جشن تی تی، بهانه ای برای شادی

شعار امسال جشن تی تی نیز «آری، آری، شاد بودن به همین سادگی است» بود و برنامه های آن نیز اگر چه تفاوت زیادی با سال های پیش نداشت ولی به خاطر برگزار شدن در محیط بومی، از عمق و غنای بیشتری برخوردار شد.

جشن از ساعت 16 روز جمعه بیست و ششم اردیبهشت با اعلام برنامه از سوی مجری آغاز شد و این تنها بخشی از برنامه بود که رنگ تصنعی داشت و اگر مخاطبی این بخش از برنامه را نمی دید به طور قطع فکر می کرد که در یک جشن عروسی محلی شرکت کرده است.

برگزاری مراسم عروس بران، رقص محلی، کشتی، بازی های محلی، سرنا نوازی و مراسم آیینی تتی بخش های مختلف این جشنواره بود.

البته بازارچه محلی نیز در هنگام برگزاری جشنواره به همراه توزیع غذای مازندرانی برپا بود.

برگزاری جشن تی تی ریشه در یکتاپرستی و قدرشناسی مردم مازندران دارد، مردمی که از دیرباز شکر نعمت را سبب افزوده شدن آن می دانستند و هیچگاه به خود اجازه ناسپاسی ندادند.

این جشن که قدمتی چند صد ساله در مازندران دارد در دهه های اخیر به فراموشی سپرده شده بود ولی از سال 1389 با همت جمعی از فرهنگ دوستان مازندرانی از جمله انجمن «پارپیرار» با برگزاری نخستین جشن در پارک ملت تهران احیا شد.

چهارمین جشنواره تی تی نیز با میزبانی پارک لاله تهران برگزار شد ولی میزبانی پنجمین جشنواره به سرزمین مادری رسید تا دست اندرکاران برگزاری آن بتوانند خود را در معرض قضاوت شرکت کنندگانی قرار دهند که روزی روزگاری خود برگزار کننده جشن تی تی بودند البته بدون برنامه ریزی قبلی و به صورت خودجوش.

عروس بران

آیین جشن تی تی امسال با عروسی یک زوج جوان به روش سنتی و محلی همراه بود که مورد استقبال شرکت کنندگان قرار گرفت.

مهم ترین بخش عروسی، آیین عروس بران بود که با حرکت داماد از خانه اش به سوی منزل عروس آغاز شد. داماد را در این برنامه افراد فامیل اعم از زن و مرد و دوستان با ساز و سرنا و رقص محلی همراهی کردند.

هنگامی که داماد به منزل عروس رسید، برنامه دیگری هم اجرا شد مانند شکستن تخم مرغ برای رفع بلا، دودکردن اسپند، بستن نان در پارچه به کمرعروس به نشانه خیر و برکت و عبور دادن عروس و داماد از زیر قرآن کریم.

یکی از سنت های دیرپای مازندرانی در مراسم عروس بران، پرتاب انار یا سیب توسط داماد از روی سر عروس است. هر چه این پرتاب قوی تر و دورتر باشد به این معنا است که عشق میان عروس و داماد از پایندگی و عمق بیشتری برخوردار است.

عروس و داماد در مراسم عروس بران بر اسب هایی سوار می شوند که زین و پالان و دیگر قسمت های بدن آنها با پارچه های رنگارنگ تزیین شده است.

مجمعه بران

یکی دیگر از برنامه های جشنواره تی تی، آیین مجمعه بران است. مجمعه به سینی بزرگ گفته می شود.

در مراسم مجمعه بران، دختران سینی های بزرگ تزیین شده هدایا شامل کله قند، میوه، شیرینی های محلی، لباس ها و پارچه های خلعتی و... را بر سر می گذارند و با همراهی ساز و آواز سنتی عروس و داماد را تا رسیدن به منزل و محل زندگی مشترک همراهی می کنند و محتویات مجمعه را تحویل آنان می دهند.

لال بازی

لال بازی یکی از برنامه های سنتی و شاد در عروس های مازندران است. در این بازی تعدای از افراد جوان دور هم جمع می شوند و یک نفر را به عنوان رهبر گروه تعیین می کنند.

رهبر گروه هر کاری که انجام می دهد یا هر حرفی که بر زبان می آورد، بقیه افراد گروه باید همان کار را انجام دهند و همان حرف را بازگویی کنند.

برخی از کارها و حرف های رهبر گروه ممکن است برای فرد یا افرادی از گروه برخورنده باشد ولی آنان چاره ای ندارند که همان را تکرار کنند و اگر نافرمانی کنند، تنبیه می شوند.

علت انجام لال بازی در مراسم عروسی ، شادی بخشی آن به جمع و حاضران است بویژه این که هم بازگویی بعضی حرف ها و یا انجام بعضی کارها توسط افراد گروه برای حضار خنده دار است و هم تنبیه ناشی از تخطی افراد گروه.

کشتی لوچو

کشتی لوچو یا محلی نیز از دیگر برنامه های جشن تی تی است. کشتی لوچو معمولا پس از مراسم به تخت نشستن عروس و داماد انجام می شود و سمبلی از فراغت روح و جسم انسان از مشکلات و دغدغه های زندگی کشاورزی و دامداری است.

زمانی که کشاورز مازندرانی خیالش از برداشت محصول راحت شد ، برای جشن و کشتی لوچو آماده می شود و ایجاد روحیه پهلوانی در بین جوانان و نشاط و همدلی در بین مردم از کارکردهای فرهنگی این کشتی است.

طناب کشی

یکی دیگر از برنامه های مراسم ، بازی سنتی طناب کشی است. در این بازی دو گروه از جوانان در دسته های چهار نفره دو طرف یک طناب بلند را می کشند و هر گروه که به طرف مقابل کشیده شود بازی را باخته است.

این بازی که ریشه ای کهن در فرهنگ مازندران دارد، نمادی از تقویت جسمی مردان برای کار گروهی و ایجاد روحیه نشاط و همگرایی برای رسیدن به هدفی مشترک است.

واقعیت به جای نماد

پنجمین جشنواره آیینی تی تی یک تفاوت اساسی با چهار جشنواره پیشین داشت و آن هم این که عروس و داماد این جشنواره نه نمادین که واقعی بودند و به همین خاطر وقتی که زوج جوان به محل برگزاری جشن تی تی در دانشگاه پیام نور شهر رینه رسیدند، جمعیت زیادی که منتظر آمدنشان بودند با دادن انعام یا «شاباش» از آنان به گرمی استقبال کردند.

همچنین در محل برگزاری جشن تی تی، در چند غرفه با پخت نان و شیرینی های محلی و مخصوص عروسی های مازندرانی، آش دوغ و چای آویشن از میهمان این مراسم پذیرایی شد.

مسئول برگزاری جشن تی تی گفت: این جشن را موسسه فرهنگی پارپیرار با همکاری نهادهای دیگر مانند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران برگزار می کند.

خسرو علیزاده هشتلی افزود: موسسه پارپیرار تا پیش از این چهار جشن مشابه را برای چهار سال متوالی در پارک های تهران برگزار کرد و امسال در پی استقبال شهروندان و مسوولان شهر رینه لاریجان آمل، جشن تی تی در این شهر برگزار شد. خوشبختانه با هماهنگی های انجام شده با شورای اسلامی، شهرداری و دانشگاه پیام نور رینه این مراسم باشکوه برگزار شد.

مسئول برگزاری جشن تی تی هدف از برگزاری این جشن را احیای آداب و رسوم سنتی و رایج و فراموش شده مازندران ومعرفی آن به نسل جوان جامعه و ترویج ازدواج های آسان میان جوانان بیان کرد.

وی همچنین از برگزاری جشن پایان نشاء در اواخر ماه خرداد در یکی از شهرهای مازندران خبر داد. (ایرنا)