتن کار سختی است. این‌که منطق را در نوشتن رعایت کنی و از اصول کلی قصه پلیسی نوشتن پیروی کنی، دو برابر نوشتن یک قصه معمولی از نویسنده انرژی می‌برد. به نظر من بهترین نمونه سریال پلیسی در ایران «خواب و بیدار» است. همه چیز درست و منطقی کنار هم چیده شده بود و البته سریال خوش ساختی هم از کار درآمد که مخاطبان بسیاری هم داشت. شاید همین انرژی زیادی که صرف نگارشش می‌شود، باعث می‌شود بسیاری از نویسنده‌ها سمت نوشتن کار پلیسی نروند.»

حبیب دهقان نسب در این سریال، نزدیک ترین همکار مهدی فخیم‌زاده است. او ایفاگر نقش سرهنگ نادری است. از دهقان نسب درباره همکاری مجددش با مهدی فخیم‌زاده می‌پرسم. می‌گوید: «مهدی فخیم‌زاده سینما‌شناس و فیلم‌شناس حرفه‌ای است. برای من کار کردن کنارش لذت‌بخش است.»

او در پاسخ به این پرسش که آیا نقشش در این سریال با دیگر کارهای پلیسی که انجام داده است، متفاوت است یا خیر؟ گفت: «همان‌طور که می‌دانید من تا امروز چند کار پلیسی بازی کردم. همان‌طور که درجه‌هایم با هم فرق داشته، مثلا جایی سرهنگ بودم، جایی دیگر سروان یا... سعی کردم این تفاوت را در نقش هم اعمال کنم. در سریال قورباغه و قناری نقش سرهنگ را بازی می‌کنم. البته در خواب و بیدار هم همین درجه را داشتم. شاید به همین واسطه برای بسیاری این تصور پیش بیاید که خودم را تکرار کرده‌ام. اما به نظر من یک بازیگر می‌تواند یک نقش را به شکل‌های مختلف بازی کند و سعی من هم همیشه این بوده که تفاوتی در شکل اجرای نقش‌ها به وجود آورم.»

او درباره این موضوع که آیا بار طنزی که در سریال به نوعی طنز موقعیت است به عهده اوست یا مهدی فخیم‌زاده؟ می‌گوید: «بیشتر بار طنز با مهدی فخیم‌زاده است، اما قطعا طنز در این سریال بسیار درست استفاده شده است و به هیچ‌وجه از جنس طنز پیش پا افتاده نیست. با دیدن سریال بیشتر متوجه حرف من خواهید شد.»

بازیگر سریال خواب و بیدار در پاسخ به این پرسش که چرا از سینما فاصله گرفته است؟ می‌گوید: «من از سینما فاصله نگرفتم، سینما از من فاصله گرفته است. شاید من را فراموش کرده‌اند یا شاید نقشی که مناسب من باشد، در فیلمنامه‌ها وجود ندارد. هر چند امسال دو فیلم سینمایی پیشنهاد شد، اما چون سر کار تلویزیونی بودم نمی‌توانستم بپذیرم و شاید اگر سر کار نبودم یکی از این پیشنهادها را می‌پذیرفتم.»

او ادامه می‌دهد: «البته این را هم باید اضافه کنم که محور بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های ما در سال‌های اخیر جوان‌ها بودند و شاید در دوره میانسالی نتوان هر نقشی را بازی کرد.من بازیگرم و خیلی برای من فرقی نمی‌کند در کدام مدیوم کار می‌کنم. برای من بازیگری لذت‌‌بخش است و این‌که مردم کارم را دوست داشته باشند. اما به هر قیمتی حاضر نیستم در سینما باشم و قطعا نقش و فیلمنامه برایم اهمیت زیادی دارد.»

بعد از کارخانه ارج، نوبت به بیمارستانی می‌رسد که ناصر پاپتی در آنجا بستری است و شقایق فراهانی از بازیگرانی است که در این لوکیشن بازی دارد. او با گریمی بسیار متفاوت و در نقش خانمی چادری در یکی از اتفاق‌های بیمارستان منتظر شروع پلان است.

فراهانی درباره ویژگی‌های نقشش می‌گوید: «نام شخصیتی که ایفا می‌کنم، سهیلا است، زنی سنتی که ویژگی‌های خاص خودش را دارد.»

فراهانی ادامه می‌دهد: «همکاری با آقای فخیم‌زاده افتخاری است که نصیب من شده است و خوشحالم که در این سریال ایفای نقش می‌کنم و بیشترین بازی من با آقای فخیم‌زاده است. امیدوارم مردم هم از دیدن نتیجه کار راضی باشند.»

مهدی کاسه‌ساز، بازیگر جوانی است که در این سریال ایفاگر یکی از نقش‌های اصلی است. بازیگری که سال‌هاست قدم در عرصه بازیگری گذاشته است و قدم‌هایش را در این راه محکم بر می‌دارد.

او در پاسخ به این پرسش که تا چه حد رابطه پدر و فرزندی و این‌که پسر تهیه‌کننده سریال است، باعث شد در این پروژه حضور داشته باشد؟ گفت: «زمانی که دستیار آقای فخیم‌زاده پیشنهاد بازی در این سریال را مطرح کرد، من از آقای فخیم‌زاده خواستم از من تست بازیگری بگیرد. دوست ندارم در مقام بازیگر این نقد به من وارد باشد که با نام پدرم وارد سینما یا تلویزیون شدم. از طرفی پدرم اصلا اهل پارتی‌بازی نیست و بشدت از این اتفاقات پرهیز دارد. خاطرم هست در سریال «در چشم باد» وقتی به عنوان بازیگر انتخاب شدم. بعد از گذشت دو هفته تازه پدرم متوجه حضورم در پروژه شد. همیشه برای پدرم و جایگاهش در سینما و تلویزیون ارزش زیادی قائلم، اما دوست دارم به عنوان بازیگر به تنهایی قضاوت شوم.»

او درباره همکاری با مهدی فخیم‌زاده هم می‌گوید: «کار کردن با مهدی فخیم‌زاده تجربه خوبی است و من مدام از او می‌آموزم. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد او این است که چون بازیگر است هوای بازیگرانش را دارد و این اتفاق خوبی است.»

آرش نوذری، دیگر بازیگری است که عهده‌دار نقش دکتر بیمارستان است. او می‌گوید: «کارکردن با استادان این کار غنیمت است، آقای فخیم‌زاده هم از کسانی است که من افتخار می‌کنم در کارشان حضور دارم و این سریال بعد از «حس سوم» و «آپارتمان شماره 85»، سومین تجربه همکاری من با اوست.»

او درباره ویژگی‌های نقشش می‌گوید: «در نقش دکتری بازی می‌کنم که این آدم روابط جالبی دارد. خیلی نمی‌توانم درباره نقش توضیح بدهم، اما امیدوارم حاصل کار برای مردم رضایت‌بخش باشد.» (ضمیمه قاب کوچک/ سارا بینا)