درِ باغ سبز تورهای مسافرتی

در این میان خیلی‌ها تصمیم می‌گیرند به جای سفری شخصی، یک سفر گروهی را تجربه کنند و برای این کار گزینه‌ای قابل اعتمادتر از تورهای گردشگری داخلی نمی‌بینند، اما این همه ماجرا نیست زیرا برخی تورهای گردشگری آنچنان که باید، به تعهدات خود عمل نمی‌کنند.

آنها می‌گویند هنگام ثبت‌نام از سوی آژانس مسافرتی چیزی می‌شنوند و هنگام سفر با برنامه متفاوتی مواجه می‌شوند که حسابی غافلگیرشان می‌کند؛ البته غافلگیری که بیشتر برای گردشگران با احساس متضرر شدن و هزینه کردن برای هیچ همراه می‌شود.

کم‌کاری و شانه خالی کردن برخی تورها از انجام تعهدات وعده داده شده در مقابل تبلیغات وسوسه‌کننده‌ای که هنگام ثبت‌نام به مردم ارائه می‌کنند مهم‌ترین موارد این تخلفات است.

این موضوع را رئیس شورای عالی تجدیدنظر در کمیته بررسی شکایات از تورهای گردشگری هم تائید کرده و می‌گوید: متاسفانه موارد شکایت که نشان از شانه خالی کردن تورهای گردشگری داخلی در عمل به تعهداتشان بوده، کم نیست.

ابراهیم پورفرج که همزمان ریاست جامعه تورگردانان را نیز بر عهده دارد، هر چند از ارائه آمار این گونه تخلفات تورهای گردشگری خودداری می‌کند، اما تاکید می‌کند که کمیته بررسی شکایات از تورهای گردشگری عملکرد این تورها را زیر ذره‌بین گذاشته و در صورت شکایت مردم هیچ موردی بدون بررسی و رسیدگی نخواهد ماند.

مسافران از سفرکردن با برخی تورهای داخلی چندان دل خوشی ندارند. آنان می‌گویند علاوه بر گرانی تورها، خدمات وعده داده شده با آنچه واقعا ارائه می‌شود از زمین تا آسمان فرق می‌کند به طوری که این تورها در طول سفر برای ارائه بسیاری از خدمات بهانه‌تراشی می‌کند یا خواهان پرداخت وجه بیشتری هستند و به همین دلیل خیلی از مسافرانی که چنین شرایطی را تجربه کرده‌اند همواره به دوستان و آشنایانی که قصد سفرکردن با تور را دارند، توصیه می‌کنند در انتخاب تور و خدمات آن احتیاط کنند.

تورهای گردشگری داخلی یکروزه طبیعت‌گردی، سیاحتی و زیارتی نمونه‌ای از این موارد است که انتقادهای فراوانی از سوی مسافران نسبت به عملکرد و نحوه خدماتی که گردانندگان این تورها ارائه می‌کنند، مطرح شده است.

مریم خسروی چندی پیش همراه خانواده در یکی از همین تورهای یکروزه نمک‌آب رود شرکت کرده بود. او که بشدت از بی‌برنامگی حاکم در طول سفر گلایه دارد، می‌گوید: آژانس‌های خدمات گردشگری موقع رزرو جا و پول گرفتن درِ باغِ سبز نشان مسافران می‌دهند تا مشتری جلب کنند، اما وقتی با آنها همراه می‌شویم می‌بینیم که وعده‌های داده شده با خدماتی که ارائه می‌کنند به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.

او که مسافر دائم تورهای یک‌روزه است، به مشکلی اشاره می‌کند که متاسفانه مبتلابه اکثر این تورهاست. او توضیح می‌دهد: متاسفانه تورگردان‌ها به بهانه کمبود وقت، بازدید از بیشتر مکان‌هایی را که از قبل به عنوان برنامه سفر برای مسافران فهرست کرده بودند حذف می‌کنند و به این ترتیب گردشگران عملا شانس دیدن تمام مکان‌های تفریحی و تاریخی وعده داده‌شده را از دست می‌دهند. البته در کنار این کم‌کاری‌ها موارد دیگری از تخلف هم به چشم می‌خورد، به طور مثال گردشگر دیگری می‌گوید در بسیاری از تورهای داخلی یکروزه وعده صرف غذا در فلان رستوران بین راهی با منوی آزاد تبلیغ می‌شود، اما در طول سفر می‌بینیم که یک نوع غذا آن هم به انتخاب خودشان به مسافر می‌دهند و مسافران چاره‌ای جز کنار آمدن با شرایط موجود ندارند، چون نمی‌خواهند روزشان را با بگومگو بر سر این همه بی‌برنامگی و تناقض‌گویی خراب کنند.

گنجشک جای قناری

مسافران برخی تورهای داخلی و بخصوص تورهای یکروزه معتقدند گردانندگان این تورها گنجشک را جای قناری رنگ کرده و به مسافران می‌فروشند. آنها می‌گویند تبلیغات این تورها هنگامی که قرار است مشتری جذب کنند تا گردشگران برای ثبت‌نام کردن وسوسه شوند با آنچه در طول سفر به مسافران ارائه می‌کنند، متفاوت است.

تبلیغات وسوسه‌کننده، برنامه‌های تفریحی متنوع، مکان‌های دیدنی، بازدیدهای مختلف و... تصویر زیبایی است که تورهای گردشگری پیش روی مسافران می‌گذارند در حالی که در عمل متاسفانه همه این وعده‌ها رنگ اجرا به خود نمی‌بیند.

یکی دیگر از مسافران تورهای یک روزه گردشگری که چنین شرایطی را تجربه کرده، می‌گوید: چندی پیش همراه تعدادی از دوستان در تور یک روزه گلابگیری کاشان ثبت‌نام کردیم. هنگام ثبت‌نام به ما گفته شد که در این سفر قرار است از جشنواره گلابگیری هم که در شهر قمصر برگزار شده، بازدیدی داشته باشیم و از برنامه‌هایی که در حاشیه این مراسم به بازدیدکنندگان ارائه می‌شود، استفاده کنیم، اما متاسفانه آنچه در عمل دیدیم با وعده‌های داده شده متفاوت بود.

این شهروند برای ما توضیح می‌دهد که در طول این سفر متاسفانه از جشنواره گلابگیری که قبلا وعده آن با آب و تاب فراوان داده شده بود خبری نبود و راهنمای تور با بردن گردشگران به محل یک کارگاه گلابگیری و نشان دادن مراحل کارشان، این بازدید محدود را به پای جشنواره گلابگیری گذاشت.

فریب تبلیغات را نخورید

هرچند گردشگرانی که از تورهای داخلی برای بازدید از مکان‌های تفریحی و گردشگری استفاده می‌کنند از کم‌کاری برخی از این تورها گلایه دارند، اما در این میان ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان کشور معتقد است خرید یک سفر مانند خرید یک کالا می‌ماند و این در حالی است که آنچه زمینه برخی‌تخلفات تورها را فراهم می‌آورد ناشی از اطلاعات ناکافی مسافران از نحوه ارائه خدمات و برنامه‌های این تورهاست.

وی می‌گوید: اگر گردشگران هنگام انتخاب تور گردشگری کاملا برنامه‌های پیشنهادی آنها را بررسی کرده و از بین تورهایی که با آنها تماس گرفته‌اند، بهترین گزینه را انتخاب کنند، قطعا در طول سفر حقی از آنها ضایع نخواهد شد.

پورفرج معتقد است متاسفانه اطلاعات ناکافی گردشگرانی که قرار است از تور برای بازدید استفاده کنند از یک طرف و آشنا نبودن آنها به حقوق خود به عنوان یک گردشگر از سوی دیگر باعث می‌شود دست تورها برای برخی کم‌کاری‌ها بازتر شود.

وی تاکید می‌کند که گردشگران حتما باید قبل از ثبت نام و بستن قرارداد تعهداتی را که قرار است آن تور گردشگری ارائه دهد مطالعه کرده و از مسئول آن بخش بخواهند که درباره برنامه سفر و نحوه ارائه خدمات به طور واضح و روشن برایشان توضیح دهد. مثلا این‌که پروازشان قراراست با کدام شرکت داخلی انجام شود. اگر زمینی سفر می‌کنند نوع اتوبوس مشخص شود. این‌که در طول مسیر چند جا توقف خواهند داشت. از کدام مکان‌ها بازدید خواهند داشت و...

حق شکایت با گردشگر

حق شکایت گردشگران از تخلفات تورهای گردشگری محفوظ است، این را پورفرج که خود رئیس شورای عالی تجدیدنظر در رسیدگی به شکایات مطرح شده مردم از تورهای گردشگری است، می‌گوید در حالی که تاکید می‌کند تا وقتی گردشگران موارد تخلف را برای رسیدگی به واحد شکایات در میان نگذارند، نمی‌توان به بهبود شرایط و کیفیت خدمات این تورها و کاهش تخلفات و کم کاری‌های اینچنینی‌شان امیدوار بود.

پورفرج، از تشکیل کمیته بررسی شکایات و حل اختلافات از تورهای گردشگری در استان تهران خبر داده و توضیح می‌دهد: در این کمیته که به طور مشترک با حضور نماینده‌ای از دولت (سازمان گردشگری) و بخش خصوصی (اتحادیه تورهای گردشگری) حضور دارند، فرد شاکی (گردشگر) همراه مسئول تور مورد نظر حضور پیدا می‌کنند تا در این جلسه مشترک به شکایت مطرح شده رسیدگی شود و در صورتی که تخلف انجام‌شده محرز شود مسئول تور گردشگری موظف است با پرداخت جریمه رضایت مسافر را جلب کند.

او می‌گوید: تورهای گردشگری متخلف پس از این‌که تخلف‌شان محرز شده باشد چاره‌ای ندارند جز این‌که رضایت فرد شاکی را جلب کنند و هزینه‌ای را که وی متقبل شده و در واقع متحمل خسارت شده، به این گردشگر بازگردانند زیرا اگر مسئول تور گردشگری نتواند رضایت شاکی را جلب کند ممکن است موضوع برای رسیدگی نهایی به دادگاه ارسال شود.

چند توصیه برای سفر با تورهای گردشگری

با توجه به این که اصلی ترین گلایه‌های گردشگران در استفاده از تورهای مسافرتی این است که پیش از سفر ثبت‌نام کردن از سوی آژانس مسافرتی چیزی می‌شنوند و هنگام سفر اجرای دیگری از آژانس می‌بینند، برای انتخاب تور به این چند توصیه ساده، اما مهم توجه کنید:

ـ حس بی‌اعتمادی به همه تورهای مسافرتی داخلی را از خود دور کنید و بدانید آنچه نوشته شد همه آنها را شامل نمی‌شود.

ـ هیچ ارزانی بی‌حکمت نیست. اهمیت این جمله در انتخاب تورهای مسافرتی بخصوص تورهای خارجی بیش از دیگر موارد است. بیشتر تورهای ارزان خدمات بسیار بی‌کیفیت و گاه خارج شأنی به مسافران ارائه می‌کنند و گاهی حین سفر، آن قدر به بهانه‌های مختلف وجوه ریز و درشت می‌گیرند که قیمت تمام شده تور از تورهای گران هم گران‌تر تمام می‌شود. بنابراین به تورهایی که قیمت ارزان را با آب و تاب تبلیغ می‌کنند، شک کنید.

ـ در انتخاب تورها به آژانس‌های معتبر مراجعه کنید و هیچ گاه آژانس بی‌نام و نشان را انتخاب نکنید.

ـ هنگام آگاهی از شرایط تور و مذاکره، متصدی را سوال‌پیچ کنید تا زوایای سفر و جزئیات دقیق هزینه‌های آن و بخصوص تعهدات آژانس دست‌تان بیاید. بسیاری از آسیب‌هایی که مردم در سفر با تورها متحمل می‌شوند ناشی از نپرسیدن جزئیات و تعهدات آژانس است. بخصوص درباره تورهای خارجی تمام جزئیات سفر را بارها بپرسید و بررسی کنید تا از تحمیل هزینه‌های جانبی هنگفت به شما جلوگیری شود. مسائلی مانند نوع خط پروازی، ترانسفر تا هتل، نوع انتخاب غذا و خدمات رایگان هتل حتما باید پرسیده شود.

ـ در تورهای خارجی تلاش کنید تعهدات آژانس مکتوب باشد. بهترین راه مشاوره با افرادی است که قبلا با تور به آن کشور سفر کرده‌اند، زیرا نکات و تجربیات آنان بسیار کمک‌کننده است.

پوران محمدی - گروه جامعه