آثاری برآمده از فرهنگ ایرانی

بخش عمده این نمایشگاه به آثار نیک‌فرجام اختصاص داشت. این هنرمند جوان که در رشته گرافیک تحصیل می‌کند، تابلوهای نقاشی و کلاژهای خلاقانه خود را در قالب نخستین نمایشگاه انفرادی‌اش، به معرض تماشا گذاشته بود. نقاشی‌های او در سبک واقعگرایانه با آکرولیک کار شده بود. او کشیدن این نقاشی‌ها را از حدود دو سال قبل آغاز کرده بود. نیک‌فرجام در این باره به خبرنگار ما گفت: من نقاشی را به عنوان شغل نگاه نکردم. گرافیستم و کار اصلی من آن است. حتی پوستر نمایشگاه را خودم طراحی کردم، اما هرچه در کارهای گرافیک و تبلیغات اضطراب وجود دارد و هر چه کار با نرم افزار اعصاب خردکن است، برعکس در نقاشی آرامش وجود دارد. به همین دلیل به سمت نقاشی کشیده شدم.

با این حال، نقاشی‌های این هنرمند ـ که نقاشی‌هایی فیگوراتیو و واقعگرا هستند ـ چندان مورد استقبال واقع نشده است. نقاش خود در این باره می‌گوید: دوست داشتم از عکس‌هایی که می‌گیرم نقاشی کنم، اما از آنجا که زندگی‌ها هر روز مدرن‌تر می‌شود به نظر می‌رسد نقاشی واقعگرا خیلی طرفدار ندارد. همه در مواجهه با نقاشی‌هایم فقط می‌گفتند کارها قشنگ است، ولی کمتر استقبال می‌کردند و حتی خیلی نتوانستم آن تابلوها را بفروشم. به نظر می‌رسد دیگر مردم از آویختن نقاشی‌های واقعگرا به دیوارهای خانه‌هایشان استقبال نمی‌کنند.

اما بخش عمده و در واقع مهم‌ترین بخش نمایشگاه را کلاژهای نیک‌فرجام تشکیل می‌دهد. باید گفت برخلاف خامی موجود در نقاشی‌های او، کلاژهایش سرشار از خلاقیت است. او درباره پرداختن به کلاژ چنین توضیح می‌دهد: دوست داشتم سبکی را پیگیری کنم که متعلق به خودم و خاص خودم باشد. دوست داشتم هنری را پیگیری کنم که مشخصه من باشد؛ بنابراین با حس و حالم یک کار کلاژ براساس طرح‌ها و نشانه‌های آفریقایی انجام دادم که خیلی مورد استقبال قرار گرفت. این اولین کار کلاژ من بود که در آن براساس علاقه‌ام از رنگ‌های گرم آفریقایی استفاده کردم.

او ادامه می‌دهد: با توجه به استقبال از اولین کار کلاژ سعی کردم آن را ادامه دهم. همین باعث شد زمستان سال گذشته کارهای کلاژ زیادی خلق کنم. کارهای بعدی هم با استقبال مواجه شد و خیلی‌ها به فروش رسید.

نیک‌فرجام درباره مشخصه کلاژهایش می‌گوید: در این آثار بیشتر از طرح‌های ایرانی استفاده کردم. من کار دوخت و طراحی لباس را خیلی دوست دارم. سعی کردم در کارهایم از طرح‌های لباس‌های ایرانی در دوره‌های مختلف تاریخی مثل لباس‌های دوره ساسانیان الهام بگیرم. همیشه استفاده از نشانه‌های بومی و طرح‌های ایرانی در پس‌زمینه ذهنم بوده است؛ بنابراین تصمیم گرفتم از طرح‌هایی مثل بته‌جقه و پارچه‌هایی از جنس ترمه در کلاژها استفاده کنم.

این هنرمند می‌افزاید: در کار دوم ترجیح دادم از طرح‌های فرش‌های ایرانی هم کمک بگیرم. بعد یک مشتری به من گفت کلاژی می‌خواهد که در آن از آینه استفاده شده است. بنابراین از آن پس در برخی کارها از آینه هم استفاده کردم. جز مهر و سفال و فرش و دیگر نشانه‌ها، ایرانی‌ها و مسلمانان عاشق چشم‌نظر هستند. همیشه دوست دارند چشم‌نظر در خانه شان باشد. من سعی کردم در کارهایم از چشم‌نظر هم استفاده کنم.

نیک‌فرجام معتقد است، برداشت درستی نسبت به کلاژ وجود ندارد و خیلی از مردم تصور می‌کنند کلاژ بیشتر در پوسترسازی و تصویرگری معنی دارد. او می‌افزاید: حتی برخی دوستان ما که از خارج آمده بودند، در مواجهه با کلاژها تعجب می‌کردند. چون هنگام خلق این آثار از نگین و خمیر ویترای استفاده می‌کنم، کلاژها در شب و در تاریکی هم نورانی هستند و می‌درخشند. همین موضوع بر تعجب آنها بیشتر می‌افزود.

این نقاش جوان که تشکر ویژه‌ای از خانواده و استادش اردوان منظم دارد، می‌خواهد از این به بعد بیشتر تمرکز خود را روی کارهای جدیدتر در زمینه کلاژ معطوف کند.

در کنار آثار نیک‌فرجام، چند اثر هم از زینب صیاد در این نمایشگاه به دیوار آویخته شده بود. صیاد هنرمندی است که در شمال کشور سکونت دارد. شاید به همین دلیل است که طبیعت را در نقاشی‌های عمدتا آبرنگ او می‌شد بخوبی احساس کرد. آبرنگ‌هایی که بسیار پخته روی بوم نقش بسته شده بود.

سجاد روشنی / گروه فرهنگ و هنر