هنرنمایی ستاره‌های سینما در آشپزخانه

برنامه تلویزیونی «دستپخت‌های خودمانی» کاری از گروه خانواده شبکه دو سیماست که به تهیه‌کنندگی و کارگردانی فریدالدین نیکجو، رقابت صمیمانه‌ای را بین دو هنرمند یا ورزشکار در زمینه آشپزی به تصویر می‌کشد. این برنامه با اجرای بهار ارجمند ـ بازیگر تئاتر و تلویزیون ـ در بخش نخست خود 30 قسمت 35 دقیقه‌ای دارد. این مسابقه از حدود یک ماه گذشته در سوله‌ای در شهرک سینمایی غزالی کلید خورده است.

در اولین روز ضبط این برنامه به این محل سری می‌زنم. گروه و عوامل تولید ساعتی است در لوکیشن حضور دارند. با گذر از دکورهای میدان بهارستان به دکورهای فیلم مریم مقدس می‌رسم که اکنون بخشی از آن با فضاسازی و ساخت و سازهایی که صورت گرفته، در اختیار تیم سازنده این برنامه تلویزیونی است. بهمن مقدسی، رئیس شهرک غزالی نیز در روزی که به تهیه گزارش از این شهرک و آثار در حال تولید آن اختصاص داده شده است، ما را همراهی می‌کند. وی استفاده از ظرفیت‌های حاضر در این شهرک را، خارج کردن آن از رکود می‌داند و اختصاص صرف آن به ساخت سریال‌های تاریخی و الف ویژه را موثر می‌داند. امیرمحمد زند و پندار اکبری مهمانان اولین قسمت در حال تصویربرداری هستند و قرار است کوفته تبریزی تهیه کنند. این انتخاب برای دو بازیگر مجرد کمی سخت و چالش‌برانگیز به نظر می‌رسد و همین موضوع رقابت جذابی را نوید می‌دهد. بهار ارجمند، مجری برنامه که خود بازیگر نیز هست در اتاق گریم حضور دارد.

رقابتی خودمانی با «دستپخت‌های خودمانی»

از فریدالدین نیکجو، تهیه‌کننده می‌خواهم تا درباره ویژگی‌های این برنامه که در مرحله تولید قرار دارد، توضیح دهد.

وی می‌گوید: پیش از این برنامه‌هایی درباره آشپزی در تلویزیون یا شبکه‌های خانگی تولید شده است، اما برنامه‌ای که در آن هنرمندان به این صورت به آشپزی و رقابت بپردازند، نداشته‌ایم. هدف ما ترویج نشاط اجتماعی است و طرح کار نیز بر پایه همین هدف است. فاز اول این برنامه در 30 قسمت تهیه می‌شود و برنامه تا 90 قسمت هم ادامه می‌یابد. پخش این برنامه نیز احتمالا روتین خواهد بود و شاید برای نوروز نیز پخش هر شبی داشته باشیم.

وی ادامه می‌دهد: برنامه در روند تولید خود بتدریج پخته‌تر و کامل‌تر می‌شود و آیتم های جدیدی به آن اضافه خواهد شد. برای مثال در قسمت‌هایی از عنصر تقابل استفاده می‌کنیم. یعنی هنرمندانی که تاکنون تجربه آشپزی نداشته‌اند با سرآشپزانی که در زمان‌های بسیار کوتاه غذایی مقوی را آماده می‌کنند و آموزش ‌می‌دهند، در دو آیتم کنار هم قرار می‌دهیم.

همچنین وله‌های دیگری هم در ادامه به کار اضافه خواهند شد. در برنامه چند آشپز وجود دارد که به عنوان همراه در همه مراحل کنار هنرمندان بر روند آشپزی و پخت و پز نظارت دارند. غذاها از قبل توسط هنرمندان انتخاب می‌شود. اما شاید در قسمت‌های بعدی غذاها به صورت قرعه‌کشی انتخاب شود. مثلا نام چند غذا در سبدی قرار داده شود و بازیگران یکی از آنها را بر حسب شانس از سبد بیرون آورند و آن را آماده کنند. اضافه شدن این آیتم‌ها به برنامه ریتم آن را هم تقویت می‌کند. ضمن این که هدف اصلی برنامه که همان نشاط و شادابی و مفرح بودن آن است در کنار سلامت و تغذیه سالم تامین می‌شود. برای بسیاری از مردم جالب است بدانند آیا هنرمندان آشپزی بلدند یا نه و اصلا چطور غذا درست می‌کنند.

وی در پاسخ به این که رقابت و مسابقه چقدر در اولویت این برنامه قرار دارد، عنوان می‌کند: من مسابقه و رقابت بین هنرمندان را در وهله دوم اهمیت می‌دانم. به هر حال یکی از مهمانان برنده می‌شود. اما برنامه فضایی صمیمی و دوستانه دارد و رقابت اعضا کم است. اگر قرار بود رقابت خیلی جدی و پررنگ باشد از فضای پرنشاط و صمیمانه برنامه کاسته می‌شد. در آن صورت مهمانان برنامه آشپزی را جدی‌تر می‌گرفتند در حالی که هدف ما ایجاد فضایی گرم و سرگرم‌کننده برای بینندگان است تا در کنار خانواده خود از دیدن یک مسابقه آشپزی لذت ببرند.

نیکجو درباره علت انتخاب بهار ارجمند به عنوان مجری این برنامه که برای اولین بار مجری‌گری را تجربه می‌کند، می‌گوید: ما برای اجرای این برنامه وقت زیادی گذاشتیم و به این نتیجه رسیدیم با توجه به این که مهمانان ما هنرمندان هستند، اجرای آن را هم باید فردی بر عهده داشته باشد که خود برخاسته از این قشر باشد. خانم ارجمند خود از بازیگران تئاتر هستند با بسیاری از هنرمندانی که در برنامه حضور می‌یابند پیش از این تجربه همکاری و آشنایی دارند. بنابراین نوع ارتباط برقرارکردنشان با مهمانان بهتر است و می‌توانند فضای صمیمانه‌تری را در برنامه ایجاد کنند. این انتخاب همچنین باعث می‌شود تا ما هدف اصلی‌مان را که برقراری یک گفت‌وگوی دوستانه در برنامه است، داشته باشیم و از اجرای خشک و جدی فاصله بگیریم و در کنار آن یک مسابقه آشپزی هم بین مهمانان شکل بگیرد. این اتفاق ما را از فضای کلیشه‌ای و تکراری در اجرا خارج می‌کند. به طور کلی فضای برنامه کاملا خانوادگی و براساس نام برنامه خودمانی است و سعی کرده‌ایم این نکته را در همه بخش‌های برنامه از جمله اجرا، کارشناسی و داوری و انتخاب مهمانان در نظر داشته باشیم.

خودم را بیشتر کارگردان می‌دانم تا تهیه‌کننده

نیکجو که کارگردانی هنری برنامه را هم خود به‌عهده دارد، خاطرنشان می‌کند: من اصولا خودم را تهیه‌کننده نمی‌دانم، اما به دلیل این‌که در بخش اجرا و تولید این سمت دست من را برای در نظر گرفتن هزینه برای بخش‌های مختلف بازمی‌گذارد، معمولا تهیه‌کنندگی کارهایم را خودم به‌عهده می‌گیرم، ضمن آن‌که بیش از این‌که برنامه‌ساز ترکیبی باشم، یک فیلمساز هستم و در کارنامه کاری‌ام بیشتر ساخت فیلم و سریال دیده می‌شود و برنامه‌سازی‌ام برای تلویزیون به 16 سال قبل برمی‌گردد. به دلیل این‌که کارهای داستانی کرده‌ام سعی می‌کنم از فضای برنامه‌های ترکیبی فاصله بگیرم و حتی قصه‌ای برای این برنامه تعریف کنم. برای مثال در هر قسمت علاوه بر رقابت و آشپزی موضوعی را با مهمانان برنامه در میان می‌گذاریم و دنبال می‌کنیم. در این قسمت، زندگی مجردی و غذا پختن در این دوران زندگی بین مهمانان دنبال می‌شود. به این ترتیب یک خط داستانی به کار اضافه می‌شود. در آنونس برنامه نیز این رویه را در نظر گرفته‌ایم و آنچه از کلیت برنامه برداشت می‌شود، یک کار داستانی با عناصر و لازمه‌های آن است تا یک برنامه گفت‌وگومحور یا ترکیبی.

درواقع به این صورت به بیننده القا می‌کنیم که به یک مهمانی دعوت شده‌ایم و هنرمندان از ما پذیرایی می‌کنند و هنگام پخت و پز درباره موضوعات مختلف صحبت می‌کنند. پرسش‌ها از پیش تعیین شده نیست. گرچه برای برنامه‌محوری تعیین می‌شود، اما دست مجری و مهمان برای ادامه دادن بحث باز است. ضمن این‌که برنامه تولیدی است و امکان کات دادن و روتوش کردن یک بخش و دوباره ادامه دادن برنامه نیز فراهم است.

30 دقیقه مسابقه 30 دقیقه هیجان

همزمان با پایان صحبت با نیکجو ضبط اولین قسمت آغاز می‌شود. ساعت حدود 17 است و بازیگران مهمان پشت دکور نقره‌ای رنگ آشپزخانه که با ترکیب رنگ نارنجی و نورهایی به همین رنگ فضایی شاد و زیبا ایجاد کرده است، قرار می‌گیرند. مجری پلاتوی اول را می‌گوید. سلام و احوالپرسی با بینندگان و مطلبی درباره همکاری و مشارکت در آشپزی... بعد با مهمانان گپ و گفتی دارد درباره این‌که آیا تا به حال آشپزی کرده‌اند یا نه؟ به این کار علاقه‌ای دارند یا نه؟ هدفشان از شرکت در این مسابقه برنده شدن است یا بیشتر به تجربه یک مسابقه آشپزی فکر می‌کنند؟ بعد از این بخش مواد اولیه در اختیار زند و اکبری قرار داده می‌شود و آنها 30 دقیقه فرصت دارند تا با ترکیب مواد مختلف و تکنیک‌هایی که به کار می‌گیرند، غذایی خوشمزه را ارائه کنند. لپه، گوشت، برنج، سبزی، ادویه و... ابزار کار آنان است که یک به یک طی مراحل مختلف به ظرف اضافه می‌شود. زمان به سرعت می‌گذرد و حالا وقت تزئین و سرو غذا و داوری دستپخت‌های خودمانی رسیده است. امتیازی به بازیگران داده نمی‌شود و ارزیابی تنها کیفی است و یکی از آنها براساس نظر میترا مینایی، کارشناس آشپزی برنامه برنده اعلام می‌شود.

ترکیب قالب‌های برنامه‌سازی و نمایش

بعد از تماشای یک رقابت صمیمی و البته خودمانی با مریم حسینی، مدیر تولید کار صحبت می‌کنم. او می‌گوید: «دستپخت‌های خودمانی» به فرمت جدیدی از مسابقه آشپزی می‌پردازد. به این ترتیب که در هر برنامه دو نفر از هنرمندان مهمان برنامه می‌شوند در ترکیب مهمانان برنامه تنها به گروه هنرمندان توجه نداریم؛ بلکه از ورزشکاران، مجریان تلویزیونی و سایر افراد چهره هم دعوت می‌کنیم.

حسینی ادامه می‌دهد: در اینجا خانه‌ای داریم که مجری باید با هنرمندان و ورزشکاران وارد یک مهمانی شود و حالا به جای این‌که او آشپزی کند این مهمانان هستند که به آشپزی و پخت و پز می‌پردازند. هر کدام از اینها غذای مشخصی را که از قبل تعیین کرده‌اند، می‌پزند. اما ممکن است در برنامه‌ای هر دو شرکت‌کننده یک نوع غذا را بپزند. دو کارشناس بنام تلویزیون هم کنار مهمانان می‌ایستند و نکات مختلف را بیان می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: ماهیت برنامه، ایجاد فضایی خودمانی و صمیمانه و خانوادگی و در کنار آن انجام یک مسابقه است. شبکه دو برای اولین بار به جای برنامه‌های روتین و تکراری گفت‌وگومحور با هنرمندان، تصمیم به ساخت برنامه‌ای که آنها را در روند اجرایی دخیل می‌کند، گرفته است. درواقع قالب‌های برنامه و نمایش با هم ترکیب می‌شوند. (فرشید شکیبا/ضمیمه قاب کوچک)