تعیین جنسیت جنین در کوتاه ترین زمان

این حسگر از گزینش‌ پذیری و دقت بالایی برخوردار است و هزینه ساخت آن پایین است و در طراحی این حسگر تلاش شده از نانوذره‌ای با کارایی بالا و ترجیحا روش تهیه مناسبی بهره‌گیری شود.

نوشین رجب زاده دانشجوی دکترای رشته شیمی دانشگاه یزد درباره طراحی این دستگاه گفت: در روش های قدیمی تعیین جنسیت مانند روش های آناتومیک علاوه بر اینکه احتیاج به دستگاه هایی پیشرفته دارد درصد خطا و هزینه آن زیاد و زمان بر است.

وی افزود: همچنین در روش های تشخیص مولکولی به کمک روش «PCR» حساسیت روش چندان مناسب نیست ولی بزرگترین مزیت این کار تحقیقاتی حساسیت بالا و همچنین اختصاصی بودن این روش است.

این دانشجوی دکترای رشته شیمی گفت:در روش حاضر می توان تعیین جنسیت را در غلظت بسیار پایین DNA حتی در حد چیکو مولار و در مراحل اولیه تشکیل جنین و در کمترین زمان و بالاترین دقت انجام داد همچنین می توان با استفاده از این زیست حسگر امراض وابسته به جنسیت را خیلی سریع تشخیص داد.

رجب زاده افزود: حسگر طراحی شده با دقتی بالا قادر به تعیین سریع DNA آمیلوژنین جهت تعیین جنسیت جنین است و در ساخت این حسگر از نانو ذره طلا استفاده شده است.

وی گفت: این حسگر که گزینش‌پذیری بالایی دارد، لزوم استفاده از روش وقت‌گیر PCR را برطرف می کند و به کمک نتایج این طرح، امکان طراحی زیست‌حسگرهایی کوچک، ارزان و دست‌‌ساز برای تشخیص سریع انواع بیماری‌ها فراهم می‌شود.

رجب‌زاده افزود: در این تحقیق برای تهیه نانو ذره طلا، از روش الکتروشیمیایی بهره گرفته شده است، دلیل این انتخاب را می‌توان مزیت‌های این روش نظیر سادگی روش نسبت به روش شیمیایی، سرعت بالا در تهیه نانوذره، عدم آلوده شدن نانوذره به مواد شیمیایی، قابلیت کنترل اندازه نانوذره، تنها با کنترل جریان و پتانسیل اعمال شده، برشمرد.

این دانشجوی شیمی گفت: با توجه به نسبت سطح به حجم بالای نانوذره به کار رفته، جذب سطحی آن بالا بوده و در نتیجه، مولکول‌های زیستی زیادی بر روی آن قرار خواهند گرفت. این ویژگی ساخت حسگرهایی با حد تشخیص پایین و گزینش‌پذیری بالا را سبب می‌شود. از طرفی استفاده همزمان از نانوذرات طلا و نقاط کوانتومی علاوه‌بر ساخت حسگر، قابل کاربرد در ساخت نانو لیزرها و ماسک‌های تنفسی و همچنین بهبود عملکرد آشکارسازهای نوری خواهد بود.

رجب زاده درباره نحوه ساخت این حسگر گفت: برای ساخت این حسگر ابتدا الکترود خمیر کربن تهیه و با کمک روش ولتامتری چرخه‌ای، سطح الکترود با نانوذرات طلا پوشش داده شد، در ادامه تلاش شد رشته DNA به نانو ذرات متصل شوند. برای این کار محلولی از DNA تیولدار شده با غلظت بهینه تهیه شده و سپس الکترود برای مدت مشخصی درون محلول قرار گرفت.

همچنین برای سادگی کار و عدم استفاده از روش وقت‌گیر PCR، تولید رشته DNA در محلول با کمک آنزیم خاصی انجام گرفت.

نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری نوشین رجب‌زاده و دکتر محمد مظلوم اردکانی عضو هیات علمی دانشگاه یزد است، در مجله Analytical Biochemistry (جلد 443، شماره 2، ماه دسامبر، سال 2013، صفحات 132 تا 138) منتشر شده است.(مهر)