از سفرتان بنویسید، جایزه بگیرید

یکی از اصلی‌ترین دلایل جذابیت خواندن سفرنامه‌ها، آشنا شدن با مناطقی بود که برای بیشتر افراد جامعه دور از دسترس قرار داشت. در طول انقلاب صنعتی، سفرنامه‌ها کتاب‌های محبوبی بودند که در زمره کتاب‌های ماجراجویانه قرار می‌گرفتند، اما در دنیای امروز که ارتباطات و رسانه‌های جمعی تمام نقاط جهان را درنوردیده‌اند، خواندن سفرنامه‌های دیگران چه نفعی می‌تواند داشته باشد؟

در جهان کنونی ثبت خاطرات سفر به‌هیچ وجه معنای نوشتن در مورد چگونگی سفر با خانواده یا تشریح جز به جز وقایع شخصی نیست. آنچه یک نوشته شخصی را در حوزه ادبیات سفر ارزشمند و دیگران را به خواندنش ترغیب می‌کند، یک نوشته آموزشی است که به دیگران کمک می‌کند با خواندن تجارب نویسنده درخصوص زمان و مکان سفر، فرهنگ‌های مناطق دیگر و رویدادهای خاص به درک بهتری از یک مقصد گردشگری که تاکنون به آن سفر نکرده، دست یابند؛ به این مفهوم که نوشته‌هایی در این حوزه اعتبار دارند که به شناخت عمیق‌تر و بهتری از خود و جهان هستی رسیده باشند. معمولا توصیه‌هایی که در لابه‌لای این قبیل نوشته‌ها گنجانده می‌‌شوند، به‌دلیل واقعی و ملموس بودن، قابل فهم‌تر هستند و راحت‌تر می‌توانند تعمیم داده شوند.

برای آن که یک سفرنامه، ارزش خواندن پیدا کند و مورد توجه خوانندگان داخلی و حتی خارجی قرار بگیرد باید چند مورد مهم را در نظر گرفت:

زیاد سفر کنید: باید توجه داشت که نمی‌توان در هر سفر یک سفرنامه ارزشمند نوشت، اما برای رسیدن به چنین مقصودی، باید زیاد سفر کرد تا بتوان یک درک کلی و جامع نسبت به این پدیده کسب کرد.

زیاد بنویسید: در ابتدای راه نوشتن سفرنامه نیاز نیست که کاملا طبق اصول صحیح بنویسید. توجه به تمام اصول سفرنامه‌نویسی ممکن است شما را از ابراز صحیح احساسات و تجربه‌ها باز دارد. پس بهتر است در مراحل ابتدایی سعی کنید به نوشتن هر‌آنچه به ذهنتان می‌رسد، اقدام کنید تا بتوانید از قالب خشک‌نویسی خارج شده و پس از وارد شدن به مرحله روان‌نویسی به رعایت اصول صحیح اقدام کنید.

سفرنامه‌های قبلی را بخوانید: اگر به مقاصد محبوب گردشگران همچون پاریس سفر می‌کنید، قطعا پیش از شما ده‌ها نفر درخصوصش نوشته‌اند، پس بهتر است پیش از سفر این سفرنامه‌ها را خوانده و در طول سفرتان سعی کنید چهره تازه‌ای از آن مقاصد را به خوانندگان نشان دهید.

با دقت کشف کنید: زمانی که با هدف سفرنامه‌نویسی قدم به مقصدی می‌گذارید، بهتر است از قالب یک گردشگر عادی بیرون آیید و به جزئی‌ترین مسائل و رویدادها بدقت بنگرید. گاه رویدادهایی بسیار ساده یا خرده فرهنگ‌هایی پیش پا افتاده، می‌تواند تاثیر شگفتی در نوشته‌های شما ایجاد کند. پس بسادگی از هر چیز عبور نکنید.

عمومیت بخشیدن به تجربه‌ها: برای آن که نوشته‌های شما سمت و سوی خاصی بگیرد و به‌اصطلاح دارای سبک شود، بهتر است نخست به یک خودشناسی رسیده و با تکیه بر خصوصیات فردی، تجربه‌هایتان را منحصربه‌فرد کنید. برای مثال اگر به عنوان یک مسلمان به کشوری چون شیلی سفر می‌کنید، از تجربه‌هایی که به راحت‌تر غذا خوردنتان در آن کشور انجامیده سخن بگویید، یا اگر همراه فرزند کوچکتان به مقصدی می‌روید، تجربه‌هایی را پیرامون سهولت بیشتر در حین سفر با خردسالان مطرح کنید.

مسابقات جهانی سفرنامه‌نویسی

هدفمند کردن سفر یکی از ماموریت‌های اصلی و مهم سازمان‌های جهانی مرتبط در این حوزه است. درخصوص تحقق چنین ماموریتی، سفرنامه‌نویسی بسیار تشویق می‌شود. یکی از این تشویق‌ها که بسیار هم موفق بوده، برگزاری مسابقات جهانی سفرنامه‌نویسی است. در اینجا به برخی از مهم‌ترین این رقابت‌ها پرداخته می‌شود.

رقابت سفرنامه‌نویسی روزنامه تلگراف

روزنامه انگلیسی تلگراف مدت سه سال است رقابت سفرنامه‌نویسی را در دو بخش هفتگی و سالانه برگزار می‌کند. رقابت سالانه این روزنامه جنبه ملی داشته و فقط افراد مقیم انگلستان می‌توانند در آن شرکت کنند. به نفر اول هر هفته مبلغ 200 پوند (یک میلیون تومان) داده می‌شود، اما رقابت سالانه روزنامه تلگراف جهانی است و همگان امکان شرکت در آن و برنده شدن جایزه هزار پوندی (حدود پنج میلیون تومان) را دارند. علاقه‌مندان باید سفرنامه خود را فقط در 500 کلمه بنویسند و سفری که سفرنامه براساس آن نوشته شده باید طی یک ماه گذشته صورت گرفته باشد و سفرهای قدیمی امکان ثبت در این رقابت را ندارد.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به آدرس telegraph.co.uk مراجعه کنید.

رقابت سفرنامه‌نویسی نشنال ژئوگرافی

موسسه نشنال ژئوگرافی در رقابت سالانه‌ای، با هدف ایجاد دو اصل اختصار و جامعیت، به برندگانش فرصت حضور در سفری رویایی به مناطق مختلف جهان را می‌دهد. سال 2014 شرکت‌کنندگان باید سفرنامه خود را فقط در 200 کلمه بنویسند. برنده امسال یک سفر اکتشافی ده روزه دو نفره به ویتنام را به دست خواهد آورد که شامل اقامت شبانه در قایق‌های چینی روی دریاچه و دیدار از 23 مقصد گردشگری این کشور است. سازمان هواپیمایی ویتنام نیز برای حمایت از این مسابقه، همه پروازهای داخلی بین مقصدهای مختلف گردشگری را برعهده گرفته است. علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به وب‌سایت نشنال ژئوگرافی مراجعه کنند.

مسابقه جهانی ایندیپندنت

روزنامه ایندیپندنت شاید قدیمی‌ترین موسسه‌ای است که رقابت‌های جهانی سفرنامه‌نویسی را برگزار می‌کند.

این موسسه در طول 14 سال گذشته توانسته با کمک و همکاری دانشگاه استنفورد، موسسه گردشگری ملی کرواسی و شرکت ایستریا، رقابت سفرنامه‌نویسی را برگزار کند. نوشته‌های ارسالی باید حتما ویژگی‌هایی چون علمی بودن، متمرکز و شفاف بودن را در خود داشته باشند. پس از داوری آثار، شش نوشته به مرحله نهایی داوری رسیده و سپس یکی به عنوان نخستین برنده انتخاب می‌شود.

علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر جهت چگونگی شرکت می‌توانند به آدرس bradtguides.com مراجعه کنند.

جذاب‌ترین‌ها را از کجا بخوانیم

جدا از لذت نوشتن خاطرات سفر که البته مهارت و تجربه بالایی می‌خواهد، خواندن تجربه سفر‌های دیگران در قالب سفرنامه، نیز خالی از لطف نیست. برای بسیاری از افراد جامعه سفر کردن پدیده‌ای شیک محسوب می‌شود که شاید بتوان سالی یک یا حداکثر دو بار با برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی دقیق به آن دست یافت. امروزه سفرنامه‌های بسیار خوبی در بسیاری از سایت‌های اینترنتی قابل دسترس هستند که علاوه بر جنبه‌های آموزشی بسیار، همچون یک رمان ماجراجویانه یا شیرین برای پر کردن اوقات فراغت گزینه بسیار مناسبی محسوب می‌شوند. خیلی مهم نیست که نویسنده سفرنامه با خواننده دارای تشابهات فرهنگی، زبانی، دینی و... باشد. گاه خواندن خاطرات یک آلمانی از سفر به هند و دیدگاه‌های بیان شده یک فرهنگ بیگانه از فرهنگ بیگانه دیگر آنچنان سرگرم‌کننده و حتی آموزنده است که قابل تصور نیست.

TripAdvisor.com

سایت «مشاور سفر» یکی از وبسایت‌های موفق گردشگری است که علاوه بر ارائه اطلاعات درخصوص مقاصد گردشگری مختلف، مرجع کاملی از سفرنامه‌های گوناگون است. در این سایت همچنین تالارهای گفت‌وگوی بسیاری وجود دارد و به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد که با ورود به تالارهای دلخواه علاوه بر بحث و گفت‌وگو پیرامون سفر به منطقه‌ای خاص، خاطرات سفر دیگر اعضا را نیز مطالعه کنند و از تجربه‌های دیگران بهره ببرند. شاید مهم‌ترین ویژگی این سایت، پرداختن به مقاصدی باشد که کمتر جهانی شده‌اند. این ویژگی سبب جذب بسیاری از گردشگران خاص که به دنبال مد در گردشگری نیستند، شده است.

travelwriters.co.uk

سایت «نویسندگان سفر» یکی از منحصر‌به‌فردترین سایت‌ها در حوزه سفرنامه است. این سایت با گردآوری نویسندگان مطرح این صنعت، توانسته به صورت یک مرجع کامل از سفرنامه‌های مختلف، خود را مطرح کند. در این سایت هر نویسنده معتبر دارای یک بخش مجزاست که در آن حوزه فعالیت، مهارت‌ها و نوشته‌هایشان در معرض نمایش قرار گرفته است. مراجعه‌کنندگان به این سایت می‌توانند با ورود به بخش نویسندگان و انتخاب علاقه‌مندی‌هایی چون طبیعت‌گردی، ماجراجویی و... به آرشیو کاملی از سفرنامه‌ها دسترسی پیدا کنند. این سایت همچنین به کاربران اجازه عضو شدن و ثبت سفرنامه‌هایشان را می‌دهد که البته هر سفرنامه پس از ویرایش توسط تیم حرفه‌ای این سایت به معرض نمایش عموم درمی‌آید.

travel.nationalgeographic.com

سایت «نشنال ژئوگرافی» یا همان جغرافیای ملی قطعا یکی از شناخته‌شده‌ترین برندها در حوزه گردشگری و سفر محسوب می‌شود. این کمپانی بزرگ در طول حیات خود توانسته تمام مقاصد مهم و شناخته شده و همچنین مقاصد بکر و ناشناخته را به‌صورت آرشیو کامل و جامعی در اختیار کاربرانش قرار دهد. در بخش سفر نشنال ژئوگرافی، فهرست کاملی از سفرنامه‌های مختلف وجود دارد. برخی از این نوشته‌ها که توسط جستجوگران حرفه‌ای این شرکت نوشته شده‌اند، حاوی داستان‌هایی هیجان‌انگیز و ماجراجویانه هستند. کاربران این امکان را دارند که در میان سفرنامه‌های این سایت با مناطقی آشنا شوند که شاید در طول حیات خود به سبب مخاطره‌آمیز بودنشان نتوانند هرگز به آنجا سفر کنند.

بهترین کتاب‌های سفرنامه در جهان

«در جاده» نوشته جک کروآک: این کتاب که از سوی یک گردشگر آمریکایی‌تبار نوشته شده، مرجعی برای توصیه‌های پزشکی و بهداشتی تمام نقاط جهان محسوب می‌شود. نویسنده در این کتاب تلاش کرده به تمامی مسائل بهداشتی و ایمنی که سلامت گردشگران را تهدید می‌کند، بپردازد.

«ساحل‌گردی» نوشته جاناتان رابن: این کتاب داستان سفر 4000 مایلی نویسنده به دور بریتانیا، فقط با یک قایق بادبانی است. رابن که در طول سفر خود فقط از یک قطب‌نما برای مسیریابی استفاده می‌کرده، توانسته ماجراجویی‌های بسیاری را برای خود فراهم آورد که برخی از آنها پرمخاطره نیز بوده‌است.

«نوشته‌هایی از یک جزیره کوچک» نوشته بیل بریسون: این کتاب که با نثری هتاکانه به نوعی جامعه مدرن انگلستان را نقد می‌کند، قصه مردی است که تمامی زندگی‌اش در لندن را به قصد مهاجرت به جزیره‌ای ناشناخته و دور ترک می‌کند. خاطرات بریسون در طول این گذار از زندگی مدرن و حضور در مکانی نامانوس که با طنزی تلخ و نوستالژی‌های فراوان است، یکی از بهترین سفرنامه‌های انگلستان محسوب می‌شود.

«ساحل» نوشته الکس گارلند: این کتاب روایت یک بک پکر است که به دنبال بهشت روی زمین به سفر می‌پردازد. از کتاب ساحل یک فیلم به همین نام نیز اقتباس شده است. این کتاب در واقع به نوعی رواج سفر غربی‌ها به شرق دور در جهت فرار از واقعیت‌های دنیای امروز را روایت می‌کند.

«بازار بزرگ راه‌آهن» نوشته پل تروکس: مسلما این کتاب یکی از بهترین سفرنامه‌هایی است که تاکنون نوشته شده است. نویسنده در کتابش سفر چهارماهه‌ای را که با قطار به دور اروپا و سپس آسیای غربی و شرق میانه داشته است، توصیف می‌کند. این کتاب به عنوان یکی از بهترین کتاب‌های راهنمای سفر با قطار در جهان شناخته شده است./ ضمیمه چمدان

آیسا اسدی